Ontstaan van het heelal begin? Verdere ontwikkeling? Einde? Grenzen? Wat was er voor de tijd bestond?
kosmologie Heelal in zijn totaliteit Kosmoloog: 1 studieobject= heelal Geen ander heelal Aanname: Heelal is in alle richtingen en overal op dezelfde manier opgebouwd gravitatiekracht, elektriciteit en magnetisme overal en altijd geldig
Oerknal BIG BANG theorie : Heelal heeft begin en is ontstaan uit een gigantische explosie Concentratie in 1 punt van Materie Straling Energie 10 a 20 miljard jaren geleden ontstaan toen oneindig klein en heet Nu : Zet uit en koelt af Vraag : hoeveel materie bevat het heelal? Welke vorm heeft het heelal? http://educatie.ntr.nl/beeldbank/clip/20090623_oerknal01 http://educatie.ntr.nl/beeldbank/clip/t20091222_heelal03
modellen Weerleggen oerknal? vinden van een ster die ouder is dan de oerknal Weerleggen? Waarneming waaruit blijkt dat verdeling melkwegstelsels niet homogeen is
Boven: Voorstelling van de drie mogelijke vormen van het heelal Boven: Voorstelling van de drie mogelijke vormen van het heelal. Boven een gesloten heelal, in het midden een vlak heelal en onder een open heelal.
Wet van Hubble 1929 Edwin Hubble nam de uitdijing van het heelal waar Hoe verder melkwegstelsels van ons verwijderd zijn hoe groter de snelheid Uitdijing ziet er vanaf elk punt hetzelfde uit V= H x d H= Hubbleconstante d= afstand tot aarde
Drijvende kracht De verhouding tussen normale materie, donkere materie en donkere energie. De sterren, planeten, atomen en elektronen: al dat materiaal beslaat maar 4% van het heelal. De donkere materie oefent wel zwaartekracht uit (en houdt zo rondtollende sterrenstelsels bijeen), maar is niet zichtbaar. Of het nieuwe deeltjes zijn, of onzichtbare zwarte gaten, is nog niet duidelijk. Nog mysterieuzer is de 75% (!) donkere energie, die het heelal als een antizwaartekracht steeds sneller uiteen drijft.
ATOMEN EN HUN ONTSTAAN
Vorming van elementen In begin : soep van quarks: meest elementaire deeltjes die we kennen Geen atoomkern Geen protonen Geen neutronen Bij afkoelen samenklonteren quarks protonen en neutronen waterstof, Helium en lithium Beryllium tot uranium miljarden jaren later gevormd
In den beginne Wat we zien = waarneming uit verleden Maanlicht = 1 seconde geleden Zonlicht = 8 minuten geleden Andromedanevel = 2 miljoen jaar geleden Hoe terugkijken tot oerknal? -Licht opgesloten door alle botsingen tegen materie -Na enige tijd kon licht ontsnappen -Licht van deze flits komt van alle kanten op ons af oerknal = kosmische horizon we kunnen er niet doorheen kijken of erachter kijken Golflengte licht is groter geworden over groot gebied uitgespreid microstraling radiostraling
Vóór de oerknal Wetenschappers menen dat het huidige universum 13,7 miljard jaar geleden in één keer ontstond door een oerknal. Alle materie voor planeten en sterren ontstond in één keer. Of niet? Wat was er eigenlijk voor de oerknal? Fysicus Roger Penrose heeft bewijs gevonden dat er voor de oerknal een universum was, en daarvoor nog een universum. Kortom: de oerknal was niet het begin. Penrose verwacht dat de uitbreiding van het universum ooit stopt. Het heelal dijt continu uit, waardoor een zwarte leegte ontstaat. Zwarte gaten kunnen geen sterren meer verorberen en verdampen. Hierdoor begint het heelal te krimpen en is het klaar om een volgende oerknal te starten. De fysicus vindt bewijs voor zijn theorie in de kosmische achtergrondstraling. In theorie zouden de temperatuurvariaties in de kosmische achtergrondstraling willekeurig moeten zijn, maar Penrose en zijn collega’s beweren dat er duidelijke concentrische cirkels zichtbaar zijn. Zij denken dat dit gebieden zijn met hogere temperaturen. Deze cirkels zijn volgens Penrose bewijzen van de zwaartekracht-effecten van botsingen van zwarte gaten in het vorige universum, oftewel het universum vóór de oerknal. Die ringen zijn volgens hen de overblijfselen of ‘afdrukken’ van zwarte gaten, die in de laatste momenten in het vorige heelal tegen elkaar botsten. Dat heelal kromp ineen, totdat het op een gegeven moment weer uitbarstte in een oerknal en het huidige heelal vormde. http://www.youtube.com/watch?v=I53sQZvKLFw&feature=related