Lerarenopleiding: opleiding bachelor lager onderwijs in het onderwijs. Richtingaanwijzer voor loopbaanoriëntatie en begeleiding Een praktijkverhaal … Lerarenopleiding: opleiding bachelor lager onderwijs

Opleiden tot een beroep

Situering Katholieke hogeschool Brugge – Oostende – binnenkort VIVES 4 studiegebieden – lerarenopleiding Lager onderwijs: dag- en avondopleiding Ongeveer 400 studenten lager onderwijs Elke student heeft 3 of 4 stageplaatsen – 1600 mentoren – 100den scholen Grote variatie in stageplaatsen – scholen – klassen - … mentor= leerkracht van de stageklas Opdracht: opleidingshoofd Verantwoordelijk voor stage-organisatie en opvolging Inhoudelijke uitwerking van een curriculum

Visie-elementen Beroeps- en studentgericht Structuur en flexibiliteit Traditie en vernieuwing Individu /team Lokaal - internationaal Opleidingsvisie Competentiegericht werken en evalueren Student- en beroepsgericht werken Vaste structuur en flexibiliteit Individueel ontwikkelen – leren in team Traditie en vernieuwingen Lokaal - internationaal Het opleiden van de student is een proces, gedragen door het werkveld en de lerarenopleiding die samen borg staan voor een rijke leeromgeving. We verwachten dat de student een actieve partner is in dit proces. De lerarenopleiders (docenten en mentoren) profileren zich door deskundigheid, engagement en dynamiek.

Hoe het begon… Stages Opdrachten Bezoeken Opmerkingen mentoren Mentorenvorming Leerproces studenten Opleiding: gericht op het beroep Snelle start met stages – van bij de start (tweede maandag van het eerste academiejaar in de klas, opbouw naar steeds meer en langer in de klas en school) Koppeling theorie en praktijk: opdrachten – reflectiemomenten Contact met werkveld: stagebezoeken / bevragingen van mentoren / mentorenopleiding/… = initiatieven afstemming opleiding – werkveld Goede pogingen, maar Mentoren vinden opdrachten soms niet realistisch Studenten mogen sommige zaken niet uitproberen Studenten komen in een dualiteit (opleiding zegt het zo – stagementor anders) De praktijkschok blijft Bevragingen pasafgestudeerden: vraag naar… werd bijgestuurd

Wie ben ik als toekomstige leerkracht?... Opdracht van de student - Wissel van in de klas naar voor de klas - Beroepsidentiteit ontwikkelen - Stilstaan bij eigen opvattingen over leraar-zijn, leren, leerlingen, opvoeden, klas houden,… Koppelen aan aangeboden theoretische kaders in de opleiding en ervaringen in het werkveld

Ingroeien in een klas, in een team … Opdracht van de student Ik als leraar in de klas en in een team (ouders, externen,…) Socialiseren met de beroepsgroep = uitdaging voor 18-jarigen die zich student voelen

studentgerichtheid beroepsgerichtheid Visie op : Studentgerichtheid Theoretische kaders aanbieden Opbouwen van stage-ervaringen - begeleiden Van eenvoudige naar complexe situaties Oefenen van deelvaardigheden naar volledig de klas in handen nemen Beroepsgerichtheid Snel starten met stage Inbreng mentoren om opdrachten te formuleren, problemen te signaleren

Begeleiden – zelf doen Help me het zelf te doen Maria Montessori Een dag bij een goed leraar is beter dan 1 000 uren naarstige zelfstudie Sei Shonagon Uitgangspunten: Studenten zelf verantwoordelijk maken voor hun leren Talentgerichte kijk: sterktes en uitdagingen ontdekken en vanuit sterktes aan de slag gaan Handelingsgericht werken: het leren centraal (leerling en student)

Dromen van … Team Samen opleiden 3 partners Leren van studenten centraal Werkveld steeds complexer… Van eenvoudige activiteiten en deelvaardigheden vertrekken lukt niet meer (vertellen – voorlezen – spel spelen – gesprekje met leerlingen – naar eenvoudige lessen – thema’s en projecten – volledige lesweek – 6 weken zelfstandige stage) Naar samen opleiden Werkveld en opleiding met student als zelfverantwoordelijke in zijn leren Vorm geven aan het eigen leerproces – vanuit talenten/ sterktes : welke context hebben we nodig?

Experiment 2012 – 2013 Mentoren Directie Tussenpersoon Begeleiding studenten Doelen eerste jaar Beschikbare momenten van stage Eerste semester maandagen om de 14 dagen Tweede semester alle maandagen en 1 volle lesweek Een groep van 10 - 12 studenten ( leren van een aan elkaar) Op zoek naar scholen Directie en mentoren enthousiast Concreet invulling aan de maandagen door school – studenten en opleiding Mentor als aanspreekpunt voor alle betrokkenen en verantwoordelijk voor de concrete gang van zaken Eerste bevindingen Studenten leren van elkaar Zijn enthousiast Nemen sneller de rol van leerkracht op – verantwoordelijkheid / afspraken naar elkaar Doen complexere dingen dan we verwacht hebben Kennen de complexiteit van een lagere school Goed contact met mentoren Nemen initiatief Sneller zicht op het functioneren van studenten Mentoren doen de deuren op, geven samen met stdn. les,… Begeleiding vanuit de opleiding gebeurt op de school Reflectiegesprekken Feedbackgesprekken en beoordelingen Beoordelingen gebeuren samen Meer afstemming

leraar als : Opvoeder Inhoudelijk expert Begeleider van leerprocessen Organisator Lid van het schoolteam Partner van ouders Partner van externen Lid van de onderwijsgemeenschap Cultuurparticipant Beroepsrollen van een leraar – vertaald in competenties op het einde van de opleiding in kaart brengen Van bij de start uitleggen aan studenten Basis van begeleidings- en beoordelingsdocumenten Geven opdrachten vorm In experiment kader om van te vertrekken – zowel voor studenten als mentoren en reflectiekader (Wat heb ik al gedaan? Waar ben ik geëvolueerd? Waar ben ik nog niet mee bezig geweest? Wat kan ik doen binnen deze rollen? Waar zie ik kansen in de school – de klas, bij welke mentor?) Student geeft mee vorm aan de stageopdrachten en de stage-ervaringen

Starr-interview Lange stage Opdrachten Feedback van mentoren Beoordelingen van stage Starr-interview als breed evaluatie-instrument 2de insteek Zelfstandige stage 6 weken in de klas en in de school Einde van de opleiding Klaar zijn voor de start Hoe beoordelen? Functioneren op stage: Verslag mentor en directie en zelfevaluatie van de student Zicht krijgen op alle competenties Portfolio aanleggen met taken Staar-interview als instrument om breed te evalueren Alle collega’s Oefenen op het gesprek / de gespreksvaardigheden Enerzijds zicht krijgen op hun functioneren anderzijds op reflectie: taakopvattingen, zicht op alternatieve interventies vb. rol partner van ouders Moeilijk te observeren Hoe hieraan werken Stdn. Geven de werkervaring aan (zicht krijgen op de context – nemen ze voldoende de mogelijkheden van de context aan – creëren ze kansen voor zichzelf om te oefenen) – omschrijven de taak (zicht krijgen op de kennis en de vaardigheden binnen de competentie) – bespreken hun acties (reflectievaardigheden – kennis, vaardigheden en attitudes) – omschrijven het resultaat (effect van het gedrad – alternatieven kunnen aangeven – eigen handelen bijsturen in de toekomst)