Kunst verandert! conceptnota inhoudelijke vernieuwing DKO Infosessie voorjaar 2011

"Artists to my mind are the real architects of change, and not the political legislators who implement change after the fact." - William S. Burroughs (1914-1997)

INHOUD CONCEPTNOTA Inleiding Headlines van de vernieuwing een leerlinggericht DKO een actueel DKO een doelgericht DKO Raamwerk voor studieomvang en omkadering Volgende stappen Begrippenlijst

EEN LEERLINGGERICHT DKO DKO = artistiek onderwijs onderwijs beoogt persoonlijke ontplooiing én mogelijkheid tot maatschappelijke participatie (vervolgonderwijs, amateurkunstenaar, creatief beroep,… ) artistieke competentieontwikkeling (cf. competentieonwikkelend onderwijs oriëntatienota SO)

EEN LEERLINGGERICHT DKO Waar komen DKO-leerlingen terecht? (cf. maatschappelijke participatie) Doorstroom HKO = minderheid DKO-leerlingen Uitstroom kunstbeoefening vrije tijd = meerderheid Uitstroom arbeidsmarkt = minderheid

EEN LEERLINGGERICHT DKO Zin om zich uit te drukken als motor voor het verwerven van artistieke vaardigheden verwerven van artistieke vaardigheden en Cultureel begrip ontwikkelen van artistieke uitdrukking Cf. competentieontwikkelend onderwijs: kennis, vaardigheden en attitudes op geïntegreerde wijze leren gebruiken

KRIJTLIJNEN VAN HET NIEUWE CURRICULUM Uitgangspunt: - sterktes huidige structuur behouden - meer flexibiliteit inbouwen (i.f.v. leerlinggericht werken en inspelen op hedendaagse ontwikkelingen in de kunsten) In- en doorstroom op basis van competenties - logische, uniforme benadering voor heel het DKO (↔ huidige structuur) - Erkenning van (buiten onderwijs) Verworven Competenties mogelijk - sneller parcours voor toptalenten - minimale instapleeftijd voor alle kunstvormen 6 jaar Meer keuze- en differentiatiemogelijkheden naargelang de leerling vordert in het leertraject

BEGRIPPENKADER IN HET NIEUWE CURRICULUM 4 graden (vallen niet samen met huidige lagere, middelbare, hogere en specialisatiegraad) Curriculumstructuur vertrekt vanuit 5 muzische domeinen (beeld, dans, drama, mediakunst en muziek) ≠ afbakeningen tussen de opleidingen (↔ huidige studierichtingen) Inhoudelijke indeling via opleidingen (vgl. verzameling van huidige opties bv. bouwkunsten, dans) en keuzemogelijkheden (vgl. huidige opties bv. architectuur, bv. klassieke dans)

BEGRIPPENKADER IN HET NIEUWE CURRICULUM Opleidingen in 3e en 4e graad bevatten opleidingsonderdelen (vgl. huidige vakken) Opeenvolgende opleidingen over de verschillende graden vormen een leertraject

KRIJTLIJNEN VAN HET NIEUWE CURRICULUM 1e en 2e graad = beginnende kunstbeoefenaar inhoudelijk brede focus geïntegreerde benadering 3e en 4e graad = gevorderde kunstbeoefenaar meer en meer inhoudelijke specialisatie gerichte aansluiting op doorstroom HKO of uitstroom buiten onderwijs

KRIJTLIJNEN VAN HET NIEUWE CURRICULUM Voorbeelden van leertrajecten Dave, 14 jaar: volgde nog geen DKO, speelt mandoline in een folkgroep, geïnteresseerd in elektronische muziek Kaatje, 6 jaar: danst graag, verzint zelf liedjes en verhaaltjes Omer, 57 jaar: gefascineerd door moderne en hedendaagse beeldhouwkunst

Voorbeeld leertraject: Dave

Voorbeeld leertraject: Kaatje

Voorbeeld leertraject: Omer

domeinoverschrijdende DE BEGINNENDE KUNSTBEOEFENAAR 1e graad: domeinoverschrijdende initiatie - geïntegreerde benadering van verschillende muzische domeinen geen opsplitsing in opleidingsonderdelen domeinoverschrijdende initiatie Keuzemogelijkheden: (minstens 2 domeinen) beeld, drama, muziek, mediakunst, dans

DE BEGINNENDE KUNSTBEOEFENAAR 2e graad: opleidingen beeld, dans, drama, mediakunst en muziek - geïntegreerde benadering cf. zich artistiek uitdrukken vormt de motor voor het verwerven van kennis, vaardigheden en attitudes (↔ structuur huidige muziekopleiding) → één opleidingsonderdeel: gegeven door één leerkracht of een team van leerkrachten met eigen specialiteit

DE BEGINNENDE KUNSTBEOEFENAAR overzicht opleidingen 2e graad Beeld (algemeen) VKS 2 Beeld (specifiek) VKS 2 Drama (algemeen) VKS 2 Drama (specifiek) VKS 2 Muziek VKS 2 Mediakunst (algemeen) VKS 2 Mediakunst (specifiek) VKS 2 Dans VKS 2 Dans voor volwassenen VKS 2 Keuze- mogelijkheden: architecturale vorming, 2D, 3D, fotografie, kunstambachten Keuze- mogelijkheden: acteren, vertellen, spreken, schrijven Keuze- mogelijkheden: piano, saxofoon, elektrische gitaar, doedelzak, enz. Keuze- mogelijkheden: animatiefilm, video- en filmkunst, media-, performance

DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Opbouw van opleidingen in de 3e graad - atelier = spil van de opleiding - specifieke opleidingsonderdelen voeden het atelier - facultatieve opleidingsonderdelen = ruimte voor verdieping of verbreding via opleidingsonderdeel uit andere opleiding (= cross-over) specifiek onderdeel atelier specifiek onderdeel facultatief onderdeel

onderdelen en cross-over onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 3e graad Dansatelier Danstechniek Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Dans- atelier + techniek Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Keuzemogelijkheden: Klassieke dans, hedendaagse dans, jazz en actuele dansstijlen, creatieve dansstijlen Opleiding dans VKS 3 (of gedeeltelijk) Opleiding dans voor volwassenen VKS 3 (of gedeeltelijk)

DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 3e graad Atelier architectuur Constructie- en materialen-leer Bouw CAD-tekenen Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Atelier interieur vormgeving Materialen-leer CAD-tekenen Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding architecturale vorming (algemeen) VKS 3 Opleiding bouwkunsten (specifiek) VKS 3 (of gedeeltelijk) Keuzemogelijkheden : binnenhuiskunst, architectuur, productdesign Atelier product-- design Constructie- en materialen-leer Constructie berekenen CAD-tekenen Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Atelier architectuur Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over

onderdelen en cross-over onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 3e graad Atelier beeldende vorming Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Atelier 2D en 3D Kunst-geschiedenis en actualiteit Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding beeldende vorming (algemeen) VKS 3 Opleiding 2D en 3D (specifiek) VKS 3 (of gedeeltelijk) Keuzemogelijkheden tekenen,schilderen, grafiek, mode en theaterkostuums, edelsmeedkunst, schoenontwerpen, mixed media, enz.

onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 3e graad Atelier kunstambachten Kunst- geschiedenis en actualiteit Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding kunstambachten (specifiek) VKS 3 Keuzemogelijkheden steen mozaïek, hout beeld, hout meubel, glaskunst, smeden, polychromie, glas in lood, enz

onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 3e graad Atelier theater- vormgeving Dramaturgie Theater- geschiedenis Lichttechniek CAD-tekenen Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding theatervormgeving (specifiek) VKS 3 (of gedeeltelijk)

onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 3e graad Atelier muziektheater Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding muziektheater VKS 3 (of gedeeltelijk)

DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 3e graad Atelier acteren Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Atelier vertellen Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Atelier spreken Opleiding Woordtheater (specifiek) VKS 3 (of gedeeltelijk) Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over

onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 3e graad Atelier schrijven Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding schrijven VKS 3 (of gedeeltelijk)

onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 3e graad Atelier … Muzikale vorming Instrument Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Keuzemogelijkheden: koor, orkest, jazzcombo, volksorkest, begeleidingspraktijk, pop-rockband, solistisch musiceren Opleiding musiceren (specifiek) VKS 3 (of gedeeltelijk)

Mediatechniek en expressie onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 3e graad Atelier componeren Muzikale Vorming Muziek en Context Mediatechniek en expressie Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding componeren VKS 3 (of gedeeltelijk)

DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 3e graad Atelier beiaard Theorie en techniek van de beiaard Instrument piano-beiaard Samenzang Campanologie Praktische harmonisatie en improvisatie Harmonie en beiaard-compositie (carillonistiek) Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding Beiaard Mechelen VKS 3 (of gedeeltelijk)

DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 3e graad Atelier auditieve media Atelier mediakunst Atelier audiovisuele media Waarnemings-expressie audiovisuele media Media-techniek en expressie Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Waarnemings-expressie mediakunst Waarnemings-expressie auditieve media Opleiding mediakunst (algemeen) VKS 3 (of gedeeltelijk) Opleiding audio-visuele media (specifiek) VKS 3 (of gedeeltelijk) Opleiding auditieve media (specifiek) VKS 3 (of gedeeltelijk) Media-techniek en expressie Media-techniek en expressie Keuzemogelijkheden: animatiefilm,film, video Keuzemogelijkheden: sounddesign, elektronische muziek,… Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over

DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Opbouw opleidingen in de 4e graad - idem 3e graad: atelier, specifieke opleidingsonderdelen, facultatieve onderdelen - differentiëring door specifieke opleidingsonderdelen voor doorstroom (bv. dansproductiepraktijk), door grotere studieomvang (bv. meer lestijden instrument) MAAR ook gemeenschappelijke opleidingsonderdelen: doorstroom- en uitstroomleerlingen

DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 4e graad Dansatelier Keuzemogelijkheden: Klassieke dans, hedendaagse dans, jazz en actuele dansstijlen, creatieve dansstijlen Dansatelier Danstechniek Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Danstechniek Opleiding dans (doorstroom) VKS 4 Opleiding dans (uitstroom) VKS 3-5? Opleiding dans voor volwassenen (uitstroom) VKS 3-5? Danstechniek Dans-productie-praktijk Keuzemogelijkheden: Klassieke dans, hedendaagse dans, jazz en actuele dansstijlen, creatieve dansstijlen Dansatelier + techniek Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over

DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 4e graad Atelier architectuur Kunst-geschiedenis en actualiteit Bouw Constructie-berekenen CAD-tekenen Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Atelier interieur- vormgeving Atelier architecturale vorming Constructie- en materialen-leer Opleiding architecturale vorming (doorstroom) VKS 4 Opleiding bouwkunsten (uitstroom) VKS 3-5? Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over CAD-tekenen Atelier productdesign Constructie- en materialen-leer Constructie-berekenen CAD-tekenen Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over

DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 4e graad Atelier beeldende vorming Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Atelier 2D en 3D* Kunst-geschiedenis en actuaiiteit Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding beeldende vorming (doorstroom) VKS 4 Opleiding 2D en 3D (uitstroom) VKS 3-5? Keuzemogelijkheden tekenen,schilderen, grafiek, mode en theaterkostuums, edelsmeedkunst, schoenontwerpen, mixed media, enz.

Kunst-geschiedenis en actualiteit onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 4e graad Atelier kunstambachten* Kunst-geschiedenis en actualiteit Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Keuzemogelijkheden: steen mozaïek, hout beeld, hout meubel, glaskunst, smeden, polychromie, enz Opleiding kunstambachten (uitstroom) VKS 3-5?

onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 4e graad Atelier theater- vormgeving Dramaturgie CAD-tekenen Lichttechniek Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding theatervormgeving (uitstroom) VKS 3-5?

onderdelen en cross-over onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 4e graad Atelier muziektheater Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Atelier muziektheater Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding muziektheater (doorstroom) VKS 4 Opleiding muziektheater (uitstroom) VKS 3-5?

onderdelen en cross-over onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 4e graad Atelier … Kijken en lezen Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Keuzemogelijkheden : acteren, spreken, vertellen Opleiding woordtheater (doorstroom) VKS 4 Opleiding woordtheater (uitstroom) VKS 3-5? Keuzemogelijkheden : acteren, spreken, vertellen Atelier … Kijken en lezen Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over

onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 4e graad Atelier regisseren Kijken en lezen Dramaturgie Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding regisseren (uitstroom) VKS 3-5?

onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 4e graad Atelier schrijven Lezen en kijken Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding schrijven (uitstroom) VKS 3-5?

onderdelen en cross-over onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 4e graad Atelier… Instrument Muzikale Vorming Muziek en context Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Atelier… Opleiding musiceren (doorstroom) VKS 4 Opleiding musiceren (uitstroom) VKS 3-5? Instrument Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Keuzemogelijkheden : kamermuziekensemble, koor, orkest, jazzcombo, volksorkest, begeleidingspraktijk, pop-rockband, solistisch musiceren Keuzemogelijkheden : kamermuziekensemble, koor, orkest, jazzcombo, volksorkest, begeleidingspraktijk, pop-rockband, solistisch musiceren

Muziek-technische vorming onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 4e graad Atelier dirigeren Muziek-technische vorming Muziek en context Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding dirigeren (uitstroom) VKS 3-5?

onderdelen en cross-over DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 4e graad Atelier componeren Muziek en context Onderzoek mediakunst Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding componeren (uitstroom) VKS 3-5?

DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 4e graad Atelier beiaard Theorie en techniek van de beiaard Instrument piano-beiaard Samenzang Campanologie Praktische harmonisatie en improvisatie Harmonie en beiaard-compositie (carillonistiek) Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Opleiding beiaard Mechelen (uitstroom) VKS 3-5?

DE GEVORDERDE KUNSTBEOEFENAAR Overzicht opleidingen 4e graad Atelier auditieve media Atelier mediakunst Atelier audiovisuele media Onderzoek audiovisuele media Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Onderzoek auditieve media Onderzoek mediakunst Opleiding Mediakunst (doorstroom) VKS 4 Opleiding Audio-visuele media (uitstroom) VKS 3-5? Opleiding Auditieve media (uitstroom) VKS 3-5? Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Ruimte voor facultatieve onderdelen en cross-over Keuzemogelijkheden : animatiefilm,film, video Keuzemogelijkheden : sounddesign, elektronische muziek,…

- cross-overs tussen opleidingen mogelijk (cf. hedendaagse kunst) EEN ACTUEEL DKO Curriculumstructuur vormt één geheel → enkel indeling in opleidingen en keuzemogelijkheden (geen indeling in studierichtingen) - cross-overs tussen opleidingen mogelijk (cf. hedendaagse kunst) - ≠ elke academie biedt alles aan Mediakunst als aparte opleiding én meer aanwezig in andere opleidingen (o.a. als opleidingsonderdeel)

Opleidingsaanbod AS IS → TO BE EEN ACTUEEL DKO Opleidingsaanbod AS IS → TO BE - behouden van de ruime waaier van opleidingsmogelijkheden voor actieve kunstbeoefening - afbouw zuiver ‘passieve’ kunstopleidingen (bv. muziekgeschiedenis) → doorverwijzing naar sociaal-cultureel vormingswerk voor volwassenen Wel mogelijk om actieve kunstbeoefening te verdiepen via specifiek opleidingsonderdeel bv. muziek en context, kunstgeschiedenis en -actualiteit

EEN ACTUEEL DKO Nieuwe opleidingbehoeften in de toekomst (cf. nieuwe tendensen in de kunsten of creatieve industrie, nieuwe doelgroepen) → soepelere procedure voor vernieuwing van het aanbod

EEN DOELGERICHT DKO leerresultaten uitgedrukt als specifieke eindtermen en basiscompetenties - decretaal verankerde leerresultaten = formele waardering van DKO- opleidingen - positie van DKO in beleidsdomein Onderwijs wordt versterkt - referentiekader voor kwaliteit (ten behoeve van inspectie,leerplanmakers, lerarenopleiders) gemengde ontwikkelcommissies met deskundigen uit DKO, KSO en HKO of relevante uitstroomsectoren (amateurkunsten, grafische sector, …)

EEN DOELGERICHT DKO leerresultaten koppelen aan onderwijs- en beroepskwalificaties (decreet Vlaamse kwalificatiestructuur) → civiel effect voor DKO-certificaten (↔ huidige getuigschriften) - Doorstroomleerlingen behalen specifiek deel van een onderwijskwalificatie VKS-niveau 4 (= KSO) - Uitstroomleerlingen behalen (deel van) een beroepskwalificatie VKS-niveau 3-5 - 2e kanstraject mogelijk door combinatie DKO-opleiding en opleiding algemene aanvullende vorming in VwO - DKO kan artistieke competenties die buiten onderwijs verworven zijn, beoordelen en certificeren (cf. geïntegreerd EVC-beleid)

RAAMWERK VOOR STUDIEOMVANG EN OMKADERING Nog geen concreet voorstel voor studieomvang en omkadering van opleidingen, wel uitgangspunten Huidige schooljaarstructuur behouden: lessen van 1 sept. tot 30 juni, geen modularisering Wekelijkse lestijden van 50 minuten

RAAMWERK VOOR STUDIEOMVANG EN OMKADERING Nieuw: meer flexibele organisatie wekelijkse lestijden groeperen in tweewekelijkse of maandelijkse lesblokken studiespreiding Transparantere formule berekening omkadering aantal leerlingen x aantal wekelijkse lestijden = uren/leraar verantwoorde gemiddelde groepsgrootte

→ Najaar 2011: volgende nota DE VOLGENDE STAPPEN Regionale samenwerkingsverbanden Ondersteunen kunst- en cultuureducatie in leerplichtonderwijs (o.a. via regionale netwerken expertise-uitwisseling kunst- en cultuureducatie (cf. beleidsnota: meer en betere kunst- en cultuureducatie)) Raamwerk financiering DKO (inschrijvingsgelden, model kostprijssimulatie, berekeningswijze en toekenningsmodaliteiten) Personeelsgevolgen hervorming DKO (impact personeelsregelgeving, nieuwe lerarencompetenties) → Najaar 2011: volgende nota Voorjaar 2012: start van het regelgevend proces (o.a. onderhandelingen, bespreking in Vlaams parlement)

DE AANKOMST Ingangsdatum niveaudecreet DKO = 1 september 2013 Overgangsmaatregelen (o.a. koppeling van huidige vakken aan nieuwe opleidingen en opleidingsonderdelen i.f.v. inzetbaarheid van leerkrachten) Gefaseerde invoering

COMMUNICATIE Papieren versie + digitale versie online op www.ond.vlaanderen.be/dko Bespreking met DKO-stakeholders op klankbordgroep op 6 mei 2011 Advies van strategische adviesraden (VLOR,SARC, SERV, Vlaamse Jeugdraad …)

COMMUNICATIE Graag vragen en feedback mailen naar deeltijdskunstonderwijsbeleid@vlaanderen.be