1. Newtoniaanse Kosmologie GeschiedenisGeschiedenis De FriedmannvergelijkingenDe Friedmannvergelijkingen Open en gesloten heelalOpen en gesloten heelal Heelal met koud materiegasHeelal met koud materiegas Heelal met relativistisch gasHeelal met relativistisch gas
Geschiedenis sterreneilanden Zijn de nevelvlekken sterreneilanden als het onze? (Immanuel Kant 18e eeuw) veranderlijk Het heelal is veranderlijk! (William Herschel, dubbelsterren, 18e eeuw) ‘s nachts donker Waarom is het ‘s nachts donker? (Heinrich Olbers ~1800) dijt uit Het heelal dijt uit! (Vesto Slipher 1914; Edwin Hubble 1929) oergloed Is de oergloed nog zichtbaar? (George Gamow 1942; Arno Penzias & Robert Wilson 1965) homogeen en isotroop Is het heelal homogeen en isotroop? (Gerard de Vaucouleurs 1970; Hubble Space Telescope)
Theorie van het heelal is theorie van dezwaartekracht! Theorie van het heelal is theorie van de zwaartekracht! Isaac Newton Albert Einstein : Algemene RelativiteitsTheorie 1915 is Newton een goede benadering voor Einstein! Zolang
Homogeen koud gas, uniform expanderend De Friedmannvergelijkingen F1
De gasvergelijking Adiabatisch expanderend warm gas: Interne energie effectieve massadichtheid F2
“Constante” van Hubble Kritische dichtheid
Open of gesloten heelal? k < 0 k = 0 k > 0 ? kritisch open gesloten
R(t) t t t Eindig in ruimte en tijd! Oneindig in ruimte en tijd!
R
Huidige leeftijd als functie van
Kritisch heelal met koud materiegas Kritisch heelal met relativistisch gas F1 F2
R