Leerstoornissen in DSM-IV A. De prestatie van een individu op een individueel afgenomen, gestandaardiseerde test is zwakker dan verwacht kon worden op basis van chronologische leeftijd, gemeten intelligentie en scholing B. De stoornis interfereert significant met schoolse prestaties of activiteiten uit het dagelijks leven C. Als er een sensorisch deficit is, dan zijn er extra moeilijkheden bovenop diegene die normaal met het deficit geassocieerd zijn

Prevalentie en verloop 2-10% van de schoolgaande kinderen Evenveel jongens als meisjes Verloop Ernstig: diagnose 1e of 2e lj. Licht: diagnose 4e of 5e lj. Prognose is vrij gunstig Vooral leesstoornis blijft in de volwassenheid

Bijkomende kenmerken en stoornissen Laag zelfbeeld Tekorten op het vlak van sociale vaardigheden Demoralisatie Conduct disorder Oppositioneel gedrag ADHD Major depressie Dysthymia Coördinatie-ontwikkelingsstoornis Combinaties van leerstoornissen

Differentiaaldiagnose Belang van het onderscheid met normale variatie Belang van het onderscheid met schoolse moeilijkheden tgv: Gebrek aan kansen Slecht onderwijs Culturele factoren Mentale retardatie Pervasieve ontwikkelingsstoornis Communicatiestoornis

Ability Training model Leerproblemen is overkoepelende term Primaire leerproblemen = leerstoornissen Secundaire leerproblemen = leermoeilijkheden

Andere indeling (Adelman) Type 1: external cause Type 2: internal + external cause Type 3: internal cause (= learning disabilities) Type 4: secondary problems

Ability training model Hierarchisch model Leerstoornissen Intra-/intermodale functies Taal Psychologische basisfuncties

Verschijningsvorm van leerstoornissen Leesstoornissen of dyslexie Spellingsstoornissen of dysorthografie Schrijfstoornissen en dysgrafie Rekenstoornissen of dyscalculie

Diagnostiek Discrepantie IQ --> intelligentietest Schoolvorderingen IQ SV + - - +

Leertheoretische modellen Behaviourisme Learning disabilities are teaching disabilities Geen onderscheid tussen primaire en secundaire problemen Geen interesse voor onderliggende functies Cognitieve leertheorie De leerling zelf leert Focus op info-verwerking Hardware = OK, softwareprobleem

Leertheoretische modellen Geen onderscheid tussen primaire en secundaire leerproblemen --> metacognitieve organisatieproblemen Russische handelingsleerpsychologie Leren en optimaal leren is het centrale probleem Toeëigening en activiteit Algemene leerstrategie

Intelligentie 1. Ignorantie 2. Identificatie: ideaal beeld 3. Differentiatie: meten 1883: eerste psychologische test (Galton) 1905: eerste intelligentietest (Binet en Simon) Binet: intelligentie = momentopname Terman: intelligentie = stabiel Stern: term IQ 1936: verbod op intelligentietests in USSR 4. Kwalitatieve diagnostiek

Intelligentie 4. Kwalitatieve diagnostiek Niet alleen descriptief, ook prescriptief Niet alleen wat, maar ook hoe: aandacht voor denkstrategieën

Kritiek op de diagnostiek van het Ability Training Model Functietesten: overbodig Schoolvorderingen: ± OK Traditionele intelligentietesten Nieuwheidswaarde? Zwakke scores op subtests net zo goed symptoom als oorzaak Doen onvoldoende recht aan intelligentieconstruct Te zwaar accent op inhoud Stabiele trek

Alternatief voor diagnostiek De leertest Verhoogde predictieve validiteit tav schoolresultaten Prescriptie naast descriptie Een beter zicht op de intellectuele mogelijkheden van kansarmen en minderheidsgroepen Laat onderscheid toe tussen kinderen met laag IQ die al dan niet instructiegevoelig zijn

Cognitieve interventies Zelfinstructietraining Metacognitietraining Zelfmonitoring De sociale context van het leren Reuven Feuerstein LPAD+IEP Mediatie!!

Cognitieve kaart Doelstellingen in het materiaal vervat Fase: opname, verwerking en weergave Operatie Beschrijving van het materiaal Inhoud Modaliteit Complexiteit Abstractie Evaluatieparameter: Efficiëntieparameter