Depressie cara aelvoet 1BATPa

Inhoudstafel Inleiding Omschrijving van depressie Prevalentie Theoretische visies op depressie Diagnostiek en indicatiestelling Behandelingen van depressie Aanbevelingen voor de praktijk

Inleiding Meest voorkomende psychologische ziekte Overal in de wereld Lusteloze mensen Mortaliteit is groot Veel somatische symptomen “Besmettelijk”: erfelijk en partners lijden onder emotionele belasting

Omschrijving van depressie depressie, depressiviteit en depressieve symptomen Anhedonia = afwezigheid van lust, plezier of interesse vaak vanuit een sombere gemoedstoestand, wanhoop, leegheid en verdriet Geheel van affectieve, somatische, gedragsaspecten en cognitieve aspecten “oplossingen” : drankgebruik, suïcide en somatisch lijden Zeer moeilijk te definiëren Stoornis : als de toestand het leven van de patiënt aanmerkelijk hindert en hij er dus sterk onder lijdt

Omschrijving van depressie classificatiesystemen volgens DSM-IV Depressieve stoornissen Depressieve stoornis Dysthyme stoornis Depressieve stoornis niet anders omschreven (NAO) Bipolaire stoornis Bipolaire stoornis I Bipolaire stoornis II Cyclothyme stoornis Bipolaire stoornis niet anders omschreven (NAO) Overige stemmingsstoornis Stemmingsstoornis door somatische aandoening Stemmingsstoornis door middelengebruik

Prevalentie Onderdiagnose en onderbehandeling  patiënten raadplegen huisarts niet. Indien toch dan gaat deze depressie vaak toeschrijven aan somatische klachten Vaker voor bij vrouwen Levensomstandigheden Gebrek aan sociale rol en steun Verwaarlozing in jeugd en seksueel geweld zeer hardnekkige ziekte , vaak hervallen Chronische worden Laag inkomen Getrouwd Intramuraal behandeld Te lang gewacht op behandeling

Theoretische visies op depressie Psychodynamische/psychoanalytische visie Verlies van dierbare in de vroege kinderjaren Ontstaan van naar zichzelf gerichte agressie Omgevingsfactoren Ontbreken van empirische basis Leertheoretische visie Tekort aan sociale bekrachtiging door de omgeving en zichzelf Enkele empirische aspecten niet voor de theorie als geheel Cognitieve visie Centraal staan Becks visie en aangeleerde hulpeloosheid van Seligman Cognitie (waarneming en betekenisverlening aan de wereld) bepaalt depressie Beck: logische denkfouten nl. overgeneralizatie, dichotoom denken en selectieve attentie Seligman: Helplessness: het passief moeten ondergaan van negatieve schokken of prikkels leidt ertoe dat bij de volgende gelegenheid (ook al kan men er dan wel iets aan doen) men de schokken lijdzaam ondergaat

Theoretische visies op depressie Humanistische/experiëntiële benadering Rogers, Heideggers  Gendlin Blokkering van de beleving zou de basis zijn voor neurose-ontwikkeling Niet empirisch ondersteund Systeemtheoretische benadering Gezins-systeem: verband depressie en problemen partner Deel empirisch ondersteund ‘life-event’-benadering Ingrijpende gebeurtenissen direct voorafgaand aan depressie of kinderjaren Empirisch ondersteund Biologische visies Invloed van familie: genetisch bepaald Oorzaak in neurotransmittersysteem

Diagnostiek en indicatiestelling Classificatiesysteem als zoekschema: welke symptomen moeten hoelang aanwezig zijn en welke mogen niet aanwezig zijn Totale toestand van de persoon Somatische ziekte en depressie naast elkaar staan en medicatie kan leiden tot depressie Ernst van depressie Interviewschalen en zelfrapportagevragenlijsten Chronische stressfactoren hangen samen met depressie

Behandelingen van depressie op basis van klinische noties Klassieke psychodynamische georiënteerde psychotherapie, psychoanalyse Oplossen van onopgeloste conflicten Behandeling van agressie van vroeg-kinderlijk verlies Interpersoonlijke therapie: rolveranderingen aanvaarden en sociale conflicten oplossen en tekorten in sociaal functioneren oplossen Gedragstherapie (Lewinsohn en Rehm) Tekort aan sociale bekrachtiging Zelfregulatie-therapie: tekort aan zelfbekrachtiging via zelfobservatie en realistische levensdoelen Goede resultaten Cognitieve gedragstherapie Depressieve denkstoornissen door cognitieve schemata Socratische dialoog en reality testing : zelfobservatie en uitvoeren van vermeden gedrag

Behandelingen van depressie op basis van klinische noties Systeemtherapie Doorbreken van foute, vaste communicatiepatronen binnen “het systeem” (=het gezin) Humanistische/experiëntiële oriëntatie Exploreren, herkennen en erkennen van gevoelens Goede effecten zijn niet bekend Somatische behandeling Toediening van antidepressiva Bevorderen van neurale transmissie Bedoelde effecten pas na 2 tot 4 weken duidelijk Veel bijverschijnselen Behandeling 6 tot 9 maanden

Aanbevelingen voor de praktijk Zorgvuldige diagnostiek is een vereiste Rekening houden met chronische stress-opleverende gebeurtenissen Bekijk ook somatische ziekten Suïcide gevaar: expliciet besproken Oudere patiënten: rekening houden met specifieke kenmerken aan de leeftijd gebonden Diagnose en therapie is niet eenvoudig voor psycholoog Belang van doorbehandelen Jaarlijkse “booster-sessions” Aandacht voor naasten Gerichte preventie