Marc Hooghe (University of Leuven) Burgers en de staat Op zoek naar duurzame verhoudingen

Burgers en de staat Op zoek naar duurzame verhoudingen, I Inauguraal college: Tussen wantrouwen en activisme

-Gigantisch ledenaantal: democratische legitimiteit -Gematigde positie in het politieke landschap: mogelijkheid tot compromisvorming -Expertise inzake sociale zaken, gezondheid, arbeid… -Sterke ruil-relatie met machtige netwerkpartij -Sterke financiële basis: BAC, DVV, VDK Spaarkas, Coöperatieve, Het Volk, Apotheken… Legitimiteit middenveldorganisaties

Het ACW als archetypische middenveldorganisatie Ledenaantal: ACV 1,678,000 leden Sterke organisatie, financieel, netwerkpositie, inplanting Rechtstreekse beleidslijnen naar politieke besluitvorming BURGERS  ORGANISATIE  POLITIEK SYSTEEM LOYALITEIT

Burgers  Organisatie  Politiek systeem Waarom werkt dit klassieke systeem niet meer? 1.Individualisering 2.Electorale dealignment 3.De-institutionalisering (  Michels) 4.Politiek systeem is een complex doelwit geworden (multi-level government)

Burgers  Organisatie  Politiek systeem De pessmistische visie: internetactivisme als een vorm van gemakzucht (Henry Milner, 2010

De optimistische visie: overheid niet ‘responsive’ ten opzichte van nieuwe vormen van engagement (Norris, 2011) Burgers  Organisatie  Politiek systeem

Empirische test Bron: European Social Survey,

Lakmoesproef: politiek vertrouwen Bron van ‘diffuse steun’ voor politiek systeem  bereidheid herverdeling door de overheid  sterk verband met naleven wetgeving  steun voor Europese integratie (de EU als elite-project?)  Routine-vorm van passieve aanvaarding

Politiek vertrouwen als algemeen oordeel Hooghe, BJPIR

Ook in België ééndimensioneel, ondanks federale structuur

Wel twee beperkte subdimensies (Sofie Marien, 2011)

Politiek vertrouwen blijft stabiel in België (Sofie Marien, 2013)

Politiek vertrouwen blijft stabiel in België (Marien, 2013)

Hooghe, Marien & Pauwels, 2010, Stemmen van het volk

Marien, 2013

Politieke partijen als bron van politiek vertrouwen?

N-VA28,

N-VA28, /37000: Lid/kiezerratio 1:32

Algemene trend Europa (Hooghe & Kern, 2013)

Gevolg: stijging van de volatiliteit (Dassonneville & Hooghe, 2013)

Grote variaties per land (Dassonneville & Hooghe, 2013)

Maar kiezen burgers de meest effectieve vorm van aan politiek doen? (Marien & Hooghe, Parliamentary Affairs, 2013)

Verschil in waardering (Marien & Hooghe, 2013)

Tussen optimisme en pessimisme + Norris: Grote mate van stabiliteit qua politiek vertrouwen, participatieniveau, partij- identiteit + Milner: Preferentie voor minder effective participatie, symbolische acties, verzwakking organisaties, vooral vakbonden en politieke partijen

Volgende lezing Dinsdag 26 februari, 14h00: Verkiezingen en politieke partijen