Compositie Begrippen klas 1 t/m 3

Compositie Wat is compositie? Verschillende soorten composities Voorbeeldplaatjes per soort

Compositie Compositie (muziek): geschreven muziekstuk met behulp van een notenbalk Compositie (2D, 3D): indeling, vlakverdeling & samenstelling, ordening, rangschikking Gevolg: de kijkrichting binnen de voorstelling wordt bepaald. Het aandachtspunt (de blikvanger) van de compositie valt op.

Compositie Indeling, vlakverdeling * Waar staat wat binnen de voorstelling? * Hoe kun je deze vlakverdeling, als compositie, benoemen? * Op welk deel van de voorstelling let je gelijk, door deze ...vlakverdeling (compositie)? * Hierbij let je NIET op de vormgeving, maar WEL op de ...voorstelling. Samenstelling, ordening, rangschikking * Hoe zijn de verschillende beeldaspecten (kleur, vorm, ruimte, …licht, schaduw, structuur, materiaal en techniek) ...samengebracht? * Welk beeldaspect vraagt de meeste aandacht? * Hierbij let je NIET op de voorstelling, maar WEL op de …vormgeving.

Compositie Indeling, vlakverdeling Horizontaal Verticaal Diagonaal Centraal Driehoeks Symmetrisch Asymmetrisch Ritmisch Verspreid (= overall) Statisch Dynamisch

1. Horizontale compositie Denkbeeldige lijnen lopen van links naar recht over de afbeelding. Effect: evenwicht, rust, wijdte, breedte, zwaarte

2. Verticale compositie Denkbeeldige lijnen lopen van beneden naar boven over de voorstelling. Effect: gewichtloosheid, hoogte - diepte, vallend - stijgend

3. Diagonale compositie Een schuine lijn loopt van linksonder naar rechtsboven of van rechtsonder naar linksboven. Effect van een diagonale compositie is: suggestie van beweging en dieptewerking. Het geheel komt druk, onrustig over.

3. Diagonale compositie

4. Centrale compositie De voorstelling is in het midden, beeldvullend, geplaatst. Vaak wijzen meerdere (denkbeeldige) lijnen naar een centraal punt binnen de voorstelling.

5. Driehoekscompositie De denkbeel-dige driehoek hoeft niet gelijkbenig te zijn. Effect: evenwichtige uitstraling De drie belangrijkste onderdelen van het schilderij of beeld vormen samen een driehoek. Gaat het om een beeldhouwwerk dan noem je de driehoekscompositie een piramidale compositie. Michelangelo’s beeld Pietà is daarvan een voorbeeld.

Driehoekscompositie

6. Symmetrische compositie

6. Symmetrische compositie             Een symmetrische compositie heeft vaak een statisch en evenwichtig karakter. Bovenstaande afbeelding heeft wel suggestie van beweging d.m.v. de voorstelling.

7. Asymmetrische compositie Een asymmetrische compositie ziet er al snel beweeglijk of dynamisch uit.

8. Ritmische compositie Door herhaling ontstaat ritme. Wanneer een bepaalde vorm of kleur regelmatig herhaald wordt, ontstaat een ritmische compositie. Het beste voorbeeld van een ritmische compositie is een patroon. Je weet precies hoe een patroon zich zal herhalen buiten het kader. Een afwisselend ritme suggereert beweging. Herhaling van een ritme langs horizontale lijnen heeft een rustig, statisch effect.

9. Verspreide compositie (= over all) Zijn alle onderdelen over het gehele vlak verspreid, dan noem je de compositie verspreid. Een verspreide compositie heet ook wel overall compositie. Let op: het is GEEN patroon. Effect = Het geheel lijkt ongeordend. Je ziet geen specifiek aandachtspunt.

10. Statische compositie Een statische compositie is vaak ook symmetrisch. Op geen enkele wijze herken je beweging in deze compositie. Alle onderdelen lijken volledig stil te staan. Effect: Het geeft een evenwichtige, rustige, stabiele en gebalanceerde indruk.

11. Dynamische compositie Een dynamische compositie is vaak asymmetrisch. Je ziet ..duidelijk de suggestie van beweging in deze compositie. Effect: Er ontstaat een spannend geheel door een …asymmetrische opbouw of gebruik van schuine, gebogen lijnen. …Het effect van snelheid lijkt soms zichtbaar.

Wil je meer lezen over dit onderwerp? Lesboek: “Tekenen in zicht” als klassenset beschikbaar Website: Google  De kunstkijker  kunst kijken  doorklikken op het juiste onderwerp Melanchthon Schiebroek Beeldende Vormgeving Rotterdam 2010 ©