Ouderavond Alcohol, roken en opvoeding Margriet de Winkel preventieadviseur wie ben ik; wat is IrisZorg wat doen we hier

Middelengebruik voortgezet onderwijs in NL (afgelopen maand) Let op: 17/18 jarigen zijn havo/vwo-leerlingen, vmbo-ers zijn van school af. Alcohol regelmatig gebruik Bingedrinken meer door jongens dan door meisjes. Meer op vmbo-b en havo dan op vmbo-t en vwo Vanaf 14 jaar flinke stijging, dan gaan jongeren beginnen met wekelijks drinken Ooit gebruik door 12-15 jarigen is gedaald tov 2007. Maandelijks gebruik door 12-14 jarigen is ook gedaald. Bingedrinken is ook gedaald tussen 12-15 jaar. Energydrankjes Worden meer gedronken door lagere schoolniveau’s. Marokkaanse en Turkse leerlingen drinken behoorlijk meer: 77% tov 58% bij Nederlanders/Surinaamse/ Antilliaanse leerlingen. 10% van BO drinkt elke dag energy Op VO: meer jongens dan meisjes drinken elke dag energy: 12jr: 15% tegen 5,7% 13jr: 18% tegen 11% 14jr: 19% tegen 11% 15jr: 20% tegen 13% 16jr: 20% tegen 9% Roken Op basisonderwijs heeft 4.1% ooit gerookt, dagelijks roken komt daar niet voor. Gegevens over dagelijks roken: 12jr: 0.5% 13jr: 1.9% 14jr: 5.4% 15jr: 9.8% 16jr: 15% 17/18jr: 15.7% Vwo-leerlingen roken minder vaak en minder sigaretten per keer tov VMBO Aantallen zijn afgelopen jaren stabiel gebleven: geen afname of toename in aantal rokers Cannabis Afgelopen jaren is cannabisgebruik stabiel Er zijn iets meer jongens die blowen dan meisjes. Leerlingen van vmbo-b blowen vaker en meer joints per keer dan hogere opleidingen, havo verschilt niet heel veel met vmbo-b Harddrugs Minder dan 1,5% van de 12-16 jarigen heeft ooit harddrugs gebruikt (paddo’s, XTC, Cocaine, GHB, amfetamine) Afgelopen maand: minder dan 0,5% Bron: peilstationsonderzoek 2011, Trimbos-instituut

Effecten alcohol Korte termijn Verdooft remmingen (risico’s: onveilige seks, verkeer, agressie) Coma Lange termijn Hersenschade Verslaving Verdooft remmingen: je doet dingen die je anders niet zo snel zou doen Alcohol en verkeer: Alcohol brengt zelfoverschatting. Dat in combinatie met vermindering reactie- en beoordelingsvermogen en geen controle over handelingen een hele riskante: Ik kan nog best rijden….

Hersenschade Geen alcohol Zware drinker Susan Tapert, University of California, San Diego 2001 De Universiteit van California heeft voor onderzoek naar de invloed van alcohol 15-jarigen geheugentests laten doen. Op deze dia worden de hersenen van een 15-jarige niet-drinker vergeleken met die van een jongen die elke week minstens zes glazen alcohol per keer drinkt. De gekleurde delen geven de actieve delen van de hersenen weer tijdens een geheugen test. U ziet dat er bij de laatste jongen veel minder hersenactiviteit zichtbaar is.

Gevolgen Roken Nicotine: vernauwt bloedvaten, verhoogt hartslag en bloeddruk Koolmonoxide: concurrent van zuurstof Teer: trilhaartjes vastgeplakt Kankerverwekkende stoffen Verslaving Nicotine maakt de aderen nauwer en verhoogt tegelijkertijd de bloeddruk. Dat betekent dat het hart harder moet werken en dus meer slijt. Koolmonoxide neemt de plaats van zuurstof in in je bloed. Het bloed kan minder zuurstof vervoeren, dus je conditie is minder goed. Overigens merken jonge mensen daar nog niet zoveel van Trilhaartjes vegen stof uit je longen naar boven. Als deze vastgeplakt zitten blijft er dus meer stof in je longen achter Door het verbranden van tabak komen veel chemische stoffen vrij die kankerverwekkend zijn. Kanker in het gebied waar de rook langskomt, maar ook baarmoederhalskanker bijvoorbeeld.

“Het was vroeger toch niet anders!” Wat denkt u? Welke ervaringen hebben de aanwezige ouders? Wat hebben zij vroeger gedaan? Gerookt/gedronken? Hoe oud? Waarom? Is het anders dan toen zij jong waren? Wat is er anders?

Stelling Stiekem drinken kun je voorkómen door je kind thuis af en toe te laten drinken. Ad.1: Positief over deze stelling: Dan weet je tenminste wat ze doen, open communicatie Tegen deze stelling: Het is het beste om duidelijk te zijn, dan weet je kind waar het aan toe is. Af en toe wel alcohol toestaan is niet duidelijk. Kinderen die duidelijke regels hebben meegekregen drinken minder en pas op latere leeftijd dan kinderen die geen regels hebben meegekregen. Jongeren gaan altijd wel dingen stiekem doen. Maar met een regel in hun hoofd gaan ze minder ver over de schreef. Hoe later jongeren gaan drinken hoe minder de kans is dat zij afhankelijk worden van alcohol/andere drugs Voor roken geldt: Laat duidelijk weten dat je niet wilt dat je kind rookt/gaat roken. Alleen vertellen hoe slecht roken voor je gezondheid is, is niet genoeg. Praat ook over lastige situaties. Eens Oneens

Stelling De leeftijdsgrens om alcohol te kopen moet verhoogd worden naar 18 jaar. Eens Oneens Leeftijdsgrens voor de verkoop is 16 jaar voor zwak alcoholische drank. Voor sterke drank is de grens 18 jaar. Wetsvoorstel ligt nu in DenHaag (zomer 2012). Even een kleine peiling: Wat vindt u? Eens: Beter voor de gezondheid Eén leeftijd is eenvoudiger  In veel landen (17 van de 27 landen in Europa) ligt de leeftijdsgrens hoger dan 16 jaar, Amerika 21 jaar. Oneens Betutteling

Stelling Op een feestje van een 14-jarige horen bier en breezers erbij. Eens Oneens 14 jaar is te jong (schadelijk voor lichaam), Stel uit tot 16 jaar als dit nog kan. Experimenteren hoort bij leeftijd. Maak afspraken. Grenzen stellen werkt echt. Vraag ouders hoe ze het zouden aanpakken. Wissel tips uit. Alcohol vrijbier is geen goed alternatief op de leeftijd van 12, 13 jaar. Bij 15 jaar kan dit wel anders liggen. Tip maak leuke alcoholvrije cocktails: feestelijk en zonder alcohol. Recepten op internet.

Algemeen advies Ouders één lijn Stel duidelijke regels: geen alcohol tot je zestiende. Niet roken. Contact bij thuiskomst Verwacht weerstand Denk mee over moeilijke momenten Zoek contact met andere ouders Geef zelf het goede voorbeeld. Informeer uzelf. Samenvatting van het voorgaande: De ouders zijn in het eerste deel van de presentatie geconfronteerd met het probleem “Nederlandse Jongeren drinken te veel en dat is slecht voor de ontwikkeling”. Ze zien in dat dit voor eigen kind ook relevant is. Nu vertellen we wat de ouders er zelf aan kunnen doen. Het doel is dat de ouder inziet dat hij/zij een rol kan spelen. Dus: Geef uw kind thuis geen alcohol / laat geen sigaretten slingeren Koop geen alcohol voor uw kind Wees duidelijk tegen uw kind: geen alcohol En ga niet onderhandelen .

Onthoud: Wees duidelijk Houd contact met uw kind U hebt meer invloed dan u denkt! Samenvattend 1. Wees duidelijk naar uw kind: leg kort en concreet uit wat u van hem/haar verwacht 2. Houd contact: maak complimenten, heb belangstelling voor zijn/haar leefwereld 3. Uw kind zal misschien wel tegensputteren, toch blijkt uit onderzoek dat kinderen meer aannemen van hun ouders dan je denkt

Einde Bedankt voor uw aandacht Geef aan dat ouders folders en kaartjes mee kunnen nemen

Drinkt/rookt uw kind al, dan.... Hoeveel glazen mag? Bespreek regels. Bedenk wat je doet als je zoon/dochter aangeschoten/dronken thuiskomt. Praat over veilig thuiskomen (BOB) en andere risico’s. Help je kind weerstand te bieden tegen sociale druk. 1. Niet te veel drinken he?! Dat is een hele vage boodschap die je meegeeft aan je kind. Maak een afspraak hoeveel uw kind mag drinken, noem concreet een aantal glazen, dan weet je kind wat jij goed vindt. Zeer waarschijnlijk zal hij/zij meer drinken dan jouw advies. Toch blijkt het te helpen en drinken ze minder dan wanneer je geen limiet stelt. 2. Ga het gesprek aan wanneer je kind weer nuchter is. Kijk wat hij/zij er zelf van vindt. 3. Hoe komt je kind veilig thuis. Wat doet je kind als de BOB toch gedronken heeft? Mag je kind je midden in de nacht bellen in dat geval? Andere risico’s zijn dingen doen waar je later spijt van krijgt: onveilig vrijen bijvoorbeeld 4. Kijk samen met je kind wat hij/zij moeilijk vindt en verzin samen oplossingen.

Alcohol acceptabel gebruik Niet meer dan 1 glas per dag voor een vrouw. Niet meer dan 2 glazen per dag voor een man. Tenminste twee dagen per week (achter elkaar!) geen alcohol. Geen alcohol bij verkeer, werk, studie en zwangerschap. Dit betreft een advies van de WHO (= World Health Organization); het geeft een zekere garantie niet in de risicovolle fase te komen (gewoontevorming) voor wat betreft alcoholafhankelijkheid. Item 1 & 2: Vrouwen raken sneller onder invloed omdat het lichaam meer vetweefsel bevat (waar géén alcohol in kan gaan zitten) i.t.t. mannen die meer spierweefsel hebben. Ook ouderen raken sneller onderinvloed omdat het lichaam minder vocht bevat en meer vet; bovendien werkt lever minder en is de algemene weerstand minder.

Samen staan we sterk! Overheid: wetten, regels en controle op naleving Scholen: voorlichting en regels Ouders: afspraken en regels Alcoholbranche: voorlichting en reclamebeperking Overheid: Wetten (minimumleeftijd alcoholverkoop, wetten rond happy hours) Campagnes (Voorkom alcoholschade bij uw opgroeiende kind) Voorlichtingsprojecten (De gezonde school en genotmiddelen) Scholen: Voorlichtingslessen De gezonde school en genotmiddelen) Ouderavonden Schoolreglement Ouders: Afspraken met hun kind Geen alcohol geven aan hun kind Alcoholbranche: Voorlichting en reclamebeperking

Kenmerken puberteit alles wordt anders identiteit zelfstandigheid onzekerheid experimenteren rol ouders: van sturend- beschermend naar begeleidend- ondersteunend In groep 7 van basisonderwijs is alles top, 2 jaar later staat leven van een kind op zijn kop. Alles wordt anders. groei, wie ben ik, wat kan ik, waar hoor ik thuis? zoeken naar identiteit door onzekerheid bij groep willen horen. gedrag van anderen imiteren en elkaar gebruiken om te experimenteren

Belevingswereld Jongeren volwassenen identiteitsontwikkeling gezondheidsbesef hier en nu lange termijn ontdekken/ genieten gebruik als probleem labelen mateloos is stoer mateloos is negatief volwassenen gaat denken vanuit gezondheidsbesef. jongeren: wie ben ik, wie wil ik worden, op wie wil ik lijken? middelengebruik is dan onderdeel) jongeren hier en nu: consequenties gedrag minder overwogen of naar morgen geschoven volw labelen als probleem. jongeren vindt dit niet. Verschil nadrukkelijk naar voren wanneer in de ogen van de ouders sprake is van overmatig gebruik/ riskant gebruik. Kind ervaart dit niet zo.

Je kunt deze gebruiken om te laten zien dat je soms lijnrecht tegenover je kind komt te staan: je kind ziet het probleem niet , jij wilt dat het drinken/roken stopt. Een kind zal niet zo snel naar de ouder toekomen, de ouder zal dus moeten kijken hoe je in contact komt met het kind. voorbeschouwing: jongere vindt niets aan de hand. geen nadelen overwegen: postieve kanten maar ook twijfel en zorg (kost veel geld, krijgt opmerkingen, lesen moeite, ouders ruzie) overweging voor en nadelen voordelen > nadelen beslissen: balans voordelen< nadelen uitvoeren: daadwerkelijk gedrag verandering volhouden