Veehouderij en gezondheid Henk Jans, arts/chemicus medisch milieukundige Oss, 28-2-2008

Actualiteit “Handtekeningenactie huisartsen en specialisten tegen komst mega varkens- en kippenbedrijf” “Elsendorp: invloed stank op gezondheid onderzocht” 12 febr. 2008: “Megastal bedreiging voor volksgezondheid” 12 februari 2008: “Groen licht voor meer megastallen” “ Burgers in Langenboom laten zien dat leefomgeving lijdt onder druk van veehouderij” “RIVM meet lucht bij boeren in De Rips” Dorpsraad Langenboom

(intensieve) veehouderij Roept veel negatieve emoties bij bevolking op (niet meer homogeen): - aantasting leefomgeving negatieve acceptatie geurhinder vermeende toename in gezondheidsklachten in omgeving negatieve beleving veranderd bewustzijn naar dierenwelzijn Dorpsraad Langenboom

Waar liggen problemen veehouderij in relatie tot gezondheid?? Ammoniak emissie en depositie; Emissie van fijn stof + bestanddelen (endotoxinen), tot 4 μg/m3 in omgeving; Diergerelateerde micro-organismen; Geur en geurhinder; Dorpsraad Langenboom

Meer risico’s dan kansen? Toename vóórkomen infecties: overdraagbaar van dier naar mens, vanwege: Meer (vatbare) dieren en meer (indirecte) contacten tussen dieren; Kans op verandering erfelijk materiaal bacterie of virus Meer transportbewegingen: groter risico op introductie Meer gebruik antibiotica: ontwikkeling resistentie: mrsa overdracht Dorpsraad Langenboom

Geur Hinder (afhankelijk van duur, frequentie, concentratie, karakter, adaptatie/acceptatie) Verstoring gedrag en activiteiten Geen directe schade aan gezondheid, mogelijk wel via stressmechanisme allerlei gezondheidsklachten Dosis-effect relatie geurbelasting en hinder Verschil concentratie- en niet-concentratiegebied Agrariër <– > niet-agrariër Verschil tussen binnen en buiten bebouwde kom Dorpsraad Langenboom

Randvoorwaarden nodig in beleid om risico’s tegen te gaan: Voldoende afstand tussen bedrijven: meenemen bij invulling LOG’s Geen varkens en pluimvee op één bedrijf Stalontwerp en bedrijfsvoering gericht op vakbekwaam personeel, compartimentering, hygiënesluis met douche, toepassen luchtwassers, hygiëneprotocollen, calamiteitenplan etc. Dier- en volksgezondheidsaspecten vroegtijdig integraal meenemen in beleid: (geldt voor fijn stof, geur en transmissie microrganismen) Goede communicatie en betrokkenheid omgeving stimuleren in discussie over wat een acceptabele geur- belasting en –hinder is. Dorpsraad Langenboom

Bedankt voor uw aandacht! VRAGEN? Henk Jans h.jans@ggd-bureaugmv.nl 0900-3686868 Dorpsraad Langenboom