De verchristelijking van Hasselt

De kerstening van Hasselt Kerstening => 2 redenen: Romeinse gebieden: Romeinse cultuur verdween (invallen Germanen) Germaanse gebieden: heidens of ariaans -> ketters Wie? Bisschoppen, abdijen, zendelingen

De kerstening van Hasselt

Hasselt: 7 de – 8 ste eeuw: rondtrekkende Angelsaksische missionarissen Ontstaat toewijding aan Sint- Quintinus Bouw van eerste kerk (hout) ter ere van Sint-Quintinus => Ontstaan Sint-Quintinusparochie

De parochie Hasselt Noorden: priesters nemen taken over die in het zuiden gedaan werden door bisschoppen (sacramenten) Hoofd = pastoor Sint-Quintinusparochie = moeder parochie => Zonhoven, Kuringen, Stokrooie, Kermt, Stevoort, Bolderberg, Zolder

De parochie Hasselt

Pastoor Sint-Quintinusparochie -> beheerde ook de kerken van omliggende gehuchten  Sint-Quintinuskerk (Zonhoven)  Sint-Gertrudiskerk (Kuringen)  Sint-Martinuskerk (Stevoort)  OLV-kerk (Kermt) Alle inwoners Sint-Quintinusparochie -> naar Hasselt voor sacramenten

De parochie Hasselt Later: 4 dochterkerken -> zelfstandiger Groei steden => ontwikkeling van de parochies -> nieuwe parochies ontstaan + bestaande worden zelfstandig (vb. Zonhoven)

De kerk en het geloof was het middelpunt van de stad Kerk = duidelijk zichtbaar in de stad -> kerktoren Procesies -> Virga Jesseprocessie (vanaf 1344) => mirakels

Volksgeloof Mariacultus -> Virga Jesse Relikwieën:  Sint-Quintinuskerk (nu kathedraal): schedelrelikwieën -> heilige Ursala en haar maagden  Herkenrode: bloedende hostie (nu in Sint-Quintinuskathedraal) -> pelgrimstochten

Verhaal bloedende hostie “Op een dag werd de kapelheer van Viversel bij een zieke op de Dikkel geroepen. Alvorens de ziekenkamer binnen te gaan, plaatste hij de ciborie met de hostie op een tafeltje in de voorkamer. Tijdens het afnemen van de biecht werd de hostie door een ‘onbekende’ geschonden. Toen de kapelheer de zieke de communie wilde geven, merkte hij op de tafel de bloedende hostie. Hij rende ermee naar de pastoor van Lummen die hem verder stuurde naar de abt van Herckenrode. Onderweg kwam hij een schaapherder met zijn kudde tegen. Als op één teken knielden de schapen toen de Kapelheer met de bloedende hostie voorbijkwam. Toen de kapelheer de abdij van Herckenrode naderde begonnen de klokken vanzelf te luiden. De priester aan het altaar kon de mis van de dag niet vinden: het boek viel altijd open op de mis van het sacrament. Toen de kapelheer de kerk betrad, werd een vrouw van haar bezetenheid genezen.”

Nieuwe religieuze bewegingen 12 de – 13 de eeuw: Kerk legt nadruk op juiste leer -> kritiek bij het volk Religieuze bewegingen die kerkelijke leer in twijfel trokken -> ketters (katharen) Religieuze bewegingen die kerkelijke leer niet in twijfel trokken -> aanvaard (bedel- of kloosteroden)

Nieuwe religieuze bewegingen Taken bedel- of kloosteroden:  preken  bedelen  armere mensen helpen (armenzorg)  ziekenzorg  onderwijs

Nieuwe religieuze bewegingen positief -> materiële en geestelijke steun (naastenliefde = christelijke leer) -> populair -> Kerk kreeg beter aanzien + verspreidden de christelijke boodschap voor de Kerk

De abdij van Herkenrode Eind 12 de eeuw: graaf van Loon verkoopt allodium Herkenrode Broeder Henderik: opdracht om klooster voor vrouwen te stichten (Cisterciënzerinnen) Ontstaan abdij Herkenrode Volgde regel van Benedictus

De abdij van Herkenrode Legende ≠ waarheid Demer + centrale ligging in graafschap Loon = lokalisatiefactoren Prinsenhof = nabij -> statuut graaf van Loon Loonse graven -> begraven in abdijkerk

De abdij van Herkenrode

18 de eeuw

De abdij van Herkenrode Patronaatsrechten (onder andere de tienden) van parochies Hasselt, Zonhoven, Kuringen, Kermt, … Belangrijk pelgrimsoord -> bloedende hostie

De abdij van Herkenrode 2 categoriën religieuzen:  adellijke koordames (abdis)  lekenzusters (handenarbeid) Bouwde refugiehuizen in Maastricht, Sint-Truiden en Hasselt

Bedel-/kloosterorden in de stad

Bedel-/kloosterorden in de stad: Augustijnen Leefden volgens voorschriften van kerkvader Augustinus Taken: prediken, bedelen en onderwijs Augustijnen vanaf 1236 in Hasselt

Bedel-/kloosterorden in de stad: Minderbroeders = franciscanen -> Franciscus van Assisi Taken: bedelen, armenzorg, prediken en biecht afnemen in eigen kerk + OLV-kerk

Bedel-/kloosterorden in de stad: Minderbroeders Minderboerders vanaf 1338 in Hasselt -> minderborederhuis 1644: eigen klooster (minderbroederskerk = paterkeskerk)

Bedel-/kloosterorden in de stad: Witte nonnen = franciscanen Taken: sociale dienstverlening (armenzorg) Leefden in communauteitsverband Witte nonnen vanaf 1426 in Hasselt

Bedel-/kloosterorden in de stad: Cellebroeders = alexianen Taken: ziekenzorg, lijkenzorg en zorg zwakzinnigen Cellebroeders vanaf 1439 in Hasselt

Bedel-/kloosterorden in de stad Nog enkele gebouwen (kloosters, kerken, …) aanwezig te bezichtigen in Hasselt Straatnamen => verwijzen naar deze orden

Het begijnhof Kerk -> geen steun aan de lekenbeweging (individuele band met god) => begijnen Kloosterlijk leven 1245: eerste begijnhof in Hasselt (buiten de stadsmuren)-> vermoedelijk achter Sint- Jozefscollege Aan Helbeek -> lakennijverheid

Het begijnhof 16 de eeuw: godsdienstrellen -> 1567 eerste begijnhof in brand gestoken -> volledig vernield 1571: nieuw begijnhof -> binnen de stadsmuren + aan de Nieuwe Demer

Het begijnhof Vandaag:  diensten (provinciale dienst voor de jeugd)  auditorium  Provenciaal Museum