Stageverslag De kraamafdeling op het varkensbedrijf De Hauwere Katrien OHO 3

Voorstelling stagebedrijf Agrobedrijfshulp Leuven Biedt hulp aan land- en tuinbouwbedrijven in geval van ziekte, ongeval, overlijden, vakantie,… Zorgt voor een gespecialiseerde vervanger = bedrijfsverzorger Dienstverlening: gespecialiseerd agrarisch werk, veescheren, klauwverzorging, stalreiniging,…

Melkveebedrijf : Opstarten melkrobot Werking melkrobot Identificatie koe a.d.h.v. chip halsband Krachtvoer Reinigen uier ronddraaiende borstels → nadien gereinigd en ontsmet Laser: exacte locatie spenen bepalen Robotarm drukt vacuüm zuigende tepelbeker op de tepel → melkstroom komt op gang Ontsmettende spray wordt tegen de uier gespoten Koe verlaat melkrobot Melkrobot wordt uitgebreid gereinigd en ontsmet Melk komt terecht in een melkmeetglas→ via leidingen d.m.v. luchtdruk naar koeltank gepompt

Voor- en nadelen van een melkrobot Aantal melkbeurten en productie per koe wordt geregistreerd Probleemkoeien: attentielijsten en grafieken uiergezondheid, melkkwaliteit Weegvloer Niet meer aan vaste melkuren gebonden Gemiddeld 2,6 keer per dag gemolken Problemen bij te laag hangende uier Hoge investeringskost +/- 110 000 € Hogere melkproductie arbeidsvoordeel

Huisvesting melkkoeien Vrije loopstal met slipvaste bevloering Optimale temperatuur: -5°C en +15°C Verluchting via opennok ventilatie Paddenstoelligbox met 2 poten koematrassen met zandlaag Zelfsluitend voederhek Voedergoot Drinkbak Wachtruimte om de melkrobot in te gaan Roterende veeborstels Roostervloerschuif → mest verwijderen

Stageopdracht: De kraamafdeling op het varkensbedrijf Stagebedrijf Lochristi Gesloten bedrijf: opfok, vermeerdering, afmesting Vijf- weken systeem Vier groepen zeugen die om de vijf weken werpen Biggen spenen op drie weken 1 kraamafdeling Week 1: dekken Week 2: werpen Week 5: spenen All- in all- out systeem

Hygiëne en comfort Kraamafdeling reinigen: inweken met Biogel van Cid Lines Ontsmetten met Virocid Zeugen ontwormen met Panacur, 2 maal/ jaar, via drinkwater Meest voorkomende wormen: - Rode maagworm - Knobbeltjes worm - Spoelworm Zeugen wassen met Kenopro Preventief ontschurften met Ecomectin

Huisvesting Klimaatcomputer: regelen ventilatie, verwarming, dosering voeder en water, lichtregeling Kanaalventilatie met frisse neussysteem Relatieve vochtigheid: optimaal 60- 80% Luchtfilters Luchtwasser: ammoniak licht: minstens 40 lux, 8u/ dag Verwarming: koude buitenlucht voorverwarmen, ruimteverwarming op peil houden, vloerverwarming kraamafdeling. Biggenlampen: eerste dagen 30 °C Voedersysteem: automatische voederverdeling via voederketting Opendraaibaar kraamhok: vier voetsteunen met valbeugels, in hoogte, lengte en breedte regelbaar, doodliggen vermijden

Voorbereidend werk naar het werpen toe Mest verwijderen rond de geboorte, Biggenlampen aansteken Werpmatjes klaarleggen, Actilith plus strooien Zeugenfiche omhoog hangen, Biggenbehandelkar in gereedheid brengen

Het werpen Partusinductie: plannen van het werpmoment, toezicht geboorteproces, Planate 2cc, 2 dagen voor einde dracht, Oxytocine 24 u na de prostaglandine injectie, IM 1-2 cc/ 200 LG Geboorte: draagtijd 115 d, totale duur 7 uur, zowel kop- als stuitligging, big weegt 1,5 kg

Hulp bij de geboorte: hygiënisch werken, handschoenen, reinigen de kling, glijmiddel Worpgrootte: afhankelijk van het ras en de leeftijd, toomgrootte varieert van 8 tot 20 biggen, Tepels: veertien à zestien tepels, elk met twee openingen, big aan een tepel zuigt→ hersenaanhangsel het hormoon oxytocine gevormd→ melk laat schieten hormoon prikkelt spieren van de baarmoederwand → geboorte van de volgende biggen wordt bespoedigd Tijdens zogen: gromt zeug om biggen te lokken Tepelrangorde: na paar dagen al vechtend vastgelegd Pootklier: Via een afscheiding in de pootklier worden de biggen naar de zeug gelokt om te drinken.

Biest zo snel mogelijk na de geboorte colostrum opnemen, behoefte aan energie, op langere termijn antilichamen immunoglobuline G immuniteit geven tegen ziekten waarmee zeugen in contact gekomen zijn. 12 uur na de geboorte van het eerste big slechts 35% van de oorspronkelijke antilichamen in de biest aanwezig→ belangrijk binnen de eerste zes uren na geboorte biest drinken Jonge zeugen hebben nog veel minder IgG in hun biest Biest is effectief tegen infecties en zorgt voor het sluiten van de darmwand. kleinste biggen helpen door aan speen te leggen grotere worpen: gescheiden laten zuigen Indien big niet voldoende biest heeft opgenomen→ biest afnemen van een zeug die gelijktijdig heeft geworpen (geen jonge zeug) en biest via een spuit aan het big geven Slome of zwakkere biggen d.m.v. energiesupplement extra energie toedienen

Farmacologische toepassing na het werpen 24- 48 uur na het werpen wordt prostaglandine (Dinolytic) 2cc bij de zeugen ingespoten dit veroorzaakt een oxytocine effect. Waardoor baarmoedercontraties worden gestimuleerd, hierdoor wordt de baarmoeder beter geledigd en ontstaat er minder risico op baarmoederontsteking. interval spenen- dekken zal hierdoor afnemen, beter milieu in de baarmoeder→ minder embryonale sterfte

Behandelingen van de biggen Biggenbehandelkar: met twee bakken, meerdere behandelingen tegelijkertijd uitvoeren vb. inenten, castreren, couperen. De biggen maar één keer gestresseerd. Knippen of slijpen van de punten hoektanden: uier niet beschadigen, elkaar niet verwonden. Enkel de 1ste levensweek en niet routinematig Kniptang of tandenslijper wijsvinger in de mondhoek van big, kan mond niet sluiten, zachtjes met het slijpsteentje over de punten van de hoektanden.

Behandelingen van de biggen Couperen van staarteinde: staartbijten niet toe laten, onverdoofd toegegestaan 1ste levensweek en niet routinematig. ‘Branden’ met een aangepaste soldeerbout. Door hitte snijmes wordt de staart afgeknipt en wordt de ontstane wond dichtgeschroeid; kans op infecties en nabloeden is kleiner.

Behandelingen van de biggen ijzertoediening: biggen worden met klein ijzerreserve geboren, zeugenmelk is zeer arm aan ijzer→ preventief behandelen om erge bloedarmoede te voorkomen ten laatste 4 dagen na de geboorte, Bastion 20 % of Ferraject 110, 1 cc Vaccineren tegen Mycoplasma: 1ste levensweek en 1 week voor het spenen. Suvaxyn M. Hyo of Stellamune one, 2cc

Behandelingen van de biggen Inspuiten met penicilline: preventief behandelen met Duphamox LA, farmacon dat tegen o.a. Streptococcen werkt, 1cc. Bij zieke en verzwakte dieren kan Streptococcus Suis erge ziekteverschijnselen veroorzaken: hersenvliesontsteking, gewrichtsontsteking, septicaemie, … Biggen plakken die last hebben van spreidzit: rond de achterpootjes een spreidzit- bandje aan te brengen→ wel in staat om melk te drinken

Behandelingen van de biggen Oormerken: mannelijk en een vrouwelijk deel mannelijk deel draagt het nummer en wordt aan de buitenzijde van de oorschelp geplaatst zodat het goed zichtbaar is. De twee delen worden met behulp van een merktang aan elkaar vastgepind met de oorschelp ertussen. In midden van de oorschelp, verdoving niet verreist

Behandelingen van de biggen Stamboeknummer en tatoeage: fokzeugjes met minstens 14 spenen, letters, tatoeeertang, tatoeeerpasta

Behandelingen van de biggen Castratie: mannelijke biggen tijdens 1ste levensweek, uitsluitend met chirurgische methode, ouder dan 7 dagen enkel onder anaesthesie! Vlees van 1% van de beren tijdens braden berengeur De teelballen+ deel van de zaadleiders worden verwijderd via kleine incisie in de balzak. Altijd kijken of er geen liesbreuk is→ indien toch gecastreerd, wonde dichtnaaien!

Voeding zeugen Fokzeugen: periodes van verschillende behoeften→ gebruik verschillende voeders Begin dracht: zeugmeel dracht fase 1 te.m. dag 80 Einde dracht: dracht fase 2 t.e.m. dag 108 Werpmeel: 7 dagen voor werpen Lactatie: Super Lacmeel, 2 dagen na werpen Na spenen: bronstmeel, 1 week Hoeveelheid voeder na het werpen: Voorbeeld: 3 voederperiodes per dag 1% van LG + 0,5 kg per big Zeug van 200 kg met 10 biggen krijgt 2kg + 5 kg= 7 kg

Voeding biggen Baby- Mel Plus: kunstmelkvoeder = vervanger zeugenmelk, vanaf 3 dagen tot 4 weken, moederloos, vroeg gespeend, onvoldoende melkgift Baby- Lac Plus: bijvoedering naast zeugenmelk, fijn meel om te leren eten, vanaf 4 dagen Baby- Safe Plus: speenvoeder, jong gespeende biggen (3 weken), lichte biggen, kruimelvorm, 1 week voor spenen tot max. 3 dagen na spenen

Vaccinatieschema en medicamentarium Jonge zeugen Abortus Blauw = PRRS: 6 weken voor dekken 1x (Ingelvac PRRS) 2cc Parvovirus + Vlekziekte: 6 weken voor dekken, herhaling 2 weken voor dekken (Porcilis ERY- PARVO) 2cc Snuffelziekte (Porcilis AR-T) en Coli (Neocolipor) 6 en 2 weken voor dekken en 3 weken voor werpen. 2cc Biggen Mycoplasma: 1ste levensweek en 1 week voor het spenen. (Suvaxyn M. Hyo) of (Stellamune one) 2cc

Persoonlijke visie Varkenssecor is belangrijk in onze maatschappij. Het varken is een belangrijk consumptiedier; alles van het varken wordt verwerkt: de voeding, cosmetica, huid, haar,… Indrukwekkende infrastructuur, werkwijze en dierenwelzijn Vereist een hoge beroepskennis Toekomstmogelijkheden bachelor: begeleiding varkenshouders advies medicatie, voeding,… Zelf bedrijf opstarten is mogelijk mits bijscholing