Preventieve interventie: Lange-termijn effecten van vroege pedagogische interventies M. Van Aken & M. Riksen-Walraven © Pedagogiek in Beeld Hoofdstuk 12

Lange-termijn effecten van vroege pedagogische interventies Inleiding Historie Empirie Toekomst Weliswaar relevant, maar uiterst bescheiden Effectiviteit afhankelijk van veel factoren binnen het kind (sexe, temperament) binnen de context (kenmerken gezin, buurt) Effecten lijken vrij snel uit te doven © Pedagogiek in Beeld Hoofdstuk 12

Interventiestudie Riksen-Walraven (1978) Inleiding Historie Empirie Toekomst Gericht op twee gebieden: Cognitief capaciteit tot informatieverwerking invloed hoeveelheid en variëteit van stimulatie door opvoeder Motivationeel competentie-motivatie invloed responsiviteit (aansluiting) van stimulatie door opvoeder © Pedagogiek in Beeld Hoofdstuk 12

Design interventiestudie Riksen-Walraven (1978): Inleiding Historie Empirie Toekomst 2 x 2 factorieel design 100 kinderen, random toegewezen aan vier groepen: Geen interventieprogramma Stimuleringsprogramma (S) Responsiviteitsprogramma (R) Gecombineerd programma (SR) Pretest - posttest © Pedagogiek in Beeld Hoofdstuk 12

Effecten van programma’s (meting op 12 maanden) Inleiding Historie Empirie Toekomst Deelname aan Stimuleringsprogramma (S) opvoeders stimuleerden meer hun kinderen verwerkten sneller informatie Deelname aan Responsiviteitsprogramma (R) opvoeders waren responsiever hun kinderen waren meer gemotiveerd om de omgeving te exploreren © Pedagogiek in Beeld Hoofdstuk 12

Lange-termijn effect (meting op 12 jaar) Inleiding Historie Empirie Toekomst Deelname aan Stimuleringsprogramma (S) had geen lange-termijn effect Deelname aan Responsiviteitsprogramma (R) had bij meisjes een effect op ego-veerkracht, i.h.b. op competentie en stressbestendigheid © Pedagogiek in Beeld Hoofdstuk 12

Gedachten over de mogelijke werking van deze programma’s over langere termijn Inleiding Historie Empirie Toekomst Er is iets veranderd in de kinderen, dat doorwerkt tot op 12 jaar Door competentie-motivatie is een positieve spiraal in gang gezet, of De periode tussen 9 en 12 maanden is een gevoelige periode voor de ontwikkeling van de hersenen, daar heeft het programma blijvende invloed op gehad Er is iets veranderd in de opvoeders, dat doorwerkt totdat de kinderen 12 jaar zijn Er is iets veranderd in de relatie tussen opvoeder en kind, dat doorwerkt tot het kind 12 jaar is © Pedagogiek in Beeld Hoofdstuk 12

Kanttekeningen Inleiding Historie Empirie Toekomst Aandacht voor andere opvoeders of contexten is belangrijk Uitdovingeffecten: Kunnen we wel zoveel verwachten van eenmalige vroege interventies? Moeten we niet veel meer streven naar langdurende continue begeleiding? © Pedagogiek in Beeld Hoofdstuk 12