Par. 4.3 Handel, investeringen en migratie. Wat is het verband hier tussen? Wat houdt het proces van economische en sociaal-culturele globalisering in?

Noteer de opmerkingen op deze dia als aantekening op blz 83 van je werkboek. Het aandeel van de Aziatische goederenhandel, zowel intern als extern, zal sterk groeien door de sterke opkomst van China en India als economische grootmachten. Het aandeel van West-Europa in de wereldhandel zal dalen als gevolg van global shift. De VS is de grootste producent ter wereld, maar de omvang van de handel valt tegen. Dit is te verklaren vanuit de grote thuismarkt van de VS. De opvallend grote West-Europese cirkel is vooral te danken aan de interne, grensoverschrijdende, handel in deze regio, dus binnen de EU. Blz 106: figuur 4.20  De triade !

Noord-Zuidhandel. Beeld: westerse landen ‘ruilen’ goedkope grondstoffen en energiebronnen van de ontwikkelingslanden tegen hoogwaardige industrieproducten. Noteer de opmerkingen op deze dia als aantekening op blz 83 van je werkboek. Ruilvoet: de verhouding tussen het prijspeil van de import en de export. Ruilvoetverslechtering: om dezelfde hoeveelheid import te kunnen bepalen moet er steeds meer worden geëxporteerd. De ontwikkelingslanden moeten steeds meer producten verkopen om dezelfde hoeveelheid importproducten te kunnen betalen. Veranderend beeld: Delen van de derde wereld ontwikkelen zich in hoog tempo  N.I.C.’s. (Newly Industrialized Countries) BRIC (Brazilie / India / China)

42-In welke schakel van het productieproces / de productieketen vindt de grootste waardetoevoeging plaats? Opdracht 42 a+b -Bij het maken van papier uit pulp wordt de meeste waarde toegevoegd / het meeste geld verdiend. Grondstoffen / halffabrikaten leveren niet veel op. Het gaat er om dat je waarde kan toevoegen! -Niet iedere schakel in het productieproces is plaatsgebonden (aan de vindplaats van de grondstof en/of aan de nabijheid van de afzetmarkt) De Research & Development afdeling is in dit geval footloose (niet grondstof- of marktgebonden) Maar met de huidige globalisatie -het verbeteren van de transporttechnologie- geldt dit voor steeds meer schakels Opdracht 42 d+e+f -In 1995 was R&D voorbehouden aan de ontwikkelde landen, omdat alleen zij beschikten over voldoende geld en kennis om een nieuw product te ontwikkelen. -Veel (semi-)perifere landen halen snel de achterstand in kennis in. Het geld komt meestal nog uit het centrum. In een land als India zijn inmiddels voldoende hooggeschoolde werknemers die tegen een laag salaris harder en langer willen werken dan Europese werknemers. De informatie kan snel en goedkoop digitaal worden verzonden. Noteer de opmerkingen op deze dia als aantekening op blz 84 van je werkboek.

Opdracht 43. Opdracht 43 43-Een belangrijk motief om internationaal uit te breiden is het vergroten van de afzetmarkt. -Door te internationaliseren kan een bedrijf de productiekosten (m.n. loonkosten!!!!) verlagen. -Schaalvoordeel = het financiële voordeel dat bereikt wordt door een economische activiteit in een grotere omvang uit te voeren. De kosten per eenheid product worden dan lager.

HERHAAL DE INTERACTIETHEORIE VAN ULLMAN ! De interactietheorie van Ullman: (Zie WB blz 50 ) Verklaart verplaatsing van mensen (migratie) en de verplaatsing van goederen m.b.v. de begrippen: -Complementariteit = aanvullend zijn…. Het ene gebied heeft een bepaald kenmerk wel , dat het andere gebied niet heeft  uitwisseling. -Transferability = verplaatsbaarheid. Interactie / verplaatsing tussen 2 gebieden is niet altijd even eenvoudig. (kosten, vervoermiddelen, infrastructuur, grenzen, ???) -Intervening opportunity = tussen liggende mogelijkheid. Een mogelijke verplaatsing tussen A en C komt niet tot stand, omdat plaats B ook complementair (en dichterbij) blijkt te zijn, of omdat er problemen zijn met de verplaatsbaarheid. Dan is er eerder sprake van een ‘tussenliggende hindernis’. HERHAAL DE INTERACTIETHEORIE VAN ULLMAN !

Globalisering veroorzaakt global shift Voorwaarden / mogelijk door: -Economische voorwaarden 1-vrijhandel i.p.v. protectionisme 2-mondiale welvaartsgroei  grotere afzetmarkt. -Technische voorwaarden 1-betere transporttechnologie 2-betere communicatietechnologie -Politieke veranderingen 1-uiteenvallen van politiek-militaire machtsblokken (1989 Oost-west tegenstelling) 2-economische eenwording (EU, NAFTA, ASEAN) Gevolgen: -Internationale arbeidsverdeling / regionale specialisatie. -Migratie Noteer de belangrijke opsomming op deze dia als aantekening op blz 86 of 87 van je werkboek.

Antiglobalisten