CDC GUIDELINE FOR ISOLATION PRECAUTIONS: Preventing Transmission of Infectious Agents in Healthcare Settings 2007 American Journal of Infection Control, dec. 2007 http://www.cdc.gov/ncidod/dhqp/gl_isolation.html

‘ISOLEREN’ ? WANNEER EN HOE De vraagstelling is in feite: “Welke voorzorgsmaatregelen moeten genomen worden om de overdracht van infectieuze agentia in zorginstellingen te vermijden ?”

WELKE VOORZORGSMAATREGELEN ? Algemene voorzorgsmaatregelen (‘standard precautions’): zijn de maatregelen die door alle zorgverstrekkers bij alle patiënten, ongeacht hun infectiestatus, moeten toegepast worden aangezien men er van uitgaat dat bloed, lichaamsvochten, secreties en excreties, niet-intacte huid en slijmvliezen potentieel infectieuze agentia bevatten. Bijkomende (overdrachtsgebonden) voorzorgsmaatregelen (‘transmission-based precautions’): zijn de maatregelen die ‘bovenop’ de algemene voorzorgsmaatregelen toegepast worden om overdracht van micro-organismen te vermijden.

ALGEMENE VOORZORGSMAATREGELEN Is de basisstrategie om de overdracht van infectieuze agentia tussen de patiënt en de gezondheidswerker te voorkomen Omvat o.a. correcte handhygiëne; het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen zoals handschoenen, schort, masker en oogprotectie afhankelijk van de uitgevoerde activiteiten (bv. dragen van handschoenen bij bloedafname) en het voorkomen van snij- en prikongevallen

ALGEMENE VOORZORGSMAATREGELEN Aanvulling algemene voorzorgsmaatregelen: nieuwe elementen Respiratoire hygiëne en hoest-etiquette (‘respiratory hygiene’ / ‘cough etiquette’) sinds de SARS-epidemie in 2003 is van toepassing op iedereen (patiënt, gezondheidswerker en bezoeker) met symptomen van hoest, congestie, rhinorrhoea en expectoratie houdt o.a. het gebruik in van wegwerpzakdoekjes en mond-neusmaskers ‘Safe injection practice’ ter preventie van de overdracht van bloedoverdraagbare aandoeningen (zoals HIV, HBV en HCV) ‘Infection control practice for Lumbar puncture procedures’ gebruik van mond-neusmasker bij lumbaal punctie ter preventie van droplet-overdracht

OVERDRACHTSGEBONDEN VOORZORGSMAATREGELEN Contact voorzorgsmaatregelen: voorkomen de overdracht van micro-organismen die zich verspreiden via direct of indirect contact met de patiënt of zijn omgeving (bv. MRSA, scabiës, …) Droplet voorzorgsmaatregelen: voorkomen de overdracht van micro-organismen via respiratoire secreties door close contact (<1m) (resp. virussen) Airborne voorzorgsmaatregelen: voorkomen de overdracht van micro-organismen die over grote afstand infectieus blijven als ze in de lucht terechtkomen ( bv. TBC, SARS-CoV)

overdrachtsgebonden voorzorgsmaatregelen algemene voorzorgsmaatregelen contact voorzorgsmaatregelen overdrachtsgebonden voorzorgsmaatregelen MRSA scabiës droplet voorzorgsmaatregelen Griep Meningitis airborne voorzorgsmaatregelen Open TB

Algemene voorzorgsmaatregelen contact voorzorgs-maatregelen Algemene voorzorgsmaatregelen droplet voorzorgs-maatregelen airborne voorzorgs-maatregelen

de zorgverlener en de patiënt doel algemene voorzorgs-maatregelen Standaard = bij elke patiënt voorzorgen nemen ongeacht zijn kolonisatie- of infectiestatus beschermt de zorgverlener en de patiënt tegen de overdracht van micro- organismen contact voorzorgs-maatregelen droplet voorzorgs-maatregelen airborne voorzorgs-maatregelen

doel algemene voorzorgs-maatregelen Goede toepassing van de algemene voorzorgsmaatregelen = solide basis Bijkomende voorzorgsmaatregelen (overdrachtsgebonden: contact, droplet of airborne) vullen deze ‘standaard’ aan en zijn dus supplementair contact voorzorgs-maatregelen Algemene voorzorgsmaatregelen droplet voorzorgs-maatregelen airborne voorzorgs-maatregelen Bijkomende voorzorgsmaatregelen Algemene voorzorgsmaatregelen

Handen wassen en/of ontsmetten handhygiëne Handen wassen en/of ontsmetten algemene voorzorgs-maatregelen handen zichtbaar bevuild: wassen met water en zeep nadien ontsmetten met handalcohol handen niet zichtbaar bevuild: ontsmetten met handalcohol contact voorzorgs-maatregelen droplet voorzorgs-maatregelen airborne voorzorgs-maatregelen

bacteriologische efficiëntie (kiemdodend) kiemreductie = veel groter handhygiëne algemene voorzorgs-maatregelen ontsmetting van de handen met alcohol is te verkiezen boven het wassen met water en zeep.  Redenen: bacteriologische efficiëntie (kiemdodend) kiemreductie = veel groter snelheid betere bereikbaarheid irritatie van de huid is minder, op voorwaarde dat een huidverzachtend product is toegevoegd contact voorzorgs-maatregelen droplet voorzorgs-maatregelen airborne voorzorgs-maatregelen

handhygiëne VOOR rechtstreeks contact met wonde, katheter, drain, ... algemene voorzorgs-maatregelen VOOR rechtstreeks contact met wonde, katheter, drain, ... een aseptische techniek ingrepen waarbij de huid- of slijmvliesbarriëre wordt doorbroken zoals blaascatheterisatie, punctie, etc… . TUSSEN de verschillende taken, lichaamsdelen of stelsels contact voorzorgs-maatregelen droplet voorzorgs-maatregelen airborne voorzorgs-maatregelen

handhygiëne zorg aan de patiënt manipulatie van potentieel besmet materiaal (vb. nierbekken, verband, wonde, ...) verwijderen van handschoenen snuiten van de neus, hoesten en niezen toiletbezoek algemene voorzorgs-maatregelen NA contact voorzorgs-maatregelen droplet voorzorgs-maatregelen Voor en na samenvoegen Suggesties van artsen toe voegen airborne voorzorgs-maatregelen

handhygiëne / handschoenen algemene voorzorgs-maatregelen barrière tussen patiënt en zorgverstrekker correct gebruik van handschoenen beschermt zowel de patiënt als de zorgverstrekker = aanvulling, maar géén vervanging van handhygiëne doel = transmissie van m.o. verminderen (verlagen contaminatiegraad) contact voorzorgs-maatregelen droplet voorzorgs-maatregelen airborne voorzorgs-maatregelen

masker / oogprotectie bescherming van de zorgverstrekker: algemene voorzorgs-maatregelen bescherming van de zorgverstrekker: wanneer spatten of aërosolen met bloed, lichaamsvochten, secreties of excreties te verwachten zijn als patiënt verkouden is of respiratoire aandoeningen aan de zorgverstrekker kan doorgeven contact voorzorgs-maatregelen droplet voorzorgs-maatregelen bescherming van de patiënt: als de zorgverstrekker verkouden is, keelpijn of andere respiratoire aandoeningen die aan de patiënt kunnen doorgegeven worden gebruik een masker van goede kwaliteit geen maskers rond de hals dragen airborne voorzorgs-maatregelen

kledij / beschermschort algemene voorzorgs-maatregelen de werkkledij: moet proper zijn bedekt de eigen kledij heef korte mouwen om een goede handhygiëne mogelijk te maken bevuilde kledij moet zo snel mogelijk gewisseld worden beschermschorten worden gebruikt om contaminatie van de werkkledij te voorkomen wegwerp (éénmalig gebruik) geniet de voorkeur contact voorzorgs-maatregelen droplet voorzorgs-maatregelen airborne voorzorgs-maatregelen

Contact voorzorgsmaatregelen basisprincipes algemene voorzorgs-maatregelen contact voorzorgs-maatregelen Contact voorzorgsmaatregelen = versterkte algemene voorzorgsmaatregelen droplet voorzorgs-maatregelen airborne voorzorgs-maatregelen

OVERDRACHTSWEGEN Overdracht via direct contact: - bloed of bloedbevattende lichaamsvochten komen in contact met mucosa of huidletsels - scabiësmijten gaan van de huid van de patiënt over naar de handen van de zorgverstrekker Overdracht via indirect contact: - via de handen van de zorgverstrekker (indien geen / niet correcte handhygiene) - via apparatuur, instrumenten, speelgoed, …

Droplet voorzorgsmaatregelen algemene voorzorgs-maatregelen contact voorzorgs-maatregelen Droplet voorzorgsmaatregelen droplet voorzorgs-maatregelen airborne voorzorgs-maatregelen

ALGEMEEN PRINCIPE = respiratoire ‘droplets’ die pathogenen bevatten brengen de infectie rechtstreeks over vanuit de respiratoire tractus van de geïnfecteerde patiënt naar de mucosa van de receptor Meestal over kleine afstand (< 1m) ‘Droplets’ ontstaan bij hoesten, niezen en spreken, maar ook bij aspiratie, endotracheale intubatie, hoest geïnduceerd door fysiotherapie en reanimatie

basisprincipes Voorkomen van overdracht van micro-organismen via speekseldruppeltjes of aërosolen algemene voorzorgs-maatregelen contact voorzorgs-maatregelen partikels > 5 micron sedimenteren op een afstand < 1 meter doel: bescherming van de slijmvliezen en het aangezicht tegen kiemen die vrijkomen bij hoesten, niezen en spreken, … droplet voorzorgs-maatregelen airborne voorzorgs-maatregelen

supplementair te nemen bovenop de algemene voorzorgsmaatregelen basisprincipes algemene voorzorgs-maatregelen Toepassen bij patiënten gekend of vermoed met meeste virale infecties zoals griep, bof, rubella, RSV, adeno en rhinovirus meningitis (hersenvliesontsteking) met meningokokken Masker op afstand <1 meter (gewoon masker) Duur: tot stop infectietekenen vanaf 24u na start AB-therapie bij meningokokkenmeningitis Meest besmettelijk vóór het doorbreken van de ziekte contact voorzorgs-maatregelen droplet voorzorgs-maatregelen airborne voorzorgs-maatregelen supplementair te nemen bovenop de algemene voorzorgsmaatregelen

Airborne voorzorgsmaatregelen algemene voorzorgs-maatregelen contact voorzorgs-maatregelen Airborne voorzorgsmaatregelen droplet voorzorgs-maatregelen airborne voorzorgs-maatregelen

AIRBORNE OVERDRACHT Overdracht vanuit patiënten: bv. TBC, SARS-CoV Overdracht vanuit het milieu: bv. Aspergillussporen

supplementair te nemen bovenop de algemene voorzorgsmaatregelen basisprincipes algemene voorzorgs-maatregelen Voorkomen van overdracht van micro- organismen via de lucht partikels < 5 micron blijven lang in de lucht zweven Toepassen bij patiënten gekend of vermoed met Open longtuberculose Mazelen (rubeola virus) Windpokken (varicella virus) Uitgebreide herpes zoster (zona) contact voorzorgs-maatregelen droplet voorzorgs-maatregelen tenzij gekende immuniteit airborne voorzorgs-maatregelen supplementair te nemen bovenop de algemene voorzorgsmaatregelen

basisprincipes maatregelen: draag een hoogfiltratiemasker aantrekken vóór het betreden van de kamer pas verwijderen na het verlaten van de kamer algemene voorzorgs-maatregelen contact voorzorgs-maatregelen droplet voorzorgs-maatregelen airborne voorzorgs-maatregelen

basisprincipes Hoogfiltratiemasker moet mond en neus goed afsluiten algemene voorzorgs-maatregelen Hoogfiltratiemasker moet mond en neus goed afsluiten de meest effectieve bescherming wordt geboden door P2 of P3-maskers zorgverstrekker en bezoekers van bij betreden tot en met het verlaten kamer contact voorzorgs-maatregelen droplet voorzorgs-maatregelen airborne voorzorgs-maatregelen 28

Preventie van tuberculose-transmissie in het ZH Omgevingsmaatregelen Goede verluchting natuurlijke verluchting via openen van vensters ventilatiesystemen : minimum 6 luchtwisselingen / uur negatieve drukkamer of met sas draagbare toestellen voor HEPA-luchtfiltratie Goede verlichting zonnestralen doden tuberkelbacillen na enkele uren, diffuus daglicht na enkele dagen UV-C lampen hebben een bactericide werking

Preventie van tuberculose-transmissie in het ZH Individuele maatregelen voor de patiënt maskers enkel bij het verlaten van de kamer FFP1 of gewone maskers volstaan voor de werknemers : FFP2 maskers of FFP3 indien contacten met multiresistente TB / het masker wordt uitgedaan buiten de kamer en mag opnieuw gebruikt worden (indien niet beschadigd) Handschoenen: indien contact met besmet materiaal of producten handhygiëne ontsmetten van de handen met handalcohol na uittrekken van de handschoenen

Preventie van tuberculose-transmissie in het ZH Individuele maatregelen voor de patiënt (vervolg) Toepassen van isolatiemaatregelen opheffen isolatiemaatregelen na 3 opeenvolgende negatieve R.O. telkens met 1 dag interval in geval van MDR – TB : 6 opeenvolgende negatieve R.O. telkens met 3 dagen interval nies- en hoesthygiëne om aërosolvorming te vermijden zakdoekjes éénmalig gebruiken ® plastiek zak plastiek zak dagelijks verwijderen

PREVENTIE SARS-CoV Er is absolute evidentie voor droplet en contact transmissie Opportunistische airborne overdracht is ook mogelijk bij aërosol-genererende procedures, zoals bij endotracheale intubatie en aspiratie

PREVENTIE VAN SARS-CoV Vroegtijdige detectie Respiratoire hygiene en hoest-etiquette: patient een mond-neus masker geven en instrueren om wegwerpzakdoekjes te gebruiken bij hoest Isolatiemaatregelen toepassen Contact en droplet voorzorgsmaatregelen maar ook airborne (indien risico op aërosolvorming) d.w.z. een FFP2 of FFP3 masker gebruiken + oogprotectie