Beroepsvaardigheden onderdeel van SBC Vragen staat vrij Welkom. SBCv1 bestaat uit 2 onderdelen. Studievoortgangsbijeenkomsten en workshops waarin de beroepsvaardigheden centraal staan. Het programma beslaat 3 blokken en werkt toe naar het maken van je portfolio.

Zes iam-competenties in relatie tot bv-lessen De kunst van vragen stellen komt in bijna elke competentie naar voren. Hoe we feedback geven tijdens samenwerken, hoe we onszelf bevragen op ontwikkelingen bij reflectie, etc. In deze workshop richten we ons op de kunst van het vragen stellen in een creatief proces.

Inhoud Introductie en kennismaken Vragen in vogelvlucht 1,2,3 Het creatief proces Werkvorm (briefen en debriefen) Creerende vragen Werkvorm (vooronderstellingen, etc) Notitie werkboekje Ter introduktie laat je werkboek zien en legt uit wat de bedoeling is, welk nut het dient en daarmee welke belang zij hebben bij goed invullen van dit werkboek. De vragen/ruimtes zijn open zodat student hier veel eigen invulling aan kan geven. Uitdelen van de boekjes en vragen om de nulmeting in te vullen. Wat is je verwachting van deze les? Welke ervaring heb je al met dit onderwerp? Deze vragen kun je stellen.

Introduktie en kennismaking Pak een kaart, lees hem voor en probeer antwoord te geven Creeer een veilige en comfortabele groepsopstelling. Iedereen pakt een vraag, je vraagt wie zijn vraag wil voorlezen en een kort antwoord wil geven. Vraag of iemand het ermee eens is, of oneens etc. Laat even ruimte voor een filosofisch gesprek. Herhaal dit en neem hier 20 min. De tijd voor. Reflecteer op de oefening. Waren het makkelijke vragen, wat is de functie van een vraag?, wat biedt een vraag? Waarom stellen we vragen? Wanneer stellen we vragen? Wat voor soorten vragen ken je? Welke effecten kunnen vragen hebben. Je kunt dit op geeltjes ordenen per vraag op een flap. Binnen de competentie creerend en interactief denkvermogen is het stellen van vragen van groot belang om 1. origineel te kunnen zijn 2. scope aan mogelijkheden te kunnen zien 3. op diverse niveaus te weten en te snappen waar aan je werkt 4. de opdrachtgever te helpen bij het juist formuleren van de opdracht (de opdracht is niet altijd wat de opdrachtgever bedoelt) 5. je te kunnen verantwoorden waarom je kiest voor hetgeen dat je maakt etc. Etc.

Vragen in vogelvlucht 1 Functies: Activeren van kennis Verhelderen van sit/instr Verkrijgen volledig beeld Een gesprek sturen Een ander aan het denken zetten Emoties bespreekbaar maken Mogelijk maken van gerichte feedback Corrigeren van ongewenst gedrag Expliciteren van kennis Goede vragen stellen is van essentieel belang. Goede vragen stimuleren tot nadenken, tot creativiteit, maakt het eerder geleerde weer bewust en toegankelijk en ze geven de mogelijkheid om na te gaan of iets begrepen is.

Vragen in vogelvlucht 2 Soorten vragen (foute) vragen? Open vragen Gesloten vragen Door vragen Suggestieve vragen Kritische vragen Metavragen Diepte, verte, breedte (foute) vragen? Wat is er niet goed aan ons opleiding? Ik wil graag snel de notulen hebben, gaat jou dat lukken? Vind je niet dat je gewoon een andere studie moet gaan doen? O, je hebt dat dus nog niet opgelost, zal ik het dan maar overnemen? Wil je dat overleg naar morgen verplaatsen, of zullen we jan er toch maar bij vragen en het dan volgende week doen? Je voelt je niet zo lekker he, wat is er nu eigenlijk met je, zal ik even koffie voor je halen? Kennen zij nog andere indelingen? Wat is de slechtste vraag die je wel eens hebt gehad, een vraag waardoor het gesprek gek verliep? Wat is er ‘fout’ aan de vragen? Deze zijn vaak gesloten, half gesloten of suggestief. Gevolgen zijn onbegrip, ontnemen van durf om eigen mening te geven, de ander voelt zich dom, irritatie etc.

Vragen in vogelvlucht 3 Hoe stel je wel goede vragen? Bedenk wat het doel van je vraag is. Begin altijd met korte neutraal. geformuleerde open vraag. Luister als de ander praat. Vraag door op onduidelijkheden. Vat samen wat er gezegd is. Laat de ander reflecteren en vraag nog eens door als het nodig is. Basiscompetenties Durf je vraag te stellen. Neem initiatief om een gesprek te starten. Voel je empathie voor je gesprekspartner. Kun je luisterend analyseren wat de belangrijke boodschappen voor de ander zijn. Kun je je vragen tactvol formuleren. Makkelijk te onthouden ezelsbruggetje is LSD. Luisteren, samenvatten en doorvragen. Dat is een goede vraagmethodiek. Hierna gaan we ons richten op de rol van vragen stellen bij briefing van een opdrachtgever, de startfase van een creatief proces.

opdracht De gemeente Amsterdam geeft jullie als iam-bedrijf de volgende opdracht: Bedenk een interactieve oplossing om eenzaamheid tegen te gaan. Maak groepen van 5. Geef de opdracht zoveel mogelijk vragen te bedenken over de opdracht van de gemeente. Stuur tussentijds door te vragen welke vragen bij ze opkomen als ze de 5 w’s en 1 h (wat, wie, waarom, wanneer, welke en hoe) inzetten. Minstens 10 vragen per W. Laat ze naar de vragen kijken en rangschikken, welke gaan over kennis en inzicht, welke over toepassingen, vragen die om een oplossing vragen). Laat ze vervolgens de vraag van de gemeente herformuleren in vijftal nieuwe vragen. Je kunt het met ze hebben over het teamproject uit de propedeuse, welke ervaringen ze destijds op dit vlak hebben gehad. Hun aan de theorieen en het boek van Marc Thoussault herinneren dat zij altijd bij creatieprocessen kunnen inzetten.

Creatief proces Een creatief proces kent een verloop waarin een startvraag het vertrekpunt is. De studenten kennen dit ook wel als de briefingsfase waaruit een debriefing wordt opgeleverd. Daarna wordt al patronen doorbrekend gebrainstormd. Vaak blijven we hangen in een ideeenronde waar weinig vernieuwende ideeen uit voortkomen. Met inzet van technieken kun je dit creeerende proces profesionaliseren. Dit noemen we de divergerende fase. Kwantiteit boven kwaliteit. Zoveel mogelijk ideeen verzamelen waarbij het uitstellen van oordeel de moeilijkste opgave is. Vervolgens ga je de fase van convergeren waarin opnieuw met inzet van technieken de ideeen samengevoegd worden, verrijkts worden, synergie gezocht wordt en gewaardeerd worden naar van te voren door de opdrachtgever opgegeven criteria.

Startfase: briefing en debriefing http://www.youtube.com/watch?v=ubNF9QNEQLA Het is moeilijk te vinden wat je zoekt Laat staan te vinden wat je niet zoekt Wanneer de detective op de plaats van de misdaad arriveert kijkt hij eerst goed om zich heen. Aan de agent die de plek bewaakt vraagt hij of er iets veranderd is sinds het lichaam is ontdekt, of het lijk precies zo is aangetroffen als het nu ligt en of misschien iemand iets heeft opgepakt. Hij voelt in de zakken van het slachtoffer en laat bepaalde voorwerpen, zoals rondliggende sigarettenpeukjes, voorzichtig oppakken en in een plastic zakje stoppen voor nader onderzoek. Pas als hij ervan overtuigd is dat hij alle zaken die van belang zijn in zich heeft opgenomen wendt hij zich tot de getuigen om hen te ondervragen over hun ervaringen. Als detective hoef je niet filosofisch geschoold te zijn, maar wat de detective doet, deed Socrates ook al, zo'n twee-en-een-half millennium geleden: vragen stellen om een duidelijker beeld te krijgen van de werkelijkheid. Vragen stellen aan andere mensen, aan de omstandigheden en aan jezelf. Voor Socrates was filosofie op de eerste plaats een kwestie van vragen stellen. Door vragen te stellen kun je dingen ontdekken, kun je de kennis waar je over kunt beschikken toegankelijk maken, kun je de wereld van de idee�n ontsluiten. Kennis verwerven is alleen mogelijk door de juiste vragen te stellen. Eerst komen de vragen, en daarna pas de antwoorden.

Dit plaatje kennen ze van presentaties van Charlie uit individuele project over Amsterdamse Stadsarchief. Veel fouten kunnen worden voorkomen door te blijven vragen, doorvragen, luisteren en samen te vatten. Ook hier had LSD een stuk gescheeld. De startvraag was misschien: ik wil een schommel in de tuin waar je op kunt staan en op kunt zitten? Welke vragen hadden direct gevraagd moeten worden?

Divergentiefase: creerende vragen PATROON- DOORBREKEND DENKEN Het menselijk brein is een krachtige PATROONMAKER en PATROONGEBRUIKER Het menselijk brein maakt patronen aan. Dit is nuttig om te kunnen overleven, als je telkens voor een rood stoplicht zou moeten bedenken wat je moet doen, dan is dat levensbedreigend. Zo nemen we vaak dezelfde routes, doen en denken we dingen zoals we ze eerder hebben gedaan. Maar als je altijd denkt zoals je denkt, dan krijg je wat je altijd krijgt. Dus is het in sommige gevallen (als iets niet langer goed werkt, we op zoek zijn naar iets nieuws, we willen opvallen, willen groeien etc) het noodzaak om patronen te doorbreken. Dat heet creatief denken. Ook hier zie/voel je de functie van vragenstellen. Om een patroon te kunnen doorbreken, moet je eerst het patroon zien. Hoe denkt een bedrijf, hoe handelt ze etc. Pas dan ben je in staat om anders naar de vraag te kijken en in die nieuwe denkruimte kunnen andere creaties/ideeen ontstaan. Creatief denken is het doorbreken van patronen, gewoontes en zekerheden

Patroondoorbrekende technieken Analogien Verbeelding Associeren Brainwriting Mindmapping Geleide fantasie Vooronderstellingen Lateraal denken Scenariodenken Provocatieve vraagstellling Etcetera Er zijn vele technieken beschikbaar die ons helpen om onze denkpatronen op te sporen en te doorbreken. Bij analogien ga je op zoek naar vergelijkingen in bijv. Dierenrijk

voorbeelden Coca-cola http://www.youtube.com/watch?v=DcCSa77mzWk http://www.youtube.com/watch?v=xUrZQRcyaLE&NR=1 In het filmpje van coca cola kun je zien dat associeren ingezet is om tot zoveel mogelijk beelden te komen wat een colaflesje zou kunnen zijn. In het tweede filmpje zie je dat als je dan dezelfde associatie vraag loslaat gekoppeld aan kerstperiode dat je opnieuw weer legio beelden kan maken van cola flesjes.

Oefening VOORONDERSTELLINGEN OPSPOREN & DOORBREKEN. Startactievraag : ontwerp een interactieve oplossing voor Eenzame mensen 1. Teken drie eenzame mensen

“WAT KOMT ER STEEDS TERUG BIJ DEZE EENZAMEN ?” 2. Zoek de VOORONDERSTELLINGEN = vanzelfsprekendheden / evidenties = aannames = het gemeenschappelijke “WAT KOMT ER STEEDS TERUG BIJ DEZE EENZAMEN ?” 3. DOORBREEK die vooronderstellingen door de vraag : “WAT INDIEN NIET … ?”

Bedenk nieuwe producten, vertrekkendevanuit een bestaand product ! Oefening 2 verbeelden Bedenk nieuwe producten, vertrekkendevanuit een bestaand product ! een potlood 1. Ga van beelding naar ver-beelding. Wat als …vraag? Bvb. ver-groten, ver-kleinen, ver-dikken, vervormen, … 2. Haal het uit zijn logische context en plaats het in een vreemde omgeving ! Bvb. In zwembad, op muziekpodium, in badkamer, … Als geheugensteuntje deel je de pdf met 201 ways to get an idea. Dit zijn allemaal wat als, wat indien vragen die, als je ze maar blijft stellen, voorbij het gangbare zullen brengen.

voorbeelden 37 ways to innovate a product http://www.slideshare.net/marcnewshoestoday/37-ways-new-product-ideas-presentation

SCAMPER Everything new is really an addition to or modification of something that already existed. To create a new idea, produkt, service, process, breakthrough or whatever else you need, just take a subject and change it in to something else. For changing a subject you should keep questioning nine principals, what if I: Substitute something Combine it with something else Adapt something to it Modify or Magnify it Put it to some other use Eliminate something Reverse or Rearrange it Deel de pdf 201 ways to get an idea uit en laat ze daar mee spelen rond de opdracht. En zet lekker muziekje op.

Werkboekje Met welke vakken heeft dit onderwerp volgens jou te maken? Welke eindproducten zijn gediend met de inhoud van deze les? Waar denk je nog in te kunnen groeien en hoe pak je dat aan? Invullen maar…