Energiezuinige woningen: Is Rotterdam Winterklaar? 14 december 2011, Ronde Tafel Energiebesparing Huurwoningen Rotterdam Winterklaar Woonlasten en Energiezuinige woningen: Is Rotterdam Winterklaar? Jaap van Leeuwen, Energieconsulent Woonbond

Beleid Energieconvenant (okt. 2008) Woonbond, Aedes, VROM/WWI Streven naar draagvlak en lagere woonlasten Woonlastenwaarborg (afname energie > toename huur op complexniveau) Energielabel B of minimaal 2 stappen 20% besparing gasverbruik in 2008-2018 Rotterdam: Rotterdam Climate Initiative (RCI) Programma Duurzaam (v.a. 2011)

Noodzaak Energiebesparing 54 % Nederlandse woningvoorraad onvoldoende geïsoleerd Milieu en klimaat: 20 % extra besparing op gasverbruik in 10 jaar tijd Verbetering comfort en binnenklimaat Gasprijs stijgt 7 % per jaar (incl. huidige dip), verdubbelt elke 10 jaar

Gasprijsontwikkeling Cijfers zijn van voorjaar 2011. Oorzaken piek: stijgende olieprijzen, tweed helft 2009: sterke daling olieprijzen. Nu geleidelijke stijging

Energielabel in het Woningwaarderingstelsel (WWS) Check uw label op: www.ep-online.nl

Voor een beoordeling van de ventilatie laat ik eerst even het principe van goede ventilatie zien. We hebben toevoer nodig van zuurstof en schone droge lucht. We hebben afvoer nodig van vocht (gemiddeld iedere dag 10 liter water in de vorm van waterdamp) stof en andere vervuiling uit de woning. Hiervoor is nodig: toevoer via de gevel, afvoer via kanalen en voldoende doorstroming. Dit lijkt simpel, maar gaat vaak fout. Zonder toevoer geen afvoer, en omgekeerd

Woonlastenwaarborg (2009) Een initiatief van Woonbond en Aedes Waarom eigenlijk? Essentie: Huurverhoging lager dan gemiddelde daling van energierekening. Toepassing op complexniveau Meten na 1 jaar en indien nodig correctie Waarom eigenlijk: Huurders niet blij met huurverhoging Vrees jaarlijkse stijging Energiebesparing onzeker Gasprijs gaat omhoog

Samenvatting Energiebesparing hoog op de agenda: Prijsontwikkeling energie Zorgen om klimaatverandering Energielabel in WWS Verplicht bij nieuwe verhuring of verkoop Maak woningen energiezuiniger én gezonder: isolatie schil, efficiëntere ketels, ventilatie Zorg dat woonlasten huurders dalen Betrek huurders in vroeg stadium

Monitoring Energiebesparing Stand van zaken (balans): Aantal woningen en gebruiksoppervlak Labelverdeling G t/m A++ Penetratiegraad [dak-, vloer- en gevelisolatie, HR ketels, stadsverwarming, dubbel/HR++ glas] Jaarverslag: Behaalde labelstappen in een jaar Aantal maatregelen per type (5 soorten) Aantal verbeterde woningen Aantal woningen nieuwbouw Behaalde besparingen op m3 gas, kg CO2, Kwh, GJ, per m2/jr en per woning/jr

Samenvatting Corporatie Aantal huurwoningen Havensteder (PWS en ComWonen) 54.000 Woonstad Rotterdam 50.000 Woonbron 28.560 Vestia Groep 26.000 Maasdelta 17.000 Waterweg Wonen 14.000 Woonplus Schiedam 14.000 Qua Wonen 8.150 Woonvisie 8.100 SOR 8.000 Totaal: 228.000

Energiebeleid Havensteder (3 nov ’11) Ambitie 2020: 80 % groene energielabels (nu 50 % A, B of C) 20 % CO2-reductie € 187,=/jaar besparing op woonlasten gemiddeld Bestaande bouw: HR-ketels Dubbelglas Isoleren waar het kan Aansluiten bij p.o. Nieuwbouw: EPC (volgens bouwbesluit) en restwarmte nieuwe energieconcepten Ambitieuze overall doelstelling: 30 %, Haalbaar? Monitor jaarlijks de resultaten! Niet handig: aanbod splitsen: dan kiezen mensen alleen voor de gratis maatregelen. Hvh = 50 % van punten toename WWS, komt niet altijd even goed uit. Bij verbetering lage labels F en G OK, van E en D ? 11

Woonstad Woonstad heeft geen Energiebeleid Praktisch resultaat in 2009: 2 % energiebesparing behaald door: vervanging VR naar HR ketels HR++glas extra isolatie Ook: Inkoop groen stroom voor complexen Passief Bouwen Sleephellingstraat (ism B.A.M.) 140 woningen aansluiten op restwarmte NUON voorstel: benchmark Rotterdams corporaties Ambitieuze overall doelstelling: 30 %, Haalbaar? Monitor jaarlijks de resultaten! Niet handig: aanbod splitsen: dan kiezen mensen alleen voor de gratis maatregelen. Hvh = 50 % van punten toename WWS, komt niet altijd even goed uit. Bij verbetering lage labels F en G OK, van E en D ? 12

Woonbron Ambitieus convenant 2008 – 2012 5.000 labelstappen/jaar en 3 % CO2 reductie per jaar wordt helaas niet gehaald Steeds meer praktijkervaring met woningverbetering, energiebesparing in projecten Woonlastenwaarborg en/of labelstap bijdrage Doorstart 2012 - 2015 (beleid is nog in ontwikkeling): Realistisch ondernemingsplan per vestiging Aanpak p.o., mutatie, renovatie: focus op E, F, G Basis maatregelen en stads-/restwarmte Pragmatische huurverhogingsmethode toepassen Ambitieuze overall doelstelling: 30 %, Haalbaar? Monitor jaarlijks de resultaten! Niet handig: aanbod splitsen: dan kiezen mensen alleen voor de gratis maatregelen. Hvh = 50 % van punten toename WWS, komt niet altijd even goed uit. Bij verbetering lage labels F en G OK, van E en D ? 13

Vestia: Position paper 2010- 2020: 30 % minder CO2 uitstoot nieuwbouw: Geen gas, wel duurzame warmte bestaande bouw: Basis variant: dubbel glas zonder hvh Hoge variant: min label D, 2 labelstappen met hvh hvh = 50 % vd puntentoename nwe WWS Mits: 70 % akkoord Levensduur >= 10 jaar investering in restant levensduur terugverdienen Belofte!: via jaarverslag jaarlijks verantwoording afleggen over de behaalde, meetbare resultaten Ambitieuze overall doelstelling: 30 %, Haalbaar? Monitor jaarlijks de resultaten! Niet handig: aanbod splitsen: dan kiezen mensen alleen voor de gratis maatregelen. Hvh = 50 % van punten toename WWS, komt niet altijd even goed uit. Bij verbetering lage labels F en G OK, van E en D ? 14

Overige corporaties Maasdelta: woonlastenwaarborg, veel projecten. Waterweg Wonen: … Woonplus: … Qua Wonen: Hardheidsclausule. Woonvisie: … SOR: … Ook woonlastenwaarborg (Rotterdam e.o.): Wbv Hoek van Holland Ressort Wonen (Rozenburg) Ambitieuze overall doelstelling: 30 %, Haalbaar? Monitor jaarlijks de resultaten! Niet handig: aanbod splitsen: dan kiezen mensen alleen voor de gratis maatregelen. Hvh = 50 % van punten toename WWS, komt niet altijd even goed uit. Bij verbetering lage labels F en G OK, van E en D ? 15