Bestuurslid & Scientific Program Supervisor St. Open Innovation Center mia eeckhout - hoogleraar voedingsmiddelentechnologie, Hogeschiool Gent, lid van Gent Universiteit Associatie Bestuurslid & Scientific Program Supervisor St. Open Innovation Center Feed Design Lab, Greenport Venlo - Wanssum Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

maandag 31 okt 2011, 02:31 - NOS.nl Teller wereldbevolking op 7 miljard De aarde telt vanaf vandaag officieel 7 miljard mensen. Hoewel nooit precies zal kunnen worden vastgesteld wanneer de mijlpaal gehaald wordt, heeft de VN vandaag als een symbolische datum aangewezen. De gebeurtenis wordt niet gevierd, zoals bij eerdere mijlpalen in 1999 en 1987. Volgens de Verenigde Naties vormt zo'n grote populatie een bedreiging voor de natuur en voor de toegang tot de gezondheidszorg. Ook kampen veel landen, zoals India, met overbevolking. Daarom is een feest niet gepast. Het eerste miljard haalde de wereld pas in 1806, maar daarna nam de wereldbevolking in rap tempo toe. Om van zes naar zeven miljard te komen, was maar twaalf jaar nodig. Jaarlijks groeit de wereldbevolking met zo'n 80 miljoen. De VN verwacht dat de teller in 2050 op 9,2 miljard mensen staat en dat daarna voor het eerst de wereldbevolking gaat afnemen. In totaal hebben er in de geschiedenis van de mensheid ongeveer 108 miljard mensen op aarde gewoond. Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Figuur 1.. Evolutie van de wereldbevolking (cijfers in miljard) Op 29 mei om 12.30 u 7,043,786,804 We zijn op weg naar 9 miljard mensen op deze wereldbol. Volgens de VN tegen 2050 zullen dat er 9,2 miljard zijn. 9,2 miljard mensen die moeten gevoed worden Figuur 1.. Evolutie van de wereldbevolking (cijfers in miljard) Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Meer welvaart, meer vlees Als de economie groeit, stijgen de salarissen. De vleesconsumptie neemt snel toe, niet alleen in China, maar in heel Oost- en Zuidoost-Azië. Mensen zien vlees als een aantrekkelijke aanvulling op hun eetpatroon. Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Figuur 2. Evolutie van de vleesconsumptie (cijfers in milj ton) De vleesproductie in China groeit 10% per jaar, de productie van eieren en melk 12% per jaar. "Compassion in World Farming” heeft in 2003 onderzoek gedaan naar de groei van de bio-industrie in China. Joyce D'Silva van die organisatie: "De vleesconsumptie neemt snel toe, niet alleen in China, maar in heel Oost- en Zuidoost-Azië. Als de economie groeit, stijgen de salarissen. Mensen zien vlees als een aantrekkelijke aanvulling op hun eetpatroon Figuur 2. Evolutie van de vleesconsumptie (cijfers in milj ton) Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding” In 2002 zijn in China ruim 576.200.000 varkens geslacht - dat is 43 miljoen ton varkensvlees. Deskundigen gaan ervanuit dat deze hoeveelheid in 2012 zal zijn toegenomen tot 53 miljoen ton. Van oudsher hielden Chinese boeren één of twee varkens in hun achtertuin. Nu wordt nog maar de helft van de varkens op deze manier gefokt. Zo'n 20% van de varkens wordt geboren op boerderijen waar 50 tot 1000 varkens verblijven. Al 30% van de varkens wordt gefokt in fokkerijen met meer dan 1000 dieren. Sommige nieuwe varkensstallen zijn zeer groot. In Hangzhou (provincie Zheijing) is bijvoorbeeld een gebouw van zes verdiepingen waar 250.000 varkens gehuisvest zijn. “kippenverwerkingsfabriek” door Edward Burtynsky bron http://www.animalfreedom.org/paginas/informatie/China.html Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

FEED for FOOD Import soja en maïs Gebruik van tarwe ) Meer dierlijke producten resulteert in meer diervoeder, of meer grondstoffen (resources) die naar de dierlijke voeding gaan China zal bovendien steeds meer soja, tarwe en maïs moeten importeren om voedsel voor de dieren te produceren. China's toekomstige behoefte aan granen wordt beschouwd als een ernstige bedreiging van de wereldvoedselvoorziening in de toekomst. Nu al wordt 30% van het graan dat in China geproduceerd wordt, gebruikt als diervoeding Fig 3. Globale diervoederproductie ( in milj ton) Source: FEFAC / Feed International Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Vraag en aanbod Prijs soja en maïs Prijs tarwe ) Meer grondstoffenvraag resulteert in een kleiner aanbod voor mens en/of dier en een hogere kostprijs. Deze prijsschommelingen op de grondstoffenmarkt rekenen zich door in de dierlijke producten (vlees, melk, eierenen afgeleiden. Als je weet dat we in de EU maar zelf voorzien voor slechts 2% van de verbruikte soja, dan is de balans vlug gemaakt. Soy meal: worlds best protein : self sufficiency of EU-27 is low (2%) Since 2000 (BSE) ban of animal proteins in EU (before: 15 mio tons) resulting in 10 % increase of soy consumption and the addition of pure amino acids Fig 4. EU herkomst voedermiddelen Source: FEFAC / Feed International Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Dierlijke productie in de EU 5 Miljoen boeren EUR 130 miljard voedselproducerende dieren 450 miljoen ton voer per jaar Voor sommige diersoorten zoals gevogelte is de voerkost de hoogste kost Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Duurder leven, minder vlees Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Budget bepaalt voedselkeuze Ongeveer 15% van ons budget gaat naar voeding, drank en tabak Vandaag: beschikbaar budget daalt voedsel duurder ( BE ± 2,2%)  Invloed op voedselkeuze Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

“Meet the future”… The future of Meat Keuze voor gedeeltelijk of gehele vleesvervangers Ontwikkeling van lekkere, gezonde, duurzame, betaalbare alternatieven Of toch keuze voor vlees onder zelfde voorwaarden … ? Op basis van alternatieve plantaardige eiwitten van eigen bodem Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Op zoek naar alternatieven Re-Design the Food Chain Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Kringloop-sluiten Nieuwe technologieën Efficiënte en flexibele processen Herwaarderen reststomen Nieuwe grondstoffen Kringloop-sluiten Wat we nodig hebben > Nieuwe grondstoffen bijvoorkeur hergebruik/verwaarden "afval" > efficiente processen > meer flexibilitieit in processing > hoger rendement etc... > nieuwe technology > etc. Nieuwe technologieën Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Investeren in lokale geteelde eiwitbronnen Rassen- teeltonderzoek Studie van verteerbaarheid en hoe optimaliseren Rendabel maken Sommige teelten al vrij goed gekend, andere nog veel onderzoek Oogstzekerheid en opbrengst moeten opgedreven worden Voederkwaliteit optimaliseren Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Investeren in lokale geteelde eiwitbronnen Wanssum 20 Gewassen in Test Mooi ondersteunend voorbeeld in de regio, 20 gewassen in test waar we kijken naar geschiktheid oude en nieuwe gewassen voor eiwitproductie Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Van ongewenst tot interessante bron van eiwitten Eendekroos – Lemna minor Van ongewenst tot interessante bron van eiwitten waterzuiveraar Groeit 20 x sneller dan maïs 30% eiwit op drogestof Voer voor kippen, vee, vissen Kan gekweekt worden op vergiste mest Eendekroos als veevoer Eendekroos bestaat voor 30% uit eiwit, en is snelgroeiend. Het is om die reden een ideale vervanger van soja meel. Eendekroos wordt door kippen en eenden, vee en vissen gegeten. In 2011 werden de resultaten van een haalbaarheidsstudie bekend: het is inderdaad economisch verantwoord om eendekroos te kweken uit digestaat, digestaat is vergiste mest. Door de productie van veevoer uit mest zal de hoeveelheid te importeren veevoer afnemen, maar ook de totale hoeveelheid mestoverschot afnemen. Als productie wijze wordt een gesloten kringloop aanbevolen. Eendekroos kan ook in brak water worden gekweekt. In water wat warmer is door het koelwater in van industriele processen kan eendekroos enorme groeisnelheden bereiken vochtgehalte is 92-95 % 10 tot 20 ton drogestof/hectare per jaar. Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Meer soja en mais naar menselijke voeding Algen Meer soja en mais naar menselijke voeding Groeit op zeewater 30 x meer productief dan soja, 50 x meer dan maïs Veelbelovend als Diervoer Menselijke voeding Biobrandstof Algen kunnen worden geteeld in vijvers of op anders onbruikbaar woestijnland, met enkel zonlicht en zeewater om te groeien. Het is ongeveer 30 keer productiever dan soja (en 50 keer meer productiever dan maïs), maar slechts 1 procent als vers water vereist. Het heeft ook een veel hoger eiwitgehalte — tot 70 procent (op droge stof) vergeleken met ongeveer 10 procent in maïs en 40 procent in soja. Vervangen van op zijn minst enige maïs en soja gebaseerde veevoeder met algen-afgeleide feed zou de levenscyclus van vlees laten krimpen en het land momenteel gewijd aan de productie van diervoeder beschikbaar maken voor gewassen die rechtstreeks de mens voeden. Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Als we nu met zijn allen eens gras gingen maaien Grassa! Als we nu met zijn allen eens gras gingen maaien Vers gemaaid gras verwerken tot vezels eiwitten en restsap Gesloten cycle door sap als meststof te gebruiken de eerste mobiele grasraffinage machine. Deze installatie verwerkt vers gemaaid gras tot vezels en sap waaruit eiwitten worden gewonnen. Het levert waardevolle en duurzame producten op voor de veehouderij en de papierindustrie en op termijn groene grondstoffen voor chemie en mogelijk menselijke voeding. Het raffineren ( uit elkaar halen) van het gras levert 3 nuttige grondstoffen op: eiwitten, vezels en sap. Het eiwit dat uit het gras wordt gehaald, kan direct tot diervoeder worden verwerkt of worden gedroogd en in poedervorm worden opgeslagen. Hierdoor moet er minder sojaschroot vanuit Zuid-Amerika worden geïmporteerd. De grasvezel kan naar de papier- en kartonindustrie, ter vervanging van het vrij dure houtpulp. Het resterende restsap, dat waardevolle componenten bevat zoals, vetzuren, aminozuren, suikers, kalium en fosfaat wordt gebruikt voor de bemesting van het land. Er wordt gezocht naar toepassingen van het restsap ook buiten de landbouw. Hiermee wordt de cyclus gesloten en kan het proces opnieuw beginnen en draagt gras zo bij aan de vergroening van de economie.   www.grassanederland.nl Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Zullen we dan maar …de “hoppy” spies ? Tot meer dan 80% minder CO2 uitstoot dan varkensvlees Minder gevoelig op vlak van dierenwelzijn Korte levenscyclus Makkelijke introductie voor diervoeder Aan Wageningen universiteit zijn ze niet aan hun proefstuk toe op dit gebied. Een studiedag op 5 juni ging over pro’s en contra’s Grashopper, of de sprinkhaan, behorende tot de familie van de Acrididae, Studie in 2008 gepubliceerd in the International journal of poultry sciences geeft aan dat sprinkhanen 60 % proteïnen bevatten per drogestof. Doch drogestofgehalte van verse insecten varieert van 50 tot 20%  dus droogkosten ! Vochtige bijproducten Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

De weg is nog lang…. Zelf voorzien in duurzame grondstoffen Lokale teelten optimaliseren Nieuwe eiwitbronnen produceren, aansnijden Lokaal opwerken tot hoogwaardige goed verteerbare producten, efficiënt Kringloopsluitend Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Ketenbrede innovatie partnership Land- en tuinbouw, food en feed Plant en dier Wetenschap / research en industrie Samenbrengen in een onderzoeksomgeving waar nieuwe technologieën kunnen ontwikkeld en gevolgd worden Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Op zoek naar alternatieven in de regio…. Greenport Venlo - Wanssum Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Verbinden Grondstoffen, Ingredienten & Technology Onderwijs, Onderzoek & Business Bedrijfsleven & Overheid Dier, Plant en Mens Tot waarde brengen innovatie in de praktijk; praktische valorisatie. Community of Practise Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Redesign Grondstoffen, Ingredienten Productieproces ? Process ? “Duck Weed” Algea Parameters ? ? Technologie ? ? ? ? ? Resultaat Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Innovatie programma Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”

Versterken van het Eiwitrijk Floriade 2012 Venlo – Themadag “Voeding”