In de vaart der volkeren Paragraaf 2.2. In de vaart der volkeren
Economische kenmerken Op aarde zijn grote verschillen in welvaart, zowel tussen als binnen landen. Een veel gebruikte maatstaf om de ontwikkeling van een land te meten is het B.N.P. / inw Bruto Nationaal Product = de totale productie van economische goederen, dus ook van diensten, in de loop van een jaar, uitgedrukt in geld. Kortweg: alles wat in een land in een jaar verdient wordt.
Wie is er nu het rijkst ? BNP / inw Land BNP $ 18.942 $ 19.200 $ 2.624 Land BNP Duitsland $ 1568.340.774.000 Nederland $ 305.126.400.000 China $ 331.104.716.800.000 Absolute getallen Relatieve getallen Om landen te kunnen vergelijken veranderen we absolute getallen in relatieve ( = t.o.v.) getallen. Bijv: -gemiddelde / inw. -procent (per 100) -promille (per 1.000)
Er zijn kleine leugens, grote leugens en er is statistiek ! Waarom is het BNP / inw toch niet altijd zo een goede maatstaf? -het is een gemiddelde ! binnen een land kunnen grote verschillen bestaan. -verschil in koopkracht tussen landen. Hamburgerindex; vergelijk de prijs van een BigMac ! -wijze van gegevens verzamelen. Cijfers worden soms ‘opgepoetst’ / de informele sector is moeilijk in beeld te brengen. -wisselkoers. (Let op de munteenheid ! ) Koersen schommelen en soms is er ook een ‘zwarte’ koers. Kijk nog eens terug naar hoofdstuk 4 uit het boek ‘Arm en rijk’ !
Een andere economische indicator van welvaart / ontwikkeling is de verdeling van de beroepsbevolking over de diverse economische sectoren.
Welk verband zal er zijn tussen welvaart / ontwikkeling en de verdeling van de beroepsbevolking over de diverse economische sectoren?
Sociaal-culturele kenmerken. Taal Een maatstaf van ontwikkeling ? Godsdienst Analfabetisme is wel een goede maatstaf van ontwikkeling.
Demografische kenmerken Demografie = de wetenschap die de omvang en samenstelling van de bevolking bestudeert en de veranderingen daarin. Welke demografische kernbegrippen zeggen het meest over de ontwikkeling van een land? Transitie(model) = overgang de overgang van een hoog sterfte- en geboortecijfer naar een laag sterfte- en geboortecijfer. De overgang van laag naar hoog ontwikkeld !
In de jaren zestig dreigde in veel 3e wereldlanden hongersnood als gevolg van: snelle bevolkingsgroei droogte overstromingen plantenziekten / sprinkhaanplagen / etc… achterblijvende groei van de landbouwproductie
Groene Revolutie: Toepassen van productiviteitsverhogende middelen en methodes, zoals: gewasveredeling ontwikkeling van soorten die meer vrucht dragen / sneller groeien meer oogsten per jaar / resistent zijn tegen allerlei ziekten irrigatie/drainage bestrijdingsmiddelen kunstmest mechanisering Dit alles kost geld rijke boeren profiteerden !
Ruilvoetverslechtering = de prijzen van de importproducten stijgen sneller dan de prijzen van de exportproducten. De ontwikkelingslanden moeten steeds meer producten verkopen om dezelfde hoeveelheid importproducten te kunnen betalen. Veranderend beeld ! Delen van de derde wereld ontwikkelen zich in hoog tempo N.I.C.’s. Zij exporteren niet langer onbewerkte grondstoffen en/of landbouwproducten, maar industriële eindproducten die op arbeidsintensieve wijze (lage lonen!) in elkaar zijn gezet.