Het klimaat verandert... en wij?

Versterkte broeikaseffect Koolstofdioxide CO2 Methaan CH4 Lachgas N2O Ozon O3 Artificiële broeikas- gassen (o.a. CFK’s) > CO2-equivalenten Oorsprong: alle sectoren

Waterdamp Soms hoor je ‘Niet CO2, maar waterdamp is het probleem’. Klopt niet, hoe meer CO2 > hoe hoger de temperatuur > hoe meer waterdamp: draagt bij tot verdere temperatuurverhoging. Meer menselijke broeikasgassen betekent meer waterdamp. Volledig in rekening gebracht in de klimaatmodellen.

Temperatuurstijging

Warmste 12 jaren: 1998,2005,2003,2002,2004,2006, 2001,1997,1995,1999,1990,2000 50 0.1280.026 100 0.0740.018 Period Rate Years /decade

Gevolgen wereldwijd Temperatuurstijging Neerslag: meer? Geconcentreerder! Extremen en schommelingen Overstromingen & droogtes Stijging van de zeespiegel Gevolgen voor mens en voor de natuur: vluchtelingenstromen - ineenstorten van ecosystemen

Zeespiegelstijging Niet alleen deze eeuw, maar ook in de eeuwen erna. 8 meter over enkele eeuwen is niet ondenkbaar.

Klimaatsceptici Labohm, Lomborg,… en lokale adepten. < > Duizenden klimaatgeleerden van IPCC Welles nietes, waar je nooit echt uitgeraakt / verwarring, er gebeurt niets. Aan elk van ons om te beslissen op basis van welke informatie we beslissingen nemen. IPPC (internationaal gewaardeerd) < > veel klimaatsceptici worden gesubsidieerd door petroleumindustrie. www.exxonsecrets.org

Ondertussen: maatregelen nemen Als 99,9% van de experten zegt dat er iets grondig fout is met het huis… dan kunnen we beter maatregelen nemen. Zeker als die maatregelen ons ook nog eens iets opbrengen.

Klimaatbeleid UNFCCC, 1992: art. 2: gevaarlijke menselijke impact op het klimaat voorkomen Ecosystemen tijd geven zich aan te passen Voedselproductie garanderen Duurzame economische ontwikkeling toelaten “gemeenschappelijke maar gedifferentieerde verantwoordelijkheid”

Twee graden doelstelling

Haalbaarheid? Concentraties CO2!

Klimaatdoelstellingen Stabilisatie op < 450 ppm CO2 Emissies over piek < 10 jaar Reducties -90% (N) / -50% (Z) tegen 2050 Koolstofbudget: 0,3 ton C/jaar per inwoner

Diepe reducties nodig

Mitigatie en adaptatie Werk maken van: ‘mitigation’: CO2 verminderen Werk maken van: ‘adaptation’: aanpassen. Want zelfs als we nu stoppen zullen de veranderingen nog decennia en misschien zelfs eeuwen blijven doorgaan...

CO2-vermindering: Kyoto Aanvullend verdrag uit 1997 Van kracht geworden in 2005 Deelnemende landen engageren zich om hun gezamenlijke uitstoot met 5,2% te laten dalen. Bindende doelstellingen voor Annex B-landen. Europa: 8% Uitstootvermindering tegen 2008-2012. Voorziet verdere reducties na 2012.

Europese lastenverdeling

Op schema?

Vlaanderen

Flexibele mechanismen Verhandelbare emissierechten Tussen Annex B-landen Joint implementation en Clean Development Mechanism-projecten Europese emissie-handel. Leren met vallen en opstaan. Interessante invalshoek, maar controle en standaarden zijn nodig

Hoe? Energie-efficiëntie (47% ) Hernieuwbare energie (50%)

Wat kan jij doen? Je eigen uitstoot berekenen Talrijke tips o.a. op www.kyotocode.be, www.energiesparen.be en www.natuur-kalender.be Spaarlampen, overschakelen op groene stroom De auto langs de kant laten staan

Structurele maatregelen: prijs

Structurele maatregelen: prijs

Begeleid / doordacht Lid worden van Natuurpunt (en anderen) Klimaatvriendelijk stemgedrag Laten zien aan anderen dat je klimaatverandering serieus neemt

Zonnecellen: dalende kosten

Opletten met bio-brandstoffen Bio is niet noodzakelijk bio! Sociale en ecologische gevolgen van biomassa-productie in het zuiden Ook in Europa: aanslag op biodiversiteit Geeft valse gevoel dat we kunnen blijven rijden Zeer veel nota’s en studies hierover (o.a. BirdLife, EEB…)

Opletten met ‘sinks’ Koolstofputten Bossen Zeer veel onzekerheid Vaak gemakkelijkheidsoplossing met zeer veel negatieve aspecten: verkeerde bomen op de verkeerde plaats

Aanpassing Zeker aandacht voor natuur en natuurlijke structuren: overstromingsgebieden, waterretentiegebieden, bossen, zandbanken, duinen...

Interessante bronnen Www.natuurpunt.be/klimaat www.natuurkalender.be http://www.knmi.nl/ > klimaatverandering Boek ‘De planeet wordt heet’ van weervrouw Jill Peeters (ook te koop in de Natuur.winkel) Het boek ‘Hitte’, te koop voor 5 euro

Contact Steven Vanholme - steven.vanholme@natuurpunt.be 015 29 72 38