Heupbeschermers en vitaminen ter preventie van fracturen CaRe Heupbeschermers en vitaminen ter preventie van fracturen Natasja van Schoor EMGO Instituut VU medisch centrum

Presentatie Osteoporose Heupbeschermers Vitamine D

Botverlies met de leeftijd: verlies van dichtheid en architectuur Man, 42 jaar Man, 90 jaar Mosekilde, 1990

Aantal fracturen per jaar in Nederland bij personen van 55 jaar en ouder 16.000 heupfracturen 12.000 polsfracturen 16.000 wervelfracturen Bron: Richtlijn Osteoporose, 2002 S. Schuit, proefschrift, 2004

Gevolgen heupfractuur a. trancervical b. trochanteric Keene et al BMJ 1993;307: 1248-1250

HEUPBESCHERMERS

Amsterdamse heupbeschermersstudie Natasja van Schoor, Paul Lips, Lex Bouter, Jan Smit Els Lommerse, Greetje Asma, Trees Haverkort, Laura Schaap Heupbeschermers effectief? Deelnemers therapietrouw?

Heupbeschermers-groep Screening n=830 Heupbeschermers-groep n=276 Laag risico n=269 Hoog risico n=561 R Controlegroep n=285 70 weken

val in laatste half jaar duizeligheid CVA met gevolgen lage lichamelijke activiteit urine incontinentie gebrekkige mobiliteit cognitieve stoornis

Compliance Compliance = therapietrouw Onverwachte bezoeken door onderzoeksteam na 1, 6, en 12 maanden

Resultaten

Compliance Na 1 maand: 61% Na 6 maanden: 45% Na 12 maanden: 37%

Heupbeschermer correct: - na 1 maand: 87% - na 6 maanden: 92% onbeschadigde schelpen, geplaatst over trochanter ‘s nachts: - na 1 maand: 15% - na 6 maanden: 16% - na 12 maanden: 9%

Systematisch literatuuronderzoek Belangrijkste redenen voor het niet dragen van heupbeschermers: - niet comfortabel (te strak /slechte pasvorm) - de extra moeite (en tijd) die het dragen kost - urine incontinentie - lichamelijke problemen /aandoeningen

Effectiviteit 18 heupfracturen in interventiegroep 20 heupfracturen in controlegroep 4 heupfracturen met heupbeschermer aan ten minste 4 heupfracturen ‘s nachts

P=0.86

Conclusies Safehip heupbeschermer niet effectief bij bewoners van verzorgingshuizen en verpleeghuizen in Nederland Compliance overdag redelijk, ‘s nachts minimaal

Simulatie “gemiddelde” oudere 3100 N Hard HP Soft HP

Conclusies Harde heupbeschermers lijken beter te werken dan zachte Effecten verschillen sterk tussen de verschillende heupbeschermers. KPH2 heupbeschermer beste in biomechanische testen, maar slechts 1 (positieve) patiëntstudie

Cochrane review + reviews Sawka Heupbeschermers lijken effectief in het verpleeghuis, alhoewel de grootte van het effect niet duidelijk is (23-60% reductie in fracturen) Effectiviteit in verzorgingshuis onduidelijk Geen effect bij thuiswonende ouderen Parker MJ 2005 Sawka AM 2005 Sawka AM 2007

EMGO Instituut VU medisch centrum CaRe Vitamine D deficiëntie en het risico op verminderd fysiek functioneren, vallen en fracturen Natasja van Schoor Ilse Wicherts Marieke Snijder Paul Lips EMGO Instituut VU medisch centrum

Introductie (1) Fracturen Vitamine D suppletie vermindert de incidentie van fracturen (Chapuy 1992 and 2002) Twee grote negatieve studies (RECORD Trial Group 2005, Porthouse 2005) Afkappunt vitamine D deficiëntie onduidelijk

Introductie (2) Fysiek functioneren Vitamine D deficiëntie kan leiden tot verlies van spierkracht en verminderde balans (Bischoff-Ferrari 2004; Visser 2003) Weinig studies Vallen Meta-analyse: vitamine D suppletie kan wsl. vallen voorkomen (Bischoff-Ferrari 2004) Kleine studies, vnl. vrouwen, deels verpleeghuizen

Vraagstellingen Is er een associatie tussen vitamine D deficiëntie en - verminderd fysiek functioneren - vallen - fracturen bij Nederlandse ouderen? Wat is het optimale afkappunt?

Longitudinal Aging Study Amsterdam (LASA) Cohortonderzoek 25(OH)D in 1995/96 Fysiek functioneren in 1995/6 Vallen gedurende 1 jaar Fracturen gedurende 6 jaar Zwolle Oss Amsterdam Germany Belgium North Sea

Methode Physical performance (0-12)

Resultaten

Vitamine D Prevalentie: 11.3% < 25 nmol/l (vitamine D deficiëntie) 48.4% < 50 nmol/l (vitamine D insufficiëntie) 82.4% < 75 nmol/l

Resultaten fysiek functioneren Wicherts et al.

PHYSICAL PERFORMANCE (0-12) Model 1A B Model 2B 25(OH)D nmol/l Mean PHYSICAL PERFORMANCE (0-12) Model 1A B Model 2B < 25 5.0 -3.7*** -1.6*** 25-50 6.8 -1.9*** -0.4* 50-75 8.2 -0.6* -0.03  75 8.7 Reference group A: Univariate model B: Na correctie voor geslacht, leeftijd, BMI, roken, alcoholgebruik, chronische ziektes, fysieke activiteit * P< 0.05 ** P< 0.01 *** P< 0.001 Wicherts et al.

Resultaten vallen 25 (OH)D Model 1 Univariate Model 2 Adjusted for confounding < 75 years < 25 nmol/l 4.41 (1.84-10.57) * 5.21 (2.03-13.40) *  75 years 1.37 (0.77-2.46) 1.24 (0.65-2.33) Model 2: Na correctie voor leeftijd, geslacht, educatie, regio, seizoen, fysieke activiteit, roken, alcohol Snijder et al.

Resultaten fracturen 25 (OH)D Model 1 Univariate Model 2 Adjusted for confounding < 75 years <= 30 nmol/l 3.26 (1.57-6.77) * 3.07 (1.37-6.88) *  75 years 1.28 (0.77-2.13) 1.25 (0.72-2.17) Model 2: na correctie voor leeftijd, geslacht, educatie, BMI, aantal chronische ziektes, roken, alcohol Van Schoor et al.

Conclusies Prevalentie vitamine D deficiëntie en insufficiëntie hoog Vitamine D deficiëntie is geassocieerd met verminderd fysiek functioneren (<50 nmol/l), vallen (<25 nmol/l) en fracturen (<30 nmol/l)

Toekomstig onderzoek Effectiviteit van vitamine D ter preventie van verminderd fysiek functioneren, vallen en fracturen Combinatie vitamine D en bewegingsoefeningen