HET RENDEMENT VAN SCHOLING en TRAINING Schooling Labor Market Economic Development S C H O L A R Prof. dr. Henriëtte Maassen van den Brink Voorzitter beoordelingscommissie Werken en Leren, Jurylid Ginjaar-Maasprijs Research Institute U N I V E R S I T E I T V A N A M S T E R D A M Faculteit der Economische Wetenschappen en Econometrie

S C H O L A R 2 Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt Flexibilisering van de arbeidsmarkt (ontwikkelen en bijhouden van kennis wordt belangrijker) Demografische veranderingen (vergrijzing, ontgroening, verandering in gezinssamenstelling, multiculturele samenleving (onderwijs- en arbeidsmarktpositie allochtonen en lageropgeleide autochtonen is slechter) Technologische veranderingen (noodzakelijk her/bijscholen) Internationalisering, Europese Integratie Veranderingen in maatschappelijke verhoudingen (individuele verantwoordelijkheid (ook in sociale zekerheid) individualisering, veranderende hierarchische verhoudingen, sociale uitsluiting)

S C H O L A R 3 De kosten van een laaggeschoolde beroepsbevolking Grotere kans op werkloosheid en arbeidsongeschiktheid: meer kosten voor sociale zekerheid Minder geïnformeerd over gezond gedrag, ongezondere leefstijl: meer kosten voor gezondheidszorg Minder geïnformeerd over actualiteit, minder maatschappelijke participatie en betrokkenheid: meer kosten voor leefbaarheid buurt, grotere kans op criminaliteit, etc. (Geen Pracht Wijken maar Geletterde Wijken)

S C H O L A R 4 Het belang van Leren en Werken Globalisering: voorbereiden op arbeidsmarkt van de toekomst (meer concurrentie werknemers andere EU landen) Meer ruimte voor plaatsgebonden activiteiten en beroepen Via leerwerk trajecten alsnog een (start)kwalificatie halen (naast leerwerkloketten, herintroductie van bedrijfsscholen en bedrijfsopleidigscentra) Kwaliteit en productiviteit van beroepsbevolking ophogen door financiering van LLL en certificering (onderinvestering in LLL door externe opbrengsten)

S C H O L A R 5 Scholingsuitgaven zijn laag Jaarlijks volgt ruim een derde van de werknemers een cursus of opleiding Bedrijven besteden bijna 1.5% van de loonkosten aan scholing Gemiddelde uitgaven zijn 500 euro per werknemer per jaar

S C H O L A R 6 Omslag artikel Elsevier (2007) “Onderwijs voor volwassenen lijkt nuttig, maar is weggegooid geld” Keur van ‘deskundigen’ beweren dat scholing voor werkenden vrijwel geen enkel effect heeft.

S C H O L A R 7 Onderzoek naar opbrengsten van scholing voor werkenden in Nederland Eerste Nederlandse onderzoek in 1991 in opdracht van SZW ( W. Groot (1994), Het rendement op bedrijfsopleidingen, Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, VUGA, 's-Gravenhage) –Het beloningsrendement voor werknemers die ooit scholing ontvingen is 21% –Het gemiddelde beloningsrendement is 4% –Gemiddelde productiviteitstoename door scholing 16%

S C H O L A R 8 Onderzoek naar opbrengsten van scholing voor werkenden in Nederland Recent Nederlandse onderzoek vindt geen rendement (E. Leuven & H. Oosterbeek (2004), ‘Evaluating the effect of tax deductions on training’, Journal of Labor Economics 22, p ) Beperkingen van dit onderzoek –Alleen gekeken naar training gedurende afgelopen 12 maanden, niet naar cumulatief effect training –De auteurs geven zelf aan dat het wellicht langer duurt voordat lonen reageren op deelname aan training –Er is gekeken naar beloning van training voor werknemer (in de vorm van loon) waarvoor werkgever kosten maakt; niet naar productiviteitseffecten

S C H O L A R 9 Internationaal onderzoek vindt dat rendement hoog is Een toename van bedrijfsopleiding met 1% leidt tot toename arbeidsproductiviteit met 0.6% en toename bruto uurloon met 0.3% (L. Dearden, H. Reed & J. van Reenen (2006), ‘The impact of training on productivity and wages: evidence from British panel data’, Oxford Bulletin of Economics and Statistics 68, p ) Zowel werknemers als werkgevers profiteren van bedrijfsopleiding (G. Ballot, F. Fakhfakh & E. Taymaz (2006), ‘Who benefits from training and R&D, the firm or the workers?’, British Journal of Industrial Relations 44, p )

S C H O L A R 10 Internationaal onderzoek vindt dat rendement hoog is Werknemers die een bedrijfsopleiding hebben gevolgd verdienen zowel bij de huidige als bij toekomstige werkgevers meer ( %) (A. Booth & M. Bryan (2005, ‘Testing some predictions of human capital theory: new training evidence from Britain’, Review of Economics and Statistics 87, p ) Het rendement van training voor werknemers die training hebben gevolgd is 40-50% (H. Frazis & M. Loewenstein (2005), ‘Reexamining the returns to training: functional form, magnitude and interpretation’, Journal of Human Resources 40, p )

S C H O L A R 11 CONCLUSIES UIT RENDEMENTSONDERZOEK Rendement is hoog Grote variëteit in uitkomsten door: –Verschillen in statistische technieken –Verschillen in definitie en vormen van training –Institutionele verschillen

S C H O L A R 12 DE WAARDE VAN EVC’s Erkenning verworven competentie Instrument op onderwijs-arbeidsmarkt (bijzondere groepen, startkwalificaties) 100 evc aanbieders (publiek en privaat), 3500 EVC procedures, EVC per jaar gegenereerd EVC op weg: kwaliteitscode, toegankelijkheid, transparantie, vergelijkbaarheid Civiel effect: vertrouwen op uitgifte certificaten

S C H O L A R 13 DE WAARDE VAN EVC’s Omvang gebruik door werkgevers Geen economisch onderzoek naar: - waarde leeropbrengsten van nonformeel en informeel leren -beloningseffecten/productiviteit werknemer -productiviteitseffecten werkgever -toegankelijkheid

S C H O L A R 14 overheid maak innovatief arbeidsmarkt- en onderwijsbeleid: Certificering en financiering: (belastingen, subsidies, informatieverstrekking, wet en regelgeving (incluis controle) Voor invoering beleid wordt vereist dat beleidsmaatregelen complementair zijn aan bestaande maatregelen dat wil zeggen elkaar versterken en niet tegenwerken of substituten van elkaar zijn Meer intersectoraal beleid is nodig, alleen beleid met een positieve kostenbaten afweging komt in aanmerking Om effectiviteit van deze integrale aanpak te vergroten worden bedrijfsleven en werknemers intensiever bij beleid betrokken (insteek Projectdirectie Leren en Werken) Verschillende geldstromen beter op elkaar afstemmen -individueel (scholing en sociale uitkering) -bedrijf scholingsfondsen,certificering,leerrekening) -onderwijsinstellingen (productviteit: leer- en informatiefficientie, aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt) - overheid internaliseren van extene effecten DOELGERICHT INVESTEREN IN LEREN EN WERKEN

‘Maak werk van leven lang leren’ Schooling Labor Market Economic Development S C H O L A R Research Institute U N I V E R S I T E I T V A N A M S T E R D A M Faculteit Economie en Bedrijfskunde