8.6 Het moderne imperialisme Industrialisatie en imperialisme in de 19e eeuw

Imperialisme [def.] Imperialisme = het overheersen van andere volken en gebieden / het vormen van een groot wereldrijk (= imperium, Lat.)

Ontwikkeling modern imperialisme Europese kolonialisme van de 16e en 17e eeuw ‘modern imperialisme’ in de 19e eeuw Overzeese handel werd gedreven in kustgebieden vanuit versterkte plaatsen (factorijen, forten). De binnenlanden lieten de Europeanen meestal ongemoeid (verovering dient geen economisch doel). De opkomende industrie schiep een vraag naar grondstoffen en afzetmarkten De koloniale mogendheden veroverden gebieden die ze gingen exploiteren en besturen

Groot-Brittannië en de koloniale wedloop In de 19e eeuw is Groot – Brittannië een wereldmacht op zee G.B is als eiland voor zijn veiligheid en economische belangen altijd afhankelijk geweest van zijn vloot. Voorheen ging het handelimperialisme vooral om het stichten van handelsposten (langs de kust) Nu probeerden de grote mogendheden een groot wereldrijk te stichten Kolonisatie wordt Europese machtsstrijd: koloniën zorgen aanzien / status (deling van Afrika)

Nieuwe kolonies Afrika werd verdeeld tussen Groot – Brittannië, Frankrijk, Duitsland, Italië, België en Portugal

Spotprent Cecil Rhodes  Titel: ‘The Rhodes Collossus’ (1892) Prent afkomstig uit het Engelse satirische tijdschrift Punch.

Opdeling van Azië Frankrijk kreeg Indo- China = Vietnam, Laos en Cambodja Groot-Brittannië had al eerder het enorme Brits India veroverd) Nederland breidt zijn gezag uit in Nederlands–Indië

Nederlands - Indië modern imperialisme: VOOR 1870 NA 1870 weinig Nederlandse invloed: Nederlanders zaten alleen op Java en de Molukken handel verliep via de plaatselijke vorsten (handelswaar = vooral specerijen) modern imperialisme: alle eilanden van Indië werden ‘gepacificeerd’. handelswaar = tabak, rubber, aardolie – producten die nodig waren voor de industrialisatie in Nederland.

De ‘tweede industriële revolutie’ Gevolgen van het modern imperialisme De industriële ontwikkeling kwam in een stroomversnelling er kwamen grote concerns + nieuwe industrieën, zoals elektrotechnische, chemische, staal- en olie – industrie. Er ontstond hierdoor een wereldwijde arbeidsverdeling koloniën werden leveranciers van agrarische producten en delfstoffen en Europa leverde de koloniën industrieproducten en kapitaal en verzorgde het transport (kolonie gebruikt als afzetmarkt)