Wat is een oud mens waard? Een ethisch perspectief De volgende stap: bouwstenen voor nieuwe ouderenzorg, 23 september 2009 Frits de Lange

The ballad of Narayama

I950 – I970 Sociaal-medisch regiem I970 – 20I0 Burgerschap Visie op Ouderdom/ oudere Deficit/ epiloog Disengagement Continuiteit Activiteit Status oudere Arme/ Patiënt Soevereine burger Rol overheid Sturing Kaderstellen en facilitering Aard hulpverlening Verzorging/ behandeling Ondersteuning Plaats Instituut Thuis

'Celle qui fut la belle heaulmière', (Rodin I884-85)

‘Het Voorgeborchte (Latijn: limbus of limbo, "rand, zoom"), is in de rooms- katholieke theologie een aanduiding van het verblijf van de zielen die na het sterven niet toegelaten worden tot de hemelse glorie van Christus en ook niet naar de hel of het vagevuur gezonden worden. Zij wonen aan de rand van de hemel of de hel. ‘

‘Limbo’, Odd Nerdrum(1944)

Ethisch perspectiefEmbryo (beginnend leven ) Oudere (Eindigend leven ) Heiligheid van levenAbsolute beschermwaardigheid Continuïteitsthese (vermogen om mens te worden) Toenemende beschermwaardigheid Afnemende beschermwaardigheid Discontinuïteitsthese (‘person-view’) Beschermwaardig vanaf …. 14 dagen… 24 weken…. Geboorte…. Beschermwaardig zolang iemand…. zelfredzaam is… compos mentis is … kan communiceren…. pijn ervaart…

Menselijke waardigheid Menselijkheid (Christendom/Stoa) ▫anti-ageïsm Verdienste (Cicero) ▫Respect en dankbaarheid voor bewezen diensten Luister (Boethius) ▫Ontzag en liefde voor uniek Levensgeheim

Et comme c’est uniquement la puissance du caractère qui fait la beauté de l’Art, il arrive souvent que plus un être est laid dans la Nature, plus il est beau dans l’Art.’ 'Celle qui fut la belle heaulmière', Rodin I884-5

A crabbit old woman, not very wise, Uncertain of habits with far-away eyes. Who dribbles her food, and makes no reply When you say in a loud voice `I do wish you'd try', Who seems not to notice the things that you do, And forever is losing a stocking or shoe, Who unresisting or not, lets you do as you will With bathing and feeding, the long day to fill. Is that what you are thinking, is that what you see? Then open your eyes, you're not looking at me. …

… And I think of the years and the love I have known. I'm an old woman now and nature is cruel, 'tis her jest to make old age look like a fool The body it crumbles, grace and vigour depart. And now there's stone where I once had a heart. But inside this old carcase a young girl still dwells, And now and again my battered heart swells, I remember the jobs, I remember the pain, And I'm loving and living life over again. I think of the years all too few — gone so fast, And accept the stark fact that nothing can last. So open your eyes nurses, open and see, Not a crabbit old woman, look closer — see me.

Wat is een oud mens waard? Een ethisch perspectief De volgende stap: bouwstenen voor nieuwe ouderenzorg, 23 september 2009 Frits de Lange