Kortademigheid verminderen Houding Ademhaling Borst-, flank- of buikademhaling? Ontspannen hulpademhalingsspieren Langzaam en volledig uitademen! Synchroniseren adem & beweging Kortademigheid (dyspneu) verminderen Houding b. Ademhalingsspieren juist gebruiken c. Synchroniseren adem & beweging Patient leert om met minder energie te ademen en te bewegen. Zitten gaan en opstaan met doorademen e. Ontspanning Ontspanningsoefeningen tegen bewegings angst.

Houding Leun voorover! a. Houding tijdens ademen Zithouding: gespreid, buik los en gestrekt (ruimte voor borstkas) Voorover leunen verlengt het diafragma, hierdoor kan deze beter aanspannen Houdingen waarin de armen worden ondersteund zorgen ervoor dat hulpademhalingsspieren meer kracht kunnen leveren: Voorover leunen tijdens zit met handen op knieën Gebruik maken van leuningen/muur Vooroverbuigen, de handen op de tafel/bovenbenen gesteund en de vingers naar binnen wijzend

Verschillende ademhalingsspieren Borst Flanken Buik b. Ademhalingsspieren juist gebruiken Borst-, flank- of buikademhaling Borstademhaling: buitenste tussenribspieren & nekspieren (scaleni en sternocleidomatoideus, trapezius) Flankenademhaling: tussenribspieren Buikademhaling: diafragma (vergroting ruimte in borstkas, buik steekt naar voren. COPD heeft verhoogde belasting ademspieren Door meer luchtwegweerstand Extra belasting voor de inspiratiespieren omdat de thoraxinhoud bovenop de (hyperinflatie) inspiratiestand vergroot moet worden. Inspiratiestand verminderen (hypertone nekspieren scaleni en sternocleidomastoïdeus) Buikademhaling en voelen dat nekspieren ook aanspannen Ontspannen van voorste nekspieren tijdens ademhaling voor de spiegel! Langzaam in- en uitademen Voor het vergroten van het ademteugvolume en verlagen ademfrequentie ‘Pursed lips breathing’. Rustig (volledig) uitademen tegen licht getuite lippen.

Leefstijl Stoppen met roken Oefentherapie Voeding

Langzaam & volledig uitademen! Pursed lips breathing COPD patiënten hebben het gevoel dat de lucht niet uitgeademd kan worden, daarom wordt al snel ingeademd, terwijl de uitademing nog niet voltooid is. De longen gaan op deze manier meer lucht bevatten  benauwd

Stoppen met roken! HOE? Advies apotheek Hulpmiddelen (nicotinevervangers; nicotine-kauwgom of pleisters) via de AZIVO apotheek Medicijnen, zoals Champix (AZIVO), Nortrillen, Zyban en Wellbutrin. Begeleiding door telefonische coaching

Medicijnen Luchtwegverwijders Luchtwegbeschermers Overige Medicijnen Juiste manier gebruiken Goede inhalatie techniek

Luchtwegverwijders Beta-agonisten Anticholinergica Kortwerkend (Sulbatamol, Bricanyl) Langwerkend (Servent, Oxis) Anticholinergica Kortwerkend (Atrovent) Langwerkend (Spiriva) Bijwerkingen Hoofdpijn Hoesten Droge mond Trillende handen Geïrriteerde mond/keel

Luchtwegbeschermers Corticosteroïden (ontstekingsremmer) Ovar, Pulmicort, Flixotide Combi preparaat met Beta-agonisten (Symbicort, Seretide) Mond 2x goed spoelen na elk gebruik! Leukotrieën antagonisten Singulair Bijwerkingen Schimmelinfectie Heesheid Keelpijn  Mond 2x goed spoelen na elk gebruik

Overige medicijnen Bij allergische reacties Griepprik Antibiotica Orale corticosteroïden kuur (prednisolon)

Zuurstof therapie Vermindert kortademigheid & vermoeidheid Verbetert zuurstofvoorziening naar hersenen, spieren en andere organen

Rol van de apotheek Medicatiebegeleiding Begeleiding medicijngebruik & hulpmiddelen Eerste & tweede uitgifte Instructie inhalatietechniek Wat kan de apotheek voor u doen?

Rol van de apotheek Medicatiebewaking Doseringscontrole Combinatie met andere medicijnen Allergie voor medicijnen Contra-indicatie Medicatiebewaking Doseringscontrole Combinatie met andere medicijnen Allergie voor medicijnen (intolerantie) Contra-indicatie (zwangerschap, verminderde nierfunctie) En verder… Inhalatie check-up (jaarlijks) Bewaking optimale therapie Advies bij stoppen met roken Vervangen (defecte) hulpmiddelen Actueel medicatieoverzicht

Take home message Stoppen met roken Oefentherapie & voeding Therapietrouw elke dag de medicijnen innemen Goede inhalatie techniek haal het maximum uit de therapie

Oefentherapeut Cesar

Hoofddoelen Dagelijkse houdingen & bewegingen Uithoudingsvermogen Conditie & spierkracht Grenzen herkennen Activeren Balans spanning & ontspanning Hoofddoelen Correctie houdingen en bewegingen Uithoudingsvermogen verbeteren Grenzen leren herkennen en daarmee om kunnen gaan Conditie/spierkracht opbouwen Activeren: bevorderen van bewegings- en/of sport activiteiten i.v.m. ADL, werk, hobby Balans tussen spanning en ontspanning

Hoofddoelen Dagelijkse houdingen & bewegingen Uithoudingsvermogen Conditie & spierkracht Grenzen herkennen Activeren Balans spanning - ontspanning Hoofddoelen Correctie van relevante houdingen en bewegingen Het verbeteren van uithoudingsvermogen. Vermindering van klachten die door betere dagelijkse houdingen en bewegingen te beïnvloeden zijn, waarbij de patiënt leert rust en belasting adequaat af te wisselen Grenzen leren herkennen en daarmee om kunnen gaan Opbouwen van conditie/spierkracht Bevorderen van bewegings- en/of sport activiteiten i.v.m. ADL, werk, hobby Leren ontspannen