1 Oosterweel en het Milieu Effecten Rapport (MER) Dirk Avonts Huisarts in Zurenborg Prof Huisartsgeneeskunde UA.

2 Wat bepaalt onze leefkwaliteit? Geluid, Geur en Groen ( Studie Vl. Reg ) –Geluidshinder van verkeer. –Geurhinder: verkeer. –Hoeveelheid verkeer. –Geluidshinder van industrie. –Geluidshinder van buren. –Milieu/natuur: groene omgeving, geen afval. –Veiligheid: o.a. verkeersveiligheid.

3 Levenskwaliteit scannen en voorspellen.  Gezondheidsindicatoren. –Ziekte, sterfte. –Gebruik van medicijnen.  Milieuparameters. –Geluid. –Lucht. –Water en voedsel. –Groen.

4 Milieu Effect Rapport (MER)  Scant: De situatie nu. –Bestuderen van metingen. –Studie van epidemiologische gegevens. –Nieuwe indicatoren evalueren.  Voorspelt: De situatie nadien. –Projecties. –Simulaties, vergelijkingen.

5 Eindconclusie MER. IndicatorVOORNAOpmerking Sterfte Ziekte Geluid Lucht Water Voedsel Groen

6 MER-evaluatie BAM-tracé. IndicatorBestaande situatieNulalternatiefGeplande situatie Lucht (NO2)Sterk negatiefMatig negatief Lucht (PM10)Sterk negatiefMatig negatief Lawaai ‘s nachtsMatig negatief

7 Ziekte en sterfte in Antwerpen.  MER: “geen gegevens beschikbaar”.  Sterfteatlas ‘Zorg en Gezondheid’. –Meer kanker bij vrouwen: luchtwegen. –Meer hart en vaat doden bij mannen. –Meer chronisch longlijden bij vrouwen. –Meer meisjes sterven na de geboorte. –Meer doodgeboren meisjes.  Cijfer voor MER-rapport: onvoldoende.

8 Hoe ernstig is geluidsoverlast?  Je kunt je ogen er niet voor sluiten. –Alarmfunctie. –Het went niet…  Verstoring van de slaap. –Wakker worden: slechte nachtrust. –Doorslapen: ‘onbewust’ toch nadelig.  Geluidsoverlast overdag. –Concentratiestoornissen, hinder.

9 Hoe ernstig is slaapverstoring?  Verstoring van essentiële herstelfuncties. –Geheugen –Afweersysteem: infecties, kankers. –Stofwisseling: suikerziekte en obesitas.  Verhoging van de bloeddruk. –Lawaai overdag. –Overlast ‘s nachts.

10 Geluid weren verbetert de leefkwaliteit het meest!  Verkeersgeluid bedwingen aan de bron. –Ondergrond van de rijweg. –Snelheid van het verkeer. –Intensiteit van de verkeersstroom. –Samenstelling van het verkeer.  Verkeersgeluid indammen. –Geluidsmuren. –Tunnels: b.v. Middelheim-Nachtegalenpark.

11 Geluidsoverlast.  MER: geluidsbelasting ‘s nachts. –Verschuiving van de overlast. – personen > 42 dB. –Aanbeveling WHO: <30 dB.  Vergeten indicatoren: –Geluidsbelasting overdag. –Gewogen gemiddelde geluidsbelasting.  Cijfer voor het MER-rapport BAM-tracé: herkansing.

12 Luchtvervuiling.  Stikstofoxiden.  Zwaveloxiden.  Koolstofdioxide.  Koolstofmonoxide.  Ozon.  Koolwaterstoffen (benzeen)  Zware metalen.  Zwevend stof….

13 Fijn stof in de longen.  Hoe fijner, hoe dieper. –Grof (zichtbaar) stof: neus en sinussen. –PM 10: grote luchtwegen. – PM 2,5-10: kleine luchtwegen. – PM <2,5: longblaasjes.  Hoe dieper, hoe schadelijker. –Ontstekingsreactie in de longblaasjes. –Effect op bloeddruk en bloedvaten.

14 Luchtkwaliteit evalueren.  MER: stikstofoxiden en PM10. –Geen verschil voor en na.  Vergeten indicatoren. –PM10, ultrafijn stof, koolstof. –Ozon. –Zware metalen (lood). –Vluchtige organische stoffen (benzeen).  Evaluatie MER-rapport BAM-tracé: helemaal opnieuw!

15 Saneren heeft zin! (NEJM 2009)  Luchtkwaliteit en de levensverwachting –Periode van 1980 tot –51 grootstedelijke gebieden in de USA. –Correctie voor ‘gezonder leven’. –Correctie voor ‘socio-economische factoren’.  Het effect: –15 % puur door verbetering van de lucht. –10 microgram PM2,5 daling:  5 tot 10 maanden extra leven.

16 Water, voedsel en groen.  MER: niet bestudeerd.  Vragen om een antwoord: –Welke milieu en gezondheidseffecten hebben de 14 bouwwerven? –Waar komen de bouwwerven precies? –Welke activiteiten op de bouwwerven en hoe intens?  Evaluatie MER-rapport BAM-tracé: onvoldoende.

17 Verkeersveiligheid  MER: geen gegevens.  Vragen om een antwoord: –De kans op ongevallen: projecties. –Risico’s van het ‘inweven’ van het verkeer, veranderen van rijstrook? –Welke (onveilige) verkeerssituaties ontstaan er rondom het BAM-tracé?  Evaluatie MER-rapport BAM-tracé: onvoldoende.

18 Eindevaluatie MER-rapport. IndicatorBestudeerd in MEROpmerking. Ziekte en sterfteNeenWel beschikbaar. Kwetsbare groepenJaFoute cijfers. NachtgeluidJaSimulatie Geluid overdagNeen Lucht: PM10JaMeetstations slecht geplaatst. Ultrafijn stof en koolstofpartikels NeenTe weinig meetgegevens. StikstofoxidenJa OzonNeen Vluchtige stoffenNeen Zware metalenNeen GroenNeen VerkeersveiligheidNeen

19 Het BAM tracé: Op uw gezondheid!. IndicatorVOORNAOpmerking SterfteHart en luchtwegen Geen verandering. Saneren: sterfte daalt. GeluidErnstige overlast.Verschuiving van de last. Saneren kan. LuchtErnstige vervuiling. Geen verandering. Onvoldoende metingen. GroenGeïsoleerde delen Minder groen.Bouwwerven, op- en afritten.

20 Besluit.  BAM-tracé: niet ambitieus genoeg! –Gemiste kansen om gezondheid bevolking te verbeteren. –Gemiste kansen om levenskwaliteit te optimaliseren. –Gemiste kansen om Europese normen voor een gezonde omgeving na te streven.

21 Verkeer en de stad.  Niet IN de stad.  Niet BOVEN de stad.  Niet OP de stad.  Verkeer ONDER de stad. –Tunnels zijn het enige alternatief om de leefomgeving in Antwerpen drastisch te verbeteren.