Syntra Cursus OS Tom Laforce DOS

Inhoud 1 Wat is Dos 2 Bestandsorganisatie in Dos 3 Basis Commando’s 4 Commandos voor Directories 5 Werken met Drives in Dos 6 Werken met Bestanden in DOS

1 Wat is Dos?

1.1 Wat is DOS? Dos = Disk Operating System Eerste geschreven OS van Microsoft. Single User/Single Task Vanaf Windows 95 is ze geïntegreerd in Windows en is ze nodig om op te starten. Voor en vanaf Windows NT is ze geïntegreerd als CLI in windows.

1.2 Waarom nu nog DOS Kennen? Dos is de CLI interface van Windows. Vele taken in windows kunnen enkel in dos worden uitgevoerd. Wordt ook gebruikt als troubleshooting Maken van scripts. Dit zijn Batch programma’s.

1.3 Belangrijkste systeem bestanden DOS Io.sys => io.sys is DOS. Command.com is alleen maar een gebruikersinterface naar io.sys. msdos.sys => Msdos.sys is ook een systeembestand in oudere DOS versies. Ze moeten in de hoofddirectorie van je schijf staan! In huidige DOS versies is het een tekstbestand, dat je kan bewerken. Echter, laat deze bestanden met rust. Meestal zijn ze verborgen, terwijl ze onder geen voorwaarde verwijderd mogen worden!!

Config.sys => Dit bestand laadt bepaalde stuurprogramma’s in het geheugen en kan configuratie informatie voor DOS bevatten. Autoexec.bat => Autoexec.bat is een "batch" (verzameling) bestand. Autoexec.bat wordt tijdens het opstarten uitgevoerd. Het kan de landcode specificeren voor je toetsenbord, bepaalde programma's uitvoeren, een welkomsboodschap weergeven, en meer… Dit bestand laadt bepaalde stuurprogramma s in het geheugen en kan configuratie informatie voor DOS bevatten. Een regel beginnend met "device" of "devicehigh" De "REM" ("remark") opdracht is van groot belang. DOS slaat een regel beginnend met REM over. Dit geeft je de mogelijkheid om een stuurprogramma tijdelijk buiten werking te stellen zonder de regel te verwijderen (om de wijzigingen plaats te laten vinden, moet je opnieuw opstarten omdat DOS de inhoud van config.sys alleen tijdens het opstarten leest). Natuurlijk kan je een regel beginnend met REM gebruiken voor commentaar.

1.4 Dos Starten In Windows Start – uitvoeren – CMD Start – Alle Programma’s – Bureau accessoires –Opdracht Prompt

1.5 Command Prompt De DOS prompt, ook nog wel de command prompt genoemd : => bv. C:\>_ (of A:\>_ of B:\>_ of D:\>_ ) of I:\USERS\PAT>_ of A:\DOS>_. Alle commando’s moeten ingetikt worden in de Dos prompt, Eenmaal de commando’s ingetikt zijn, moet je op enter drukken zodat de computer de ingetikte instructies kan uitvoeren. 

1.6 Commando’s Commandos zijn: – Intern gekend - Specifieke programmabestanden die deel uitmaken van DOS (zoals ATTRIB, FORMAT) - Uitvoerbare programmabestanden De lijst van de intern gekende commando’s kan je opvragen met het commando HELP. Elke commando heeft de mogelijkheid om verschillend opties mee te geven. (zoals /h)

2 Bestandsorganisatie in Dos

2.1 Disk drives en Letters De meeste computers hebben tenminste 2 schijven (disk drives): 1. de floppy schijf  A: of B: 2. de harde schijf (hard disk)  C: Niet alle schijven hoeven fysisch aanwezig te zijn, je kunt ook een I: bezitten op een computer die misschien 20 kilometer van jou verwijderd is. 

2.2 Bestanden en Types We onderscheiden verscheidene types van bestanden 1.      Programmabestanden: verzameling van instructies 2.      Gegevensbestanden: verzameling van gegevens  

Een bestand kan er als volgt uitzien: Naam . extensie het aantal tekens is afhankelijk van file system (FAT, FAT32, NTFS,…). Een naam kan zowel alfanumerieke (a-z, A-Z) als numerieke (0 – 9) als andere karakters (@ ! # $ & ( ) - _ { }) bevatten, mits beperkingen. . (punt): dit is nodig om de bestandsnaam te onderscheiden van z’n extensie  extensie: bestaat uit 3 of meerdere tekens. Deze duidt aan om welk soort bestand het gaat.

2.3 Enkele voorbeelden .com en .exe toepassingen die uitvoerbaar zijn .bat Scripts die uitvoerbaar zijn .Sys systeembestanden, nodig om de computer op te starten of te laten werken .Bak backup van een bestand .Doc een document, gemaakt in een tekstverwerker .Inf stuurprogramma, nodig voor de installatie en goede werking van hardware .Htm of .Html Webpagina’s

2.4 Directory Structuur Alle bestanden op een schijf zijn georganiseerd in een Directory Structuur Ziet er uit aan een omgekeerde boom “TREE”. De initiële directory en wordt aangeduid met een ‘\’ (backslash) wanneer men de prompt ziet. Een directory is een map/folder in windows. De allereerste directory wordt de ROOT genoemd. De weg in de structuur naar een bestand is een PATH of pad. Wordt opgevraagd door het commando DIR

Wanneer je een lijst opvraagt van een directory met het standaard commando dir zal je merken dat er bovenaan altijd een ‘.’ en ook een ‘..’ staat. Het “enkele puntje” wijst op de huidige directory. het “dubbel punt” staat voor bovenliggende directory. Opties => DIR/s geeft alle bestanden weer ook in de onderliggende directory => DIR /a geeft een lijst met alle bestanden die een bepaald kenmerk hebben. => DIR /p geeft een lijst van de bestanden en pauzeert na elke scherm

2.5 Kenmerken van Bestanden Bestanden worden nog verder ingedeeld met kenmerken Verschillende soorten: - Hidden - System - Read only - Archive Hidden bestanden kan je bijvoorbeeld zien met DIR /ah.

2.6 Attrib Commando Syntax: attrib[+r|-r][+a|-a][+s|-s][+h|-h] [[drive:][path]filename][/s] - R : Read Only – bestand mag alleen gelezen worden - S : System - H : Hidden - A : Archive - Path: hiermee wordt de (volledige) padnaam bedoeld, dus vb. C:\dos\file. - /S: verwerkt alle bestanden gelegen in de huidige directory en de subdirectories.  Wanneer je één van deze opties gebruikt met een ‘+’ voor, dan activeert u de optie. Een ‘-‘ deactiveert.

2.7 WildCards Deze karakters vertegenwoordigen willekeurige teken(s) in een bestandsnaam. 2 Soorten: * : geen, één of meerdere karakters ? : staat voor één karakter

2.8 Redirection and Pipes Redirection =>Dit omvat de volgende tekens < en >. Daarmee kan je uitvoer van een commando naar ene bestand of printer sturen of omgekeerd. Bv: dir >LPT1. Pipe =>Omvat het volgende teken |. Daarmee ga je de uitvoer van een programma als invoer dienen voor een ander programma. Bv: type test.txt | more.

3 Basis Commando’s

CLS, VER, WINVER, DATA en TIME Cls – Clear Screen Maakt het scherm leeg en toont de command prompt =>Syntax: CLS Ver – Version Toont het versie van Dos/Windows dat wordt gebruikt => Syntax: Ver WinVer – Windows Version Toont de versie van Windows dat wordt gebruikt in de grafische omgeving. (Handig voor de service packs) => Syntax: Winver

Date - Systeemdatum Dit zet de huidige datum op het scherm en zorgt ervoor dat deze vanaf het toetsenbord kan gewijzigd worden. =>Syntax: date [mm-dd-yy] - mm = een getal tussen 0 – 31 - dd = een getal tussen 0 – 12 - yy = een getal tussen 80 – 99 of 1980 - 2099 (gebruik 4 cijfers) =>als scheidingsteken : punt ( . ), koppelteken ( - ), slash (/)   Time – Systeemtijd Dit commando is quasi identiek aan Date =>Syntax: time [hours:[minutes[:seconds]]] - hours = een getal tussen 0 – 23 - minutes = een getal tussen 0 – 59 - seconds = een getal tussen 0 – 59 =>als scheidingsteken : punt ( . ) of dubbelpunt ( : )

4 Commando’s voor Directories

CD, RD, MD, Replace, Xcopy Cd – “Van directory veranderen” Met dit commando kan je heel vlug van de ene directory naar de andere directory “overspringen”. =>Syntax: cd [drive:][path] Enkele handige weetjes: - cd.. van de huidige directory naar de bovenliggende directory overgaan - cd\ terug naar de root-directory - cd zet de huidige directory op het scherm.

Rd – verwijderen van directory Rd – verwijderen van directory Je zult het nooit geloven, maar dit commando verwijdert een directory. =>Syntax: rmdir [drive:]path of rd [drive:]path Voor alle duidelijkheid: 1. Vooraleer je een directory kunt verwijderen, moet deze leeg zijn m.a.w. alle bestanden moeten gewist zijn. 2.  Je kan problemen krijgen wanneer je een directory wilt verwijderen met verborgen en/of systeembestanden erin. Dan moet je met de nodige syntax deze attributen af zetten en daarna de bestanden verwijderen. 3.  De huidige directory kan je niet verwijderen. Je moet daarvoor eerst naar een andere directory bovenliggende gaan.

Md – aanmaken van directory Maakt een directory of subdirectory aan. =>Syntax: mkdir [drive:]path of md [drive:]path DIR => zie andere slide

Replace – update. Dit commando zoekt de directory af naar Replace – update Dit commando zoekt de directory af naar bestanden die moeten vervangen, ge-update worden.  => Syntax: replace[drive1:][path1]filename [drive2:][path2][/s][/u][/p][/r] /p vraagt om bevestiging /r vervangt ook read-only, systeem en verborgen bestanden /s kijkt ook in subdirectories. /u vervangt enkel de bestanden in de doeldirectory door deze in de brondirectory wanneer deze laatste nieuwer zijn dan deze in de doeldirectory.

=> Syntax: xcopy source [dest.][/a][/s][/y][/h][/v][/e] Xcopy – kopiëren van directory Voor het kopiëren van directories, inclusief bestanden en subdirectories. => Syntax: xcopy source [dest.][/a][/s][/y][/h][/v][/e] /v: Controleert nog eens extra of de bestanden die gekopieerd zijn wel identiek zijn aan de bestanden die moesten gekopieerd worden. M.a.w. controleert of de bestanden goed geschreven zijn. /s Kopieert ook de subdirectories, maar geen lege subdirectories. Indien je echter lege subdir’s wenst mee te kopiëren, dan moet je nog eens extra de volgende switch specifiëren: /e.  /y onderdrukt de vraag om een bestand te mogen overschrijven /h Kopieert ook verborgen en systeem bestanden

Oefeningen 1. Beweeg je in de directory structuur op uw harde schijf 2. Maak een map “OSsyntra” onder de root aan en wis hem 3. Maak een nieuwe map aan “OS” en kopieer de inhoud van uw winxp schijf naar die map 4. Wijzig je systeem tijd naar de vorige eeuw! En zet hem terug in de huidige tijd… 5. Maak een nieuwe tekstbestand aan met de uitvoer van DIR onder de map “OS”

5 Werken met Drives in Dos

Format , FDISK, Diskcopy en Subst Subst – koppelen Stelt je in staat een directory te benaderen met een drive-letter.  =>Syntax: subst[drive1:[drive2:]path] [/d]  - /d: verwijdert zo’n virtuele drive - subst: zonder parameters; geeft een overzicht

Format, Diskcopy, Subst en FDISK Een schijf voor gebruik met Windows formatteren. =>Syntax: FORMAT volume: [/FS:bestandssysteem] [/V:naam][/Q] Volume: De stationsletter (gevolgd door een dubbele punt). /FS: Type bestandssysteem /S een opstart diskette te maken /V: volumenaam /Q snelformattering uitvoeren.

Diskcopy – het copieren van diskettes Kopieert de inhoud van een diskette naar een andere diskette. => Syntax: DISKCOPY [station1: [station2:]] [/V] - /V: Controleert of de gegevens juist zijn gekopieerd. De twee diskettes moeten van hetzelfde type zijn. U mag hetzelfde station voor station1 en station2 opgeven.

FDISK – Partitioneren van schijven in DOS

6 Werken met Bestanden in DOS

Type, Copy, Move, More, Rename Type – Inhoud bekijken Toont de inhoud van een bestand. =>Syntax: type [drive:][path] filename [drive:]path is de naam en locatie van het bestand dat we op het scherm wensen af te drukken.

More – scherm voor scherm weergave  Stuurt 23 regels invoer naar het standaard- uitvoerapparaat, drukt een regel af waarop staat ---More---. =>Syntax: opdracht | more of More < [drive:]path/file Het more-commando moet samen met een ander Dos-commando worden gebruikt.

COPY =>Kopiëren en wordt gebruikt voor volgende doeleinden: 1.Kopiëren van een bestand(en) naar een andere bestemming 2. Hernoemen van bestanden 3. Samenvoegen van bestanden

1. COPY - Kopiëren van bestanden Men kan 1 of meerdere bestanden kopiëren naar een ander medium of plaats: Vb. A:\> Copy a:\jeff.txt c: =>Dit commando kopieert het bestand Jeff.txt van de A-schijf naar de huidige directory op de C-schijf. Vb. C:\>Copy c:\*.bat c:\batchfiles\ => Dit commando kopieert alle bestanden met de extensie bat, gesitueerd in de root-directory van C:, naar de directory \batchfiles\

2. COPY- Hernoemen van bestanden Door een bestand te kopiëren naar een ander bestand, hernoemt men feitelijk het eerstgenoemde bestand. Vb. Copy origineel.txt backup.txt

3. COPY - Samenvoegen van bestanden Combineert 2 of meer bestanden tot een doelbestand Om REIS.doc en PRIJS.doc te combineren tot een nieuw bestand met de naam REISPRIJS.doc (en de oorspronkelijke bestanden intact te houden) => Copy REIS.doc+PRIJS.doc REISPRIJS.doc Om BUDGET.FEB en BUDGET.MAR te koppelen aan het bestaande bronbestand BUDGET.JAN => Copy BUDGET.JAN+BUDGET.FEB+BUDGET.MAR Source is de naam en locatie van de te combineren bestanden. Je kunt ook een reeks bestandsnamen gescheiden door plustekens specificeren. Destination is de naam en locatie van het bestand dat ontstaat door het combineren van de bronbestanden. Als je destination specificeert, combineert Dos de bronbestanden tot doel. Als je doel weglaat, combineert DOS de bronbestanden tot het eerste bronbestand!

Rename – hernoemen Wijzigt de naam van een bestand of directory. =>Syntax: ren[drive:]path]filename1 filename2 [drive:][path]bestandsnaam1 is de huidige naam en locatie van het bestand dat een andere naam moet krijgen. bestandsnaam2 is de nieuwe naam die het bestand moet krijgen. Je kan echter voor bestandsnaam2 geen drive en/of path zetten: het bestand met de nieuwe naam blijft in dezelfde directory van dezelfde drive.

Move - Verplaatsen. Verplaatst één of meer bestanden van de Move - Verplaatsen Verplaatst één of meer bestanden van de ene directory naar de door jou gespecificeerde directory. =>Syntax: move[/y|/-y][source][target]   /y : overschrijft bestaande bestanden zonder bevestiging /-y: vraagt om bevestiging.  

Oefeningen 1. Maak een nieuwe map Frankrijk aan. 2. Maak in deze map 2 nieuwe bestanden aan Reis.txt route.txt 2. Voeg deze 2 bestanden samen tot reisroutefrankrijk.txt 3. Toon de inhoud van die bestanden met of zonder MORE 4. Kopieer alle bestanden samengevoegd in een nieuw bestand aantal km.txt 5. Hernoem Reis.txt naar reis naar provence.txt 6. Maak een nieuwe map Duitsland naast de map Frankrijk aan en verplaats alle bestanden naar deze map!