Huisarts, Go for IT Dr. Leo Geudens ICT-coördinator HVRT Wanneer we als huisarts naar de toekomst kijken is het zonder meer duidelijk dat ICT in de gezondheidszorg een zeer belangrijke rol zal gaan spelen. Ik wil vandaag met jullie even stilstaan bij de uitdagingen die ICT voor de huisarts in petto heeft: bij de enorme mogelijkheden enerzijds, maar evenzeer bij de potentiële gevaren van die digitale revolutie . Huisarts, Go for IT Dr. Leo Geudens ICT-coördinator HVRT Projectcoördinator Vitalink

Gezondheidszorg in 2020   Krachtlijnen : Mogelijke oplossingen Kwaliteit Versterking van de eerste lijn Betaalbaarheid Multidisciplinaire Samenwerking Toegankelijkheid Subsidiariteit Continuïteit Communicatie Accent op chronische zorg Delen van gegevens Integrale (horizontale) zorg Decision support Mobiliteit van de patiënt Patiënt empowerment Telezorg ( vnl. thuiszorg) Telegeneeskunde ……… Problemen: met minder mensen meer pathologie efficiënter gaan behandelen Minder zorgverstrekkers Vergrijzing Meer kansarmen Meer chronische patiënten Snel evoluerende kennis De krachtlijnen van de gezondheidszorg in 2020 worden nu wel duidelijk. Om even stil te staan bij de enorme problemen die op ons afkomen : ….. Maar er wordt ook al luidop aan mogelijke oplossingen gedacht : …………… De uitdaging bestaat er vooral in om met minder mensen meer pathologie efficiënter te gaan behandelen .

Organisatie van de gezondheidszorg Voorbereid, pro-actief zorgteam Mogelijke oplossing Model voor geïntegreerde, chronische zorg Wagner Maatschappij Beleid en middelen Organisatie van de gezondheidszorg Zorgorganisaties Empowered patient Voorbereid, pro-actief zorgteam productieve interacties Verbeterde uitkomsten Zelfzorg onder-steuning Organisatie hulp- verlening Onder-steuning besluit- vorming Klinische informatie- systemen

ICT in de gezondheidszorg : de plaats van de huisarts ? Bedreigingen ???!!! Behoorlijk futuristisch, denken jullie? Nochtans komen patiënten vaak al op raadpleging met hun gegooglde diagnoses, vaak met de aanbevolen behandeling er bovenop. In Nederland zijn teleconsulten al lang geen uitzondering meer, en heel wat medicamenten kunnen ook al online worden aangekocht. Ziekenhuizen organiseren al transmurale zorg via tele monitoring voor een aantal chronische patiënten. En mutualiteiten staan ongeduldig te drummen om hun leden een EPD ( Elektronisch Patiëntendossier) aan te bieden met de nodige monitoring- en educatieprogramma’s daar bovenop. En welke is de plaats van de huisarts in dit verhaal ?

ICT in de gezondheidszorg : de plaats van de huisarts ? Kansen!!!!!! ICT is een enorme uitdaging voor de huisarts: ICT kan ervoor zorgen dat we in de loop van de volgende jaren nog een flink deel van ons werkterrein moeten prijsgeven, maar ICT biedt ons anderzijds de mogelijkheid om onze centrale rol in de gezondheidszorg – vlak naast de patiënt - aanzienlijk te versterken.

ICT in de gezondheidszorg : de plaats van de huisarts ? Uitdaging EMD Data Actieplan ICT 2013-2018 Vitalink Welke zijn onze troeven om die uitdaging aan te gaan : Het Globaal Elektronisch Medisch dossier De enorme hoeveelheid patiëntgegevens waarover we beschikken Vitalink Het 5 jaren actieplan van de ministers van volksgezondheid en welzijnszorg voor de informatisering van de gezondheidszorg

Wat is Vitalink? Blik in de toekomst: Vitalink uitgelegd aan de hand van een fictieve patiënte (Vitaline) Als er geen internetconnectie aanwezig is kan het filmpje op voorhand gedownload worden en off-line getoond worden

Definitie Vitalink is een nieuw, digitaal communicatieplatform van de Vlaamse overheid voor zorgverleners en patiënten. Zorg- en welzijnsmedewerkers delen er belangrijke patiënten informatie. Betere samenwerking en medische begeleiding . Principe: gegevens blijven decentraal opgeslagen. Enkel de gegevens die niet anders gedeeld kunnen worden komen op Vitalink Dus Vitalink is geen dossier “in the cloud” Benadrukken: Platform: Vitalink is een platform, geen software en ook geen centrale database Welzijnsgegevens: op termijn komen er ook welzijnsgegevens in Vitalink, Vlaamse bevoegdheid en unieke aanpak Beter samenwerken en daardoor betere zorg is uiteindelijke doel Decentrale opslag: Vitalink zien als een doorgeefluik van gegevens die moeten gedeeld worden. Vitalink geeft zelf geen functionaliteit aan die gegevens . Het is geen centraal medisch dossier. Zorgverleners blijven dossiers van hun patiënten beheren en delen enkel bepaalde stukken met collega’s indien daar nood aan is.

Principes De gegevens worden vercijferd, end-to-end De patiënt wordt geïnformeerd en geeft zijn toestemming vóór er gegevens mogen gedeeld worden ( informed consent) IC wordt via het eHealth-platform geregistreerd en door Vitalink gecontroleerd De identiteit van elke gebruiker wordt gecontroleerd door het eHealth-platform Zorgverstrekker heeft enkel toegang mits therapeutische relatie met de patiënt Principes zijn universeel, dus niet enkel voor medicatieschema maar ook voor andere gegevens die later zullen gedeeld worden. De geïnformeerde toestemming voor het delen van gegevens gebeurt tijdens de piloot nog op papier, maar kan – nu al – ook elektronisch worden gegeven Geïnformeerde toestemming en therapeutische relatie bouwt voort op principes die eerder werden uitgewerkt door o.a. de Privacycommissie en het eHealth-platform. Dit moet garanderen dat het vertrouwen tussen zorgverlener en patiënt, maar ook tussen de zorgverlener en zijn collega’s, ongeschonden blijft.

Partners in gegevensdeling Nu: Eerstelijn ! huisartsen, apothekers, verpleegkundigen en thuiszorg, patiënten Later ook ziekenhuizen, specialisten, Welzijnsorganisaties, woonzorgcentra enz. Vitalink is toegankelijk vanuit de vertrouwde software van de zorgverlener Vitalink = 1 to team communicatie eHealthbox = 1 to 1 communicatie Gebruiken zelfde certificaat Dit komt later uitgebreider aan bod.

Beveiliging vier methoden om de uitgewisselde informatie te beveiligen: Toegangscontrole van de gebruiker Beveiligde verbindingen ( end to end) Versleuteling van de gegevens Registratie van alle acties

Toegangscontrole Elke gebruiker moet zijn identiteit en rol aantonen vóór hij toegang krijgt tot Vitalink De volgende controles worden telkens uitgevoerd: Wie is de gebruiker? Is de gebruiker wie hij beweert te zijn? Tot welke gegevens heeft deze gebruiker toegang? Wat mag hij met die gegevens doen?

Patient empowerment Twee cruciale diensten van het eHealth-platform geven aan de patiënt de mogelijkheid om zelf te beheren wie toegang heeft tot zijn gegevens: De therapeutische relaties De geïnformeerde toestemming Een systeem van excepties geeft de patiënt de mogelijkheid individuele zorgverleners uit te sluiten van toegang tot zijn gegevens Voor de patiënt bestaan er "viewers" die hem in staat stellen om zijn gegevens online te raadplegen

Waar staan we nu? Sinds 28 december proberen vier piloot- projecten Vitalink uit te in de praktijk : pilootproject medicatieschema Na 10 maand: evaluatie en beslissing over uitrol van het medicatieschema naar heel Vlaanderen Parallel: voorbereiding van de uitbreiding naar andere doelgroepen en andere gegevens

Vitalink Pilootpro-jecten Aalst Brusselse Rand Limburg Regio Turnhout

Pilootprojecten Lokale samenwerkingsverbanden van: Huisartsen Apothekers Verpleegkundigen Thuiszorg Patiënten(verenigingen) Softwareleveranciers. Met ondersteuning van kennisinstellingen.

Het medicatieschema Tijdens de pilootfase wordt enkel het medicatieschema uitgewisseld Overzicht van alle medicatie die een patiënt op een bepaald moment inneemt, met details over posologie, start en eindmoment enz. Huisartsen en apothekers kunnen medicatieschema's aanmaken en wijzigen. Verpleegkundigen en patiënten kunnen de schema's raadplegen Evaluatie bepaalt de strategie voor de uitrol van het medicatieschema naar de rest van Vlaanderen

eHealthcertificaten

eHealthcertificaten

Toegangscontrole Vitalink

Toegangscontrole Vitalink

Toegangscontrole Vitalink

Toegangscontrole Vitalink

Binnenhalen Medicatieschema

Binnenhalen Medicatieschema

Binnenhalen Medicatieschema

Medicatieschema aanpassen

Medicatieschema aanpassen

Medicatieschema aanpassen

Aanmaken therapeutische relatie

Aanmaken therapeutische relatie

Aanmaken therapeutische relatie

Aanmaken therapeutische relatie

Aanmaken therapeutische relatie

Aanmaken therapeutische relatie

Aanmaken therapeutische relatie

De patiëntenviewer

De patiëntenviewer

De patiëntenviewer

Uitbouw Vitalink vaccinnet Het medicatieschema is eerste toepassing, er komt veel meer informatie op Vitalink. Vitalink wordt ook uitgebreid naar meer sectoren. De eerste uitbreidingen die worden voorzien zijn: Delen van het medicatieschema met de ziekenhuizen en extramurale specialisten Het delen van de medisch kerngegevens (Sumehr) tussen artsen van de eerste en de tweede lijn vaccinnet Een werkgroep is bezig met een analyse om dit concreet uit te werken Hier inspelen op behoeften en verwachtingen van de aanwezigen, en hen doorverwijzen naar de juiste personen. * Ziekenhuizen Sinds eind 2012 is een businesswerkgroep opgericht om: 1. Het medicatieschema in twee richtingen delen tussen eerste en tweedelijn (intra en extramurale). 2. Het Sumehr delen tussen de arts die het Sumehr aanmaakt met de intramurale tweedelijns artsen en andere extramurale artsen-specialisten. Een voorstel voor gegevensuitwisseling tussen 1ste en 2de lijn werd voorgelegd aan de leden van de Werkgroep ICT. Deze basis zal worden gebruikt om dit project verder uit te werken. Hieronder de kerngedachten van het oplossingsvoorstel: - Nauwe samenwerking met en voortbouwen op de principes van het hub- en metahub-project - De gegevens uitwisseling tussen de 1ste lijn en ziekenhuizen kan gebeuren door de Vitalink connector rechtstreeks te integreren in het softwarepakket van het ziekenhuis of door een vraag van het ziekenhuis aan de hub, die de Vitalink connector heeft ingebouwd. - Een eerstelijnsarts heeft ook in theorie de mogelijkheid om met een hub te communiceren. Maar hun software pakketten (EMD) zullen in praktijk de Vitalink connector zelf inbouwen. Contactpersonen: - Hub Gent: Tom Fiers (Tom.fiers@uzgent.be) - Hub Antwerpen: Bart De Maeyer (Bart.De.Maeyer@uza.be) - Hub Leuven: Erwin Bellon (erwin.bellon@uzleuven.be) - Hub Brussel: Rudi Van de Velde (rudi.vandevelde@uzbrussel.be) - Zorgnet Vlaanderen: Peter Raeymaekers (pr@zorgnetvlaanderen.be) - Icuro: Luc Van Roye (luc.vanroye@icuro.be) Deze personen dienen te worden gecontacteerd voor bijkomende informatie of medewerking aan het project. * Woonzorgcentra Voor de informatisering van de woonzorgcentra bestaat er sinds eind 2012 een stuurgroep die roadbook uitwerkt. In de stuurgroep zitten de koepels en een vertegenwoordiging van de Passendalegroep. De soft- en hardware die de ICT-sector ontwikkelt, zal cruciaal zijn om deze informatisering van de woonzorgsector te laten slagen. De koepelverenigingen kunnen diverse trajecten voor de informatisering van het bewoners- en zorgdossier ondersteunen. Om te garanderen dat deze trajecten in lijn zijn met elkaar, moeten de algemene principes voor elk traject op voorhand vastgelegd zijn. Die principes worden uitgewerkt in een roadbook. Elk informatiseringstraject dat wordt opgestart, moet zich inschrijven in de principes die in het roadbook staan. Vitalink zal voor het woonzorgcentrum ook gegevens kunnen aanbieden zoals het medicatieschema uit de ontslagbrief van een ziekenhuis. Voor elke bewoner van een woonzorgcentrum kan in Vitalink een elektronische samenvatting van het medisch dossier (SUMEHR) opgesteld, onderhouden en beschikbaar gesteld worden. Contactpersoon: Deze persoon dient te worden gecontacteerd voor bijkomende informatie of medewerking aan het project. Voor de anderen (specialistren, welzijn, …) zijn nog geen concrete initiätieven op dit ogenblik. Op het einde van deze presenatie gaan we dieper in hoe u mee kan bouwen (innovatief) aan Vitalink.

Ziekenhuizen en specialisten Voordelen van het delen van het medicatieschema met ziekenhuizen en extramurale specialisten: Ziekenhuizen krijgen zicht op de medicatie die een patiënt nam voor een opname Eerstelijn krijgt zicht op de medicatie die een patiënt na een opname dient te nemen

En verder ? Vitalink is hét communicatieplatform voor de eerstelijnszorg Eerstelijn kan dit zelf invullen : Zorgtrajecten Wachtposten, weekwacht> WZC Tele-monitoring van patiënten ….

Tijd voor vragen en discussie !! Dr. Leo Geudens ICT-coördinator HVRT Projectcoördinator Vitalink