Pubers, ouders en (Dalton)onderwijs Puberbrein binnenste buiten door Huub Nelis & Yvonne van Sark ISBN 978 90 215 4889 0 Ellis en het verbreinen ISBN 978 90 75579 53 6 WEGENS VERBOUWING GESLOTEN Informatie voor ouders, februari 2014
The world turned upside down … de rollen zijn omgedraaid: de puber is de baas in huis, de ouder faciliteert het puberbestaan… Ouders gaan zich als 16 jarige kleden Ouders willen wat hun pubers hebben: jeugd … pubers worden overschat..dat ze zorgvuldig omgaan met persoonlijke feiten en gegevens… het tegendeel is waar. Informatie voor ouders, februari 2014
Informatie voor ouders, februari 2014 Loslaten? … dat er in de opvoeding iets anders nodig is dan loslaten: tot 12 jaar moeten we kinderen goed begeleiden – en daarna nog veel beter!... Informatie voor ouders, februari 2014
Van papa/mama naar peergroup Ouders verliezen hun exclusieve positie… jongeren zoeken hun heil ergens anders, bij leeftijdsgenoten …kunnen ze zichzelf zijn, geheimen en problemen delen en zich gelijkwaardig aan elkaar spiegelen… het echte referentiepunt zijn de vrienden/vriendinnen. De groepen vallen, als ze elkaar minder nodig hebben, vanzelf uiteen. Informatie voor ouders, februari 2014
Informatie voor ouders, februari 2014 Strong ties / weak ties Bij de goede vrienden (strong ties) kunnen jongeren hun kwetsbare kant laten zien en meer zichzelf zijn. Bij kennissen (weak ties) moeten ze zich sterk en zelfverzekerd voordoen. Hoe kom ik over i.p.v. hoe je bent. Informatie voor ouders, februari 2014
Informatie voor ouders, februari 2014 Pubers……. Ze zoeken actief naar ervaringen die intense gevoelens opleveren. Die behoefte vinden ze bij elkaar; gierend in een kermisattractie, hangend in de slaapkamer, kletsend op de hoek van de straat. Alle ruimte voor nu doen, meteen proberen. jongeren kunnen elkaar minder corrigeren. De remmende werking van de prefrontale cortex is nog niet sterk aanwezig. Informatie voor ouders, februari 2014
Omgaan gevolgen van keuzes Tien tot veertien jaar Zijn: Losmaken van ouders Nieuwe emotionele ver- bindingen leeftijd- genoten Doen: Impulsief handelen Niet willen opvallen Denken/voelen: Zijn emotioneel gevoelig Gevoelig voor groepsdruk Omgaan gevolgen van keuzes Vooruitkijken Keuzes maken Ordenen Informatie voor ouders, februari 2014
Veertien tot zestien jaar Zijn: Ontwikkelen eigen ‘ik’ Durven meer af te wijken Doen: Experimenteren met alles Nemen veel risico’s Denken/voelen: Stemmingswisselingen Omgaan gevolgen van keuzes Vooruitkijken Keuzes maken Ordenen Informatie voor ouders, februari 2014
Zestien tot tweeëntwintig jaar Zijn: Meer zelfbewust Meer eigen identiteit Minder gevoelig voor groepsdruk Doen: Stellen zich verantwoordelijk op, naar zichzelf en anderen Denken/voelen: Denken vooruit in staat tot zelfreflectie vallen soms terug in onvolwassenheid Omgaan gevolgen van keuzes Vooruitkijken Keuzes maken Ordenen Informatie voor ouders, februari 2014
Waar zitten denkfouten? in de aanname dat leerlingen uit zichzelf al zo ver zijn. Een frontale kwab in ontwikkeling betekent nu eenmaal; niet goed kunnen plannen, organiseren, prioriteiten stellen, anticiperen en problemen oplossen het is wel de periode op zelfstandigheid en plannen aan te leren. stampen en herhalen lijkt een betere oplossing, anders wordt verbanden zien een lastige opgave. Dat de puber het middelpunt is… Dan stappen ouders/docenten naar de zijlijn. Dan wordt de jongere de norm van de het gezin/school. dat onderwijs vooral plezierig en leuk moet zijn. Maar leuke dingen zijn niet noodzakelijkerwijs de belangrijkste dingen. Onregelmatige werkwoorden leren is niet leuk. Maar het zijn wel de belangrijkste woorden in elke taal. Beheers je die niet, dan spreek je de taal ook niet. Stampen maar… Informatie voor ouders, februari 2014
Wat is lastig voor een puber? Problemen oplossen Abstract denken Gevolgen kunnen inzien Plannen en organiseren Prioriteiten stellen Informatie voor ouders, februari 2014
Informatie voor ouders, februari 2014 Het verschil maken …….. … een leerling ontwikkelt zijn motivatie in relatie tot anderen. Cruciaal zijn de ouders, docenten, mentoren en medeleerlingen die zich voor hem haar persoonlijk interesseren…en hem stimuleren in de goede richting. Leerling pleiten zelf voor duidelijke regels. Populaire docenten zijn volgens leerlingen gepassioneerd, betrokken en duidelijk. M.a.w. streng, maar liefdevol. Informatie voor ouders, februari 2014
Informatie voor ouders, februari 2014 Alcohol & drugs Ze willen direct genot, ze zijn gevoelig voor druk van leeftijdsgenoten en denken niet na over risico’s voor hun gezondheid…..ze kunnen geen voorstelling maken over negatieve gevolgen voor hun ontwikkelend brein. … ouders vinden het moeilijk om grenzen te stellen. Vaak hebben ze het onterechte idee dat begeleid drinken het beste van twee kwaden is; liever opvoeden dan verbieden. .dus regeert de twijfel. Bij alcohol & drugs is toegeeflijk zijn erg onverstandig… er bestaan overtuigend bewijs dat drank en drugs schadelijk zijn, geen ouder hoeft te twijfelen over het nut van grenzen. … liever streng dan ruimhartig. Kunnen kinderen niet beter in eigen huis met drank leren omgaan….? Het antwoord is nee….Niet leren drinken is beter dan wel leren drinken, hoe voorzichtig ook…en zelf het goede voorbeeld geven. Informatie voor ouders, februari 2014
Informatie voor ouders, februari 2014 Adviezen Onderken het belang van vrienden, ken de belangrijkste vriend(en) van je kind Bied structuur en grenzen Geef het goede voorbeeld (opstaan in de bus, papier weggooien, deur openhouden, alcoholgebruik etc.) Geef complimenten als jongeren iets goed doen Je hebt echt invloed Veiligheid bieden en de leiding houden. Zorg dat er geen verborgen afleiders in huis zijn op de tijden dat er huiswerk gemaakt moet worden Toon begrip en belangstelling Kinderen willen zich door hun ouders gesteund voelen, niet gecontroleerd. Geef jongeren mogelijkheden om trots op te zijn Informatie voor ouders, februari 2014
De puber en Daltononderwijs Contact (gesprek, reflectie, samenwerken, verantwoordelijkheid, verantwoording afleggen) is de rode draad: - tussen leraar en leerling - tussen ouder en leerling - tussen leraar en ouder Informatie voor ouders, februari 2014