Implementatie en gebruik van de checklist in het operatiekwartier Rapport 2013

Inhoud 1. Deelname 2. Implementatie 3. Compliantie versus Addendum 2

1. Deelname: 2011 versus

4 Deelname in 2011 en n ZH-en in analyse7887 n gerapporteerde ingrepen n geanalyseerde checklists

2. Implementatie 5 ?

Gebruikt uw instelling een checklist van het type Safe Surgery ? 6 deelname: 87 ziekenhuizen of sites

Welke checklist gebruikt uw instelling? 7 deelname: 87 ziekenhuizen of sites

Maakt de checklist deel uit van het patiëntendossier? 8

Waar wordt de checklist bewaard na de interventie? 9

Bestaat er een elektronische versie van de checklist? 10 deelname: 87 ziekenhuizen of sites Slechts 14 ziekenhuizen beschikken over een elektronische versie van de checklist.

Is de checklist minstens 1x per jaar aan agendapunt van vergadering/discussie? 11  in comité voor het OK of gelijkwaardige structuur74  in medische raad16  in comité kwaliteit en patiëntveiligheid63  andere25 deelname: 87 ziekenhuizen of sites (meerdere antwoorden mogelijk)

Worden patiënten systematisch geïnformeerd over de checklist (brochure, welkomboekje, poster, mondelinge communicatie,...)? 12

Sinds zijn invoering, heeft de checklist ervoor gezorgd dat een fout vermeden of een gebrekkig toestel ontdekt kon worden ? 13 deelname: 87 ziekenhuizen of sites

Sinds zijn invoering, heeft de checklist ervoor gezorgd dat een fout vermeden of een gebrekkig toestel ontdekt kon worden ? Voorbeelden van fouten of vermelde verstoringen  verkeerde kant/markering17  identificatie van de patiënt16  controle van het materiaal (beschikbaar materiaal, niet klaar, defect)12  allergie10  steriliteit (infectierisico, niet-steriel of verdacht materiaal)4  antibioprophylaxie2  inventarisatie van de kompressen2  bloed niet beschikbaar2  formulering van de ingreep1 14

Indien uw instelling deelnam aan de 2011-enquête, werden de resultaten van de gepersonaliseerde feedback gepresenteerd op een vergadering? ziekenhuizen hebben deelgenomen aan de enquête in 2011 (meerdere antwoorden waren mogelijk)

Hoe heeft uw instelling de resultaten van de gepersonaliseerde feedback gecommuniceerd ? ziekenhuizen hebben deelgenomen aan de enquête in 2011 (meerdere antwoorden waren mogelijk)

Werden er na deze feedback verbeteracties ingevoerd ? ziekenhuizen hebben deelgenomen aan de enquête in 2011

3. Compliantie 18 ?

19 Compliantie 2013: aantal geverifieerde ingrepen  aantal ziekenhuizen-sites in de analyse: 87  maximum aantal interventies (78 X 25) :  aantal ingrepen op 21/11 of 28/11:  aantal ingevulde en geanalyseerde checklist: 1.899

Berekening compliantie 2013 Per interventie en per item : 4 mogelijkheden gecontroleerd item (aangevinkt)  gecontroleerd item via andere procedure  niet gecontroleerd item (niet aangevinkt) “dit item komt niet voor op onze checklist”  uitgesloten uit noemer 20 NOEMER TELLER

Verdeling van de ingrepen per specialisme 21

Verdeling van de ingrepen per type hospitalisatie 22

23 compliantie van alle items per sleutelmoment (nationaal gemiddelde) items met de laagste compliantie (nationaal gemiddelde) item met de hoogste compliantie (nationaal gemiddelde) SIGN IN 81 % item 07 (74 %) “Heeft de patiënt een risico op bloedverlies >500ml (7ml/kg bij kind)?” item 01 (87 %) “Heeft de patiënt zijn/haar identiteit bevestigd evenals de ingreep, de plaats van de ingreep, en heeft de patiënt zijn/haar toestemming gegeven?” TIME OUT 70 % item 12 (59 %) “ Check voor de chirurg: hoe lang zal de ingreep duren?” item 15 (79 %) “Check voor de verpleegkundig team: werd de steriliteit bevestigd?” SIGN OUT 64 % item 20 (60 %) “De checklist verantwoordelijke bevestigt mondeling het etiketteren van de weefselstalen” en item 21 (60 %) “De checklist verantwoordelijke bevestigt mondeling of er problemen zijn met de uitrusting die moet worden nagekeken” item 18 ( 70%) “De checklist verantwoordelijke bevestigt mondeling de benaming van de uitgevoerde ingreep”

Aangepaste checklist - weggelaten items SIGN IN 20%Item 2Is de plaats van de ingreep aangeduid? 23%Item 4Is de pulsoximeter bij de patiënt aangebracht en functioneert hij? TIME OUT20%Item 17Check voor de verpleegkundig team : is het relevante medisch beeldmateriaal beschikbaar en wordt dit getoond in de in de operatiezaal? 20%Item 15Check voor de verpleegkundig team: werd de steriliteit bevestigd? (met de resultaten van de indicatoren) 23%Item 11Check voor de chirurg: welke zijn kritische of ongewone stappen? 24%Item 16Check voor de verpleegkundig team: zijn er problemen met de uitrusting of zijn er anderen aandachtspunten? 33%Item 12Check voor de chirurg: hoe lang zal de ingreep duren? 38%Item 8Bevestiging dat alle teamleden zichzelf hebben voorgesteld met naam en functie(s) SIGN OUT21%Item 18De checklist verantwoordelijke bevestigt mondeling de benaming van de uitgevoerde ingreep 24

Items uit de ‘sign in’ en de wijze van controle 25

‘Sign in’: gecontroleerde en niet gecontroleerde items 26

Items uit de ‘time out’ en de wijze van controle 27

‘Time out’: gecontroleerde en niet gecontroleerde items 28

Items uit de ‘sign out’ en de wijze van controle 29

Items uit de ‘sign out’ en de wijze van controle 30

Compliantie per item van de checklist in klassieke hospitalisatie en in daghospitalisatie 31

versus ?

Participatie in 2011 en aantal in België erkende ziekenhuizen105 aantal erkende ziekenhuizen die aan de enquête deelnamen 9082 aantal ziekenhuizen die aan de enquête deelnamen (met inbegrip van de ziekenhuizen met verschillende sites) 9087 aantal ziekenhuizen die een checklist gebruiken (met inbegrip van de ziekenhuizen met verschillende sites) 7987 aantal ziekenhuizen voor het onderdeel compliantie (met inbegrip van de ziekenhuizen met verschillende sites) 7887 aantal gerapporteerde chirurgische ingrepen aantal geanalyseerde checklist voor het onderdeel compliantie

Soort gebruikte checklist 34

Gemiddelde compliantie per sleutelmoment in 2011 en SIGN IN77 %81 % TIME OUT53 %70 % SIGN OUT46 %64 %

‘Sign in’: gemiddelde compliantie per per item in 2011 en Sign in meest gecontroleerde item 93 % ‘ Heeft de patiënt zijn identiteit, de ingreep, de plaats en zijn toestemming bevestigd?’ 87 % ‘ Heeft de patiënt zijn identiteit, de ingreep, de plaats en zijn toestemming bevestigd?’ minst gecontroleerde item 61 % ‘ Heeft de patiënt een risico op intubatieproblemen of risico op aspiratie?’ 74 % ’Heeft de patiënt een risico op bloedverlies?’

‘Time out’: gemiddelde compliantie per per item in 2011 en Time out meest gecontroleerde item 76 % ‘ Heeft de patiënt zijn identiteit, de ingreep en de plaats van de ingreep bevestigd?’ 79 % ‘‘‘‘‘Check voor het verpleegkundig team: werd de steriliteit bevestigd? ’ minst gecontroleerde item 32 % ‘ Check voor de chirurg: wat is het te verwachten bloedverlies?’ 59 % ‘Check voor de chirurg: hoelang zal de ingreep duren ’

‘Sign out’: gemiddelde compliantie per per item in 2011 en Sign out meest gecontroleerde item 55 % ‘De belangrijkste aandachtspunten bij het ontwaken en de postoperatieve behandeling van de patiënt zijn genoteerd’ 70 % ‘De checklistverantwoordelijke (arts of verpleegkundige) bevestigt mondeling de benaming van de uitgevoerde ingreep’ minst gecontroleerde item 38 % ‘De verpleegkundige bevestigt mondeling het etiketteren van de weefselstalen’ 60 % ’De checklistverantwoordelijke (arts of verpleegkundige) bevestigt mondeling het etiketteren van de weefselstalen’ en ’De checklistverantwoordelijke (arts of verpleegkundige) bevestigt mondeling of er problemen zijn met de uitrusting die moet worden nagekeken’.

5. Addendum 39 ?

The Checklist Conundrum Lucian Leape,NEJM 370;11;  daling van complicaties en sterfte: NIET door het aanvinken items checklist  volledig implementeren van de checklist is moeilijk  veranderen van gewoonte/praktijk  is geen technisch probleem dat kan worden opgelost door het aanvinken van vakjes op een checklist  het is een probleem van menselijk gedrag en interactie  ziekenhuizen hebben hulp nodig bij het implementeren van de checklist  aanbeveling van WGO: aanpassen van checklist i.f.v. lokale behoeften 40

The Checklist Conundrum Lucian Leape,NEJM 370;11;  zelfs in succesvolle ziekenhuizen zijn er chirurgen die weerstand bieden bij de implementatie van de checklist  echte compliantie: enkel door monitoring met directe observatie  volledige implementatie vergt tijd  tijd voor het team om de checklist correct toe te passen  tijd alvorens alle teams de checklist effectief gebruiken de checklist werkt alleen als hij gebruikt wordt 41

Margareta Haelterman Hilde Peleman Laure Istas Agnès Jacquerye Marius Laurent Geert Olaerts Irene Vanden Bremt Mark Etienne Dank voor uw aandacht Contact: