P[ysarb Beresjiet Genesis Geboren & getogen P[ysarb Beresjiet Genesis Geboren & getogen Parq yv P[vms Sjemot Exodus Uittocht Het huis Huwelijk P[vms Sjemot Exodus Uittocht Het huis Huwelijk Parqyv wajikra Leviticus Naderen Parqyv wajikra Leviticus Naderen

Parqyv – en hij riep Parq yv Parq – qara – roepen, noemen, proclameren Pbrq – qarav - naderen PNbrq – qorban - offerande Boek van de offers 36 x

Gen.3:9 hHkya vl rRmayv Mdah Hla Myhla hvHhy arqyv Wajikra JHWH Elohiem al ha’Adam wa’jomer lo ekah En riep JHWH God tot Adam en sprak waar ben je? Parq yv

Rashi: uitdrukking van bijzondere liefde Hhbg Nvsl Lisjon gibah Tong / spraak genegenheid Parq yv Gen.1:5 Elohiem riep het licht dag Gen.2:20 De mens riep namen voor het vee Gen.2:23 deze wordt vrouw geroepen Gen.3:20 De mens riep de naam van zijn vrouw: Chawwa Gen.4:25 zij riep zijn naam Set Gen.12:8 Abraham riep de naam JHWH

rmav hz-la Phz arqv we qara zeh el zeh we amar De een riep tot de ander en zei: [vabj Shvhy svdq svdq Lsvdq qadosh, qadosh, qadosh JHWH heilig, heilig, heilig is de Ene, de Omschaarde,- Vdvbk Jrah -lLk alm tzewaot melo kal ha aretz ke wodo heel de aarde is vol van zijn glorie! Parq yv Jesaja 6:3

Pesach Sederavond

Sjemot [Exodus] 12: De HEER zei tegen Mozes en Aäron, nog in Egypte: 2 ‘Voortaan moet deze maand bij jullie de eerste maand van het jaar zijn. 3 Zeg tegen de hele gemeenschap van Israël: “Op de tiende van deze maand moet elke familie een lam of een bokje uitkiezen, elk gezin één. 4 Gezinnen die te klein zijn om een heel dier te eten, nemen er samen met hun naaste buren een, rekening houdend met het aantal personen en met wat ieder nodig heeft. 5 Het mag het jong van een schaap zijn of het jong van een geit, als het maar een mannelijk dier van één jaar oud is zonder enig gebrek. Hhs seh Hhs seh

Sjemot [Exodus] 12: Houd dat apart tot de veertiende van deze maand; die dag moet de voltallige gemeenschap van Israël de dieren in de avondschemer slachten. 7 Het bloed moeten jullie bij elk huis waarin een dier gegeten wordt, aan de beide deurposten en aan de bovendorpel strijken. 8 Rooster het vlees en eet het nog diezelfde nacht, met ongedesemd brood en bittere kruiden. 9 Het dier mag niet halfgaar of gekookt worden gegeten, maar uitsluitend geroosterd, en in zijn geheel: met kop, poten en ingewanden. 10 Zorg dat er de volgende morgen niets meer van over is. Mocht er toch iets overblijven, dan moet je dat verbranden.

Nisan 14 = Abib 14/ Aviv maart Pesach Sederavond

Lev. 23: 5 In de eerste maand, op de veertiende der maand, in de avondschemering, is het pascha voor de HERE. Ex. 12: 6 En gij zult het bewaren tot de veertiende dag van deze maand; dan zal de gehele vergadering der gemeente van Israël het slachten in de avondschemering. Num.9: 3 op de veertiende dag dezer maand, in de avondschemering, zult gij het vieren op de daarvoor bepaalde tijd, naar al de inzettingen en verordeningen, die daarop betrekking hebben, zult gij het vieren. Num. 9:5 en zij vierden het Pascha in de eerste maand, op de veertiende dag der maand, in de avondschemering, in de woestijn Sinai; juist zoals de HERE Mozes geboden had, deden de Israëlieten. Mybreh Nyb

Ex.30:8 Ook wanneer Aäron de lampen aansteekt in de avondschemering. Wanneer steekt hij de lampen aan? Mybreh Nyb

Ex.16:12 Ik heb het gemor der Israëlieten gehoord; zeg tot hen: in de avondschemering zult gij vlees eten en in de morgen zult gij met brood verzadigd worden;. Mybreh Nyb

Ex.29:39 rqbb hse[ dDxah sbkh [a Ed ha’keves ha’echad ta’aseh ba boker De eerste ram doe je in de morgen Mybreh Nyb hse[ ynsh sbkh [av we ed ha’keves ha’sjeni ta’aseh been ha’arbajim en de tweede ram doe je in de avondschemering sbk kevesj ram stam: domineren

rqbb Mybreh Nyb

Paasfeest van Hiskia 2 Kron.30: 17 Want, omdat velen onder de gemeente zich niet geheiligd hadden, waren de Levieten belast met het slachten der Paasoffers voor ieder die ze niet zelf de HERE kon heiligen, omdat hij niet rein was. Ex.12:6 Houd dat apart tot de veertiende van deze maand; die dag moet de voltallige gemeenschap van Israël de dieren in de avondschemer slachten. 7 Het bloed moeten jullie bij elk huis waarin een dier gegeten wordt, aan de beide deurposten en aan de bovendorpel strijken. c.a v.Chr. HUISSLACHT c.a. 700 v.Chr. TEMPEL SLACHT

FarizeeënAvond 15 e nisan SadduceeënEerst 14 e later 15 e KaraïetenAvond 14 e nisan SamaritanenAvond 14 e nisan JesjoeaAvond 14 e nisan

IN DE AVONDSCHEMERING Mybreh Nyb Been ha’arbajim Tussen de avonden bBre - erev - avond bBre – arav - vermengen

Gen.1:3 Ksxh NybV rvah Nyb Myhla ldvy Javdel Elohiem been ha’or oeveen ha’chosjek Elohiem maakte scheiding tussen het licht en tussen de duisternis R rva Ksx bBre vermengen

NISAN 13NISAN 14 voorbijgaan NISAN 15 Voorbijgaan Bloed Geroosterd vlees Matze Bittere kruiden Exodus 12:6 Houd dat apart tot de veertiende van deze maand; die dag moet de voltallige gemeenschap van Israël de dieren in de avondschemer slachten. 7 Het bloed moeten jullie bij elk huis waarin een dier gegeten wordt, aan de beide deurposten en aan de bovendorpel strijken. 8 Rooster het vlees en eet het nog diezelfde nacht, met ongedesemd brood en bittere kruiden. Mvy rse hebra de ad ar’baäh asar jom Tot(aan) veertiende dag Tot (aan) Mybreh Nyb Been ha’arbajim Tussen de avonden

NISAN 13NISAN 14NISAN 15 Pascha koken Deut.16: 5 Gij zult het Pascha niet mogen slachten in een der steden, die de HERE, uw God, u geven zal. 6 Maar op de plaats die de HERE, uw God, verkiezen zal om zijn naam daar te doen wonen, zult gij het Pascha slachten, tegen de avond, als de zon ondergaat, op het tijdstip van uw uittocht uit Egypte. 7 Gij zult het koken en het eten op de plaats die de HERE, uw God, verkiezen zal; dan zult gij in de morgen de terugreis aanvaarden en naar uw tenten gaan. 8 Zes dagen lang zult gij ongezuurde broden eten en op de zevende dag zal er een feestelijke vergadering zijn ter ere van de HERE, uw God; dan zult gij geen werk doen. Tegen de avond

nisan 1 nisan 15 nisan 5 nisan 10 nisan 20 nisan 25 nisan 30 ram apart gezet-10 ram gebraden-14 ram gekookt-14

Xxwp Pesach Hinken, overheen stappen, overslaan, sparen, niet treffen

1 Petrus 1:18 ”U weet immers dat u niet met zoiets vergankelijks als zilver of goud bent vrijgekocht uit het zinloze leven dat u van uw voorouders had geërfd, 19 maar met kostbaar bloed, van een lam zonder smet of gebrek, van de Messias.”

1 Kor.5:6 ”U hebt geen enkele reden om zo zelfvoldaan te zijn. Weet u niet dat al een beetje desem het hele deeg zuur maakt? 7 Doe de oude desem weg en wees als nieuw deeg. U bent immers als ongedesemd brood omdat ons pesachlam, de Messias, is geslacht. 8 Laten we daarom het feest niet vieren met de oude desem van kwaad en ontucht, maar met het ongedesemde brood van reinheid en waarheid.

Sjemot [Exodus] 12: Zo moeten jullie het eten: met je gordel om, je sandalen aan en je staf in de hand, in grote haast. Dit is een maaltijd ter ere van de HEER, het pesachmaal. 12 Ik zal die nacht rondgaan door Egypte, en ik zal daar alle eerstgeborenen doden, zowel van de mensen als van het vee, en ik zal alle Egyptische goden van hun voetstuk stoten, want ik ben de HEER. 13 Maar jullie zal ik voorbijgaan: aan het bloed zal ik jullie huizen herkennen, en door dat merkteken zal de dodelijke plaag waarmee ik Egypte straf, jullie niet treffen. [va - oot

OOT – [va -teken Lichten aan de hemel = teken – Gen.1:14 Teken van Kaïn - Gen.4:15 Regenboog – Gen.9:12 Besnijdenis - Gen.17:11 De plagen in Egypte Bloed = teken – Ex.12:13 Sjabbat = teken – Ex.31:13

Sjemot [Exodus] 12: Die dag moet voortaan een gedenkdag zijn, die je moet vieren als een feest ter ere van de HEER. Dit voorschrift blijft voor altijd van kracht, alle komende generaties moeten die dag vieren. 15 Eet dan zeven dagen lang ongedesemd brood, en verwijder meteen op de eerste dag alle zuurdesem uit jullie huizen; wie op een van die zeven dagen iets eet dat zuurdesem bevat, moet uit de gemeenschap van Israël gestoten worden. 16 De eerste en zevende dag zijn heilige dagen die jullie samen moeten vieren. Die beide dagen mag er geen enkele bezigheid verricht worden, jullie mogen alleen het voedsel bereiden dat ieder nodig heeft.

Sjemot [Exodus] 12: Dit voorschrift blijft voor altijd van kracht. Generatie na generatie moeten jullie het feest van het Ongedesemde brood vieren, omdat ik jullie die dag, in groepen geordend, uit Egypte heb geleid. 18 Van de avond van de veertiende dag van de eerste maand tot de avond van de eenentwintigste dag van die maand moeten jullie ongedesemd brood eten. 19 Gedurende die zeven dagen mag er geen zuurdesem in jullie huizen te vinden zijn; iedereen die iets eet dat zuurdesem bevat, moet uit de gemeenschap van Israël gestoten worden, of het nu een vreemdeling is of een geboren Israëliet. 20 Eet niets dat met zuurdesem bereid is; eet uitsluitend ongedesemd brood, waar jullie ook wonen.”’

Pesachviering

Sjemot [Exodus] 12: Toen riep Mozes de oudsten van Israël bij elkaar. ‘Elke familie moet een lam of een bokje kiezen,’ zei hij, ‘en dat moet worden geslacht als pesachoffer. 22 Laat ieder daarna een bos majoraantakken nemen, die in de schaal met bloed dopen en het bloed aan de bovendorpel en aan de beide deurposten strijken. Ga dan tot de morgen de deur niet uit, 23 want de HEER zal door Egypte heen gaan om het te straffen. Maar ziet hij bij een deur bloed aan de bovendorpel en aan de posten, dan zal hij die deur voorbijgaan, hij zal de doodsengel geen toestemming geven om uw huizen binnen te gaan en u te treffen. 24 Dit voorschrift blijft voor u en uw kinderen voor altijd van kracht.

sederavond Nachtdagnachtdag Exodus 12:8 Rooster het vlees en eet het nog diezelfde nacht, met ongedesemd brood en bittere kruiden. 40 Vierhonderddertig jaar hadden de Israëlieten in Egypte gewoond; 41 na precies vierhonderddertig jaar – geen dag eerder of later – trok het volk van de HEER, in groepen geordend, uit Egypte weg. 42 Die nacht waakte de HEER om hen uit Egypte weg te leiden. Daarom waken de Israëlieten nog altijd in deze nacht ter ere van de HEER, elke generatie opnieuw. Ex.12:6 Houd dat apart tot de veertiende van deze maand; die dag moet de voltallige gemeenschap van Israël de dieren in de avondschemer slachten. GROTE SJABBAT SJABBAT HAGADOL

Sjemot [Exodus] 12: Ook als u eenmaal in het land bent dat de HEER u zal geven, zoals hij heeft beloofd, moet u dit gebruik in ere houden. 26 En als uw kinderen dan vragen: “Wat betekent dit gebruik?” 27 antwoord dan: “Wij brengen de HEER een pesachoffer omdat hij de huizen van de Israëlieten voorbij is gegaan toen hij de Egyptenaren strafte; ons heeft hij gespaard.”’ Toen knielden de Israëlieten en bogen ze zich diep neer, 28 en ze deden wat de HEER aan Mozes en Aäron had bevolen.

Waarom is deze avond anders dan alle andere avonden

Lucas 22:14 En toen het uur aangebroken was, ging Hij aanliggen en de apostelen met Hem. 15 En Hij zeide tot hen: Ik heb vurig begeerd dit Pascha met u te eten, eer Ik lijd. 16 Want Ik zeg u, dat Ik het voorzeker niet meer eten zal, voordat het vervuld is in het Koninkrijk Gods. 17 En Hij nam een beker op, sprak de dankzegging uit en zeide: Neemt deze en laat hem bij u rondgaan. 18 Want Ik zeg u, Ik zal van nu aan voorzeker niet van de vrucht van de wijnstok drinken, voordat het Koninkrijk Gods gekomen is. 19 En Hij nam een brood, sprak de dankzegging uit, brak het en gaf het hun, zeggende: Dit is mijn lichaam, dat voor u gegeven wordt; doet dit tot mijn gedachtenis. 20 Evenzo de beker, na de maaltijd, zeggende: Deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed, die voor u uitgegoten wordt.

Sederavond

Lucas 23: 46 En Jezus riep met luide stem: ‘Vader, in uw handen leg ik mijn geest. Parq yv Plvdg lvqb evsy arqyv Wajikra Jesjoea bekol gadol Marcus 15:34 ‘Eloï, Eloï, lema sabachtani?’, ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt u mij verlaten?’ Pbrq – qarav - naderen