Roel Goossens & Jan Verhamme 25 augustus 2006 Scherp is schoner Zorgvuldiger detailleren bepaalt de kwaliteit van schoon beton Roel Goossens & Jan Verhamme Voorzitter Ir. E.R. Poortman 1e begeleider Ir. M.M.J. Vissers 2e begeleider Ir. H. Ouwerkerk 3e begeleider J. Cederhout Afstudeercommissie:

Agenda Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Scherp is schoner... slide 1/26

Schoon beton Wat is in het werk gestort schoon beton? Definitie: Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Schoon beton Wat is in het werk gestort schoon beton? Definitie: “Beton waarvan het in het zicht blijvende oppervlak moet voldoen aan bewust daaraan gestelde esthetische eisen”. Typologie volgens CUR aanbeveling 100 ‘Schoon beton’ “Esthetische eisen worden beheersbare eisen”. Onbewerkt, glad - grijs Scherp is schoner... slide 2/26

Schoon beton Hoe wordt een schoon betonwand met deursparing gemaakt? Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Schoon beton Hoe wordt een schoon betonwand met deursparing gemaakt? Stijve bekisting, juiste betonsamenstelling en vakmanschap Werkplan voor alle partijen Voorschriften volgen: Bestek, CUR-aanbeveling 100 Proefwand storten voor beoogde resultaat Scherp is schoner... slide 3/26

Onvolkomenheden bij schoon beton Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Onvolkomenheden bij schoon beton Gebrek aan kennis en deskundigheid Betonsamenstelling Uitvoeringsproces en coördinatie Bekistingstechniek Nadeel: afwerken blijft altijd zichtbaar Geconstateerd tijdens vooronderzoek Veel onvolkomenheden nabij deursparingen 75% van de onderzochte deursparingen heeft rafeligheid aan uitwendige hoeken Scherp is schoner... slide 4/26

Rafelige, scherpe hoeken bij deursparingen Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Rafelige, scherpe hoeken bij deursparingen Wat zijn rafelige, scherpe hoeken? Definitie: “Hoeken waarbij de oppervlaktestructuur van het beton ter plekke van de uitwendige hoek korrelig en afgebrokkeld is”. Praktijk past vellingkanten toe Rafeligheid in verschillende degradaties Scherp is schoner... slide 5/26

Rafelige, scherpe hoeken bij deursparingen Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Rafelige, scherpe hoeken bij deursparingen Hoe ontstaan rafelige, scherpe hoeken? Afbrokkelen beton door te vroeg ontkisten Niet goed sluiten van de bekisting Beschadiging na ontkisten Beoordeling hoek m.b.v. CUR Aanbeveling 100 Hoeken conform projectspecificaties Klasse B1: hoeken voor 95% gevuld Eis voor de overige 5%? Nieuwe eis: “De uitwendige hoeken moeten voor 100% gevuld zijn. Optredende rafeligheid mag niet zichtbaar zijn op 5 meter”. Scherp is schoner... slide 6/27

Doelstelling afstuderen Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Doelstelling afstuderen “Het verminderen van de rafeligheid van scherpe, uitwendige hoeken van deursparingen bij het in het werk storten van schoon betonwanden”! én, “Voldoen aan de esthetische eis van een hoekvulling van 100% en het niet zichtbaar zijn van de rafeligheid op een afstand van 5 meter”! Scherp is schoner... slide 7/26

Plan van aanpak Inventariseren oorzaken Oorzakenanalyse Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Plan van aanpak Inventariseren oorzaken Oorzakenanalyse Bepalen van de hoofdoorzaak Oplossing ontwerpen voor hoofdoorzaak (morfologisch overzicht) Scherp is schoner... slide 8/26

Vijf oorzaken achter rafeligheid Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Vijf oorzaken achter rafeligheid Hoofdoorzaak: Lekken van mortel door openstaan bekisting Scherp is schoner... slide 9/26

Lekken van mortel door openstaan bekisting Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Lekken van mortel door openstaan bekisting Wat gebeurt in de wandbekisting? Lekkage van: Cementpasta = water + cement Mortel ≤ 4 mm = cement + zand + water Mortel ≥ 4 mm = cement + zand + water + grind Scherp is schoner... slide 10/26

Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Openstaan bekisting Doorbuiging / vervorming wandbekisting bepaalt mate van openstaan Overmatig verdichten Hoge stortsnelheid Hogere betondruk  kans op vervorming groter Valhoogte beton ≥ 1m Praktijkonderzoek (opmeten van wanddikten t.p.v. deursparingen) Maatafwijking +10 mm in dikte-richting van de wand +5 mm per wandzijde Scherp is schoner... slide 11/26

Doelstelling ontwerpfase Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Doelstelling ontwerpfase “Het ontwerpen van een oplossing waarbij voorkomen wordt dat betonmortel weg kan lekken door een opening, met een scherpe uitwendige hoek als resultaat”! Scherp is schoner... slide 12/26

Ontwerpen van een oplossing Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Functie 2 Functie 3 Ontwerpen van een oplossing Functies van het ontwerp De ‘nieuwe’ sparingsbekisting moet dus: een minimale wanddikte kunnen garanderen kunnen uitzetten tot 10 mm (water)dicht blijven bij de aansluiting op de wandcontactplaat Functie 1 Scherp is schoner... slide 13/26

Ontwerpen van een oplossing Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Ontwerpen van een oplossing 2 Ontwerpvarianten Toevoegen van een elastisch hulpmiddel Flexibel in constructie Scherp is schoner... slide 14/26

Ontwerpen van een oplossing Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Ontwerpen van een oplossing Celrubber Hoog vervormings- samendrukkingvermogen Water- en gasdicht door ‘huid’ Bestand tegen weersinvloeden Leverbaar met kleeflaag Scherp is schoner... slide 15/26

Proeven in het lab Onder ideale omstandigheden Conclusie proefstorts: Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Proeven in het lab Onder ideale omstandigheden Conclusie proefstorts: Ontwerpvariant 1 voldoet niet aan de eisen! Scherp is schoner... slide 16/26

Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen De oplossing Scherp is schoner... slide 17/26

Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen De oplossing Scherp is schoner... slide 18/26

Uitvoeren van praktijktoets Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Uitvoeren van praktijktoets Woningbouwproject in Haarlem 1 Betonwand met twee deursparingen Variabelen gelijk Experiment- en controlegroep Scherp is schoner... slide 19/26

Uitvoeren van praktijktoets Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Uitvoeren van praktijktoets Scherp is schoner... slide 20/26

Resultaten praktijktoets Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Resultaten praktijktoets Controle groep Scherp is schoner... slide 21/26

Resultaten praktijktoets Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Resultaten praktijktoets Experiment groep Scherp is schoner... slide 22/26

Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen De oplossing werkt! Scherpe, uitwendige hoeken zijn mogelijk! Rubberplaten van 1,0 x 2,0 m leverbaar Gewenste afmeting door rubberleverancier Restafval ook betalen Eenvoudig aan te brengen Toepasbaar op alle deursparingen Geen schroef- en houtaftekeningen EPDM niet bestand tegen puntlast Architecten kunnen voortaan scherpe, strakke hoeken voorschrijven! Scherp is schoner... slide 23/26

En daarom is scherp…. schoner! Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Conclusie Maar…wat kost het eigenlijk? Kosten voor eenmalig gebruik Afmeting: H = 2200 mm, B = 1000 mm, D = 250 mm Reparatie is duurder en van mindere kwaliteit En daarom is scherp…. schoner! Scherp is schoner... slide 24/26

Aanbeveling Mogelijk vervolgonderzoek Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Aanbeveling Mogelijk vervolgonderzoek Celrubber inzetbaar bij raamsparingen? Celrubber inzetbaar bij kopschotten? Gebruik van andere afstandhouders t.b.v. wapening Afstandhouders met een groter contactoppervlak (geen puntlast mogelijk) Onderzoek naar hergebruik CUR aanbeveling 100 ‘Schoon beton’ onduidelijk Esthetische kwaliteit hoger!  Kosten hoger! Scherp is schoner... slide 25/26

Bedankt voor uw aandacht. Inleiding Problematiek Ontwerpen Onderzoek Conclusie Vragen Bedankt voor uw aandacht. Zijn er nog vragen of opmerkingen? slide 26/26