10 jaar investeren in Spangen Gerben in ’t Hout 30 januari 2014

Werkende wijken programma

Spangen, wijk met geschiedenis Bewoners Spangen komen in actie!

Fragment ‘Aanpakken!’ http://www.youtube.com/watch?v=zEj6aNbxzOA

Aanleiding en vraagstelling 10 jaar investeren in Spangen: Niet (direct) in woz-waarde tot uitdrukking Terugkijken om te leren voor de toekomst Vragen: Hoe zou Spangen er voor staan zonder investeringen? Welke effecten zijn behaald? Wat zijn de maatschappelijke baten? Waar vallen de kosten en baten?

MKBA Aanpak Samenwerking met wijkpartners 1 verhaal van 10 jaar investeren effecten in beeld 2 effecten in beeld effectmeting effecten monetariseren MKBA 6

Het verhaal van 10 jaar investeren Resultaten Jochum 7

Projecteffecten in beeld ∆ Gedifferentieerde wijksamenstelling 1. Woongenot ↔ Woningwaarde Nieuwe (verbeterde) woningen Bestaande woningen Fysieke investeringen Onderhoud woningen Verbetering/uitstraling Renovatie Sloop en nieuwbouw Openbare ruimte Verkoop huur Veiligheid en leefbaarheid a Kwaliteitsverbetering woning en leefomgeving b c 2. Voorkomen kosten politie/justitie zorgkosten huisuitzettingen maatschappelijke opv d Schoon, heel en veilig Marinier, Keileweg Hotspotaanpak Jeugdoverlast Schoon & heel e Meer onderlinge binding 3. Productiviteit Meer werkenden Minder ziekteverzuim Schoolprestaties Meer werkenden/meer startkwalificaties f Sociaal Sociale voorzieningen Aanpak armoede/SHV Aanpak VSV/jeugd Aanpak AdV g h meer kwetsbare huishoudens bereikt i 4. Kosten sociaal Stabilisatie of stijging leefsituatie hh Voorkomen escalatie 5. Kwaliteit v leven Waterbedeffect 6. Woongenot elders in de stad 8

Uitkomsten effectmeting Spangen 9

“Spangen effect” 18% 10

Woongenot elders in de stad Effectmeting Fysieke investeringen Onderhoud woningen Verbetering/uitstraling Renovatie Sloop en nieuwbouw Openbare ruimte Verkoop huur Directe opbrengst Nieuwbouw Verkoop huur 74% -1% 9% 16% 1% P.M. Kwaliteitsverbetering woning en leefomgeving Toename woongenot Uitstralingseffect Veiligheidseffect Bevolking Consumentensurplus 18% 16% 2% 0,3% Veiligheid en leefbaarheid Schoon, heel en veilig Marinier, Keileweg Hotspotaanpak Jeugdoverlast Schoon & heel ∆ Gedifferentieerde wijksamenstelling Voorkomen kosten politie/justitie schade Woongenot elders in de stad Waterbedeffect Sociaal Sociale voorzieningen Aanpak armoede/SHV Aanpak VSV/jeugd Aanpak AdV Meer onderlinge binding Kwaliteit van leven

Kosten - baten opstelling

Verdelingseffecten per actor

Verdelingseffecten per pijler

Conclusies MKBA (1) Aanzienlijke effecten behaald met wijkaanpak… Gemiddeld woongenot € 8.200,- per woning/huishouden Ongeveer 60% hiervan via verbeterde veiligheid 30% via (fysieke) uitstraling en 10% door bevolkingssamenstelling … nagenoeg sluitende case a.g.v. veiligheidsaanpak Sloop nieuwbouw niet positief, maar wel rendabeler na 2008 onder invloed van veiligheidsaanpak Geen grote effecten van veranderde bevolkingssamenstelling Effect sociale (cohesie) aanpak niet aantoonbaar Effect arbeidsparticipatie is 0%

Conclusies MKBA (2) En… Effecten op veiligheid gaan niet nogmaals behaald worden Verwachting dat deel woningwaardestijging (€11 mln.) nog geïncasseerd kan worden Bij komende nieuwbouw/renovatie kunnen er baten zijn door een uitstralingseffect en door instroom nieuwe bewoners Spangen lijkt conjunctuurgevoelig Imago speelt een grote rol

En verder… Proces: MKBA is veel werk (data) Samen met wijkpartners werken Cijfers maken veel duidelijk, maar ook schijnzekerheid Vervolg: Lessen voor de toekomst trekken in de wijk & met collega’s Vergelijken met andere wijken Debat/bijeenkomst rondom 10 jaar investeren in Spangen Publiciteit

Vragen?

Directe kosten en baten

Welke maatregelen waren effectief? Maatregel A (in 1 pc6 gebied) Maatregel B (in 2 pc6 gebieden) Paneldata (FE en RE) regressies op PC6 niveau: alleen mogelijk om die maatregelen mee te nemen die ruimtelijk differentiëren binnen Spangen 20

Welke maatregelen waren effectief? Fysiek: woningen Opknappen Zuid-Oost Opknappen Noord Verbetering Nieuw Bovendijks Kluswoningen Nieuwbouw Zuid-Oost Nieuwbouw Schieoevers Fysiek: buitenruimte Bellamyplein (tijdelijk, met bewon.part) Spartapark, Kasteeltuin en speel/parkeerterrein Genestet Plein Spangense Kade Spoordijk en Buitenplaats Spangen Piet Paaltjesplein Veiligheid Sluiting Keileweg Overig Halte Stadsregiolijn 8 (Mathenesserdijk) Maria school dagarrangement-brede school Duo 2002 (2 locaties) wijkarrangement-brede school Aanpak div. Binnenterreinen (WWI) Sociale Cohesie Sociale cohesie Hotspots Euromaatjes Dirk Doende JustUs Muziektheater Humanistisch Raadsman 21

Tussen 2001 en 2005 al positief effect… 22

maar tussen 2006 en 2010 is dat effect nog drie keer zo groot; 2005-2010 I II  III  IV Incl. verandering werkloosheid Incl. verandering bevolking Incl. verandering werkloosheid en bevolking Spangen -0,139 (-16,877***) -0,136 (-16,742***) -0,132 (-17,047***) -0,129 (-16,817***) ISV-gebied (aandeel v.d. bevolking) 0,010 (1,730*) 0,009 (1,660*) (1,739*) (1,723**) Nieuwbouw totaal -0,058 (4,890***) -0,056 (-4,785***) -0,017 (-1,339) -0,018 (-1,417) Omzetting huur- koop -0,240 (-3,375***) -0,287 (-4,042***) -0,181 (-2,533**) -0,219 (3,060***) Sample 3903 3873 3896 Methode OLS Adj, R2 0,14 0,19 23

Waar is de woningwaarde het meest toegenomen? 24

Voorbeeld van het ‘omslagpunt’ Schilderswijk nog niet over omslagpunt 25