Overgewicht bij paarden Paarden Kennis Centrum

Inhoud Een presentatie over overgewicht bij paarden Risico’s van overgewicht Overgewicht in Nederland Onderzoek onder recreatiepaarden Hoe herken je overgewicht? Wat kun je er aan doen?

Risico’s van overgewicht Problemen met gewrichten, banden en pezen Chronische ontstekingen Verminderde prestaties / vruchtbaarheid Hart- en vaatziekten Hyperlipaemie Hoefbevangenheid Insulineresistentie Ziekte van Cushing Paarden met overgewicht hebben een grotere kans aan hoefbevangenheid te overlijden dan paarden in een betere conditie

Overgewicht wereldwijd In Amerika: 55% In Engeland: 80% In Nederland: februari / maart 2010 onderzocht door het Paarden Kennis Centrum Meten is weten

Onderzoek PKC Weegschaal Schofthoogte Nekdikte Nekomvang Borstomvang Pijpdikte Pijpomvang BCS CNS Regio Geslacht Leeftijd Huisvesting Manege Pensionstal Particulier Weidegang Beleving eigenaar

Uitkomsten Conditie Aantal Percentage Schraal 30 4.5% Normaal 209 31.2% Overgewicht 383 57.2% Obesitas 48 7.1% Totaal: 670 100%

Verdeling Regio: Typering Geslacht Locatie: Leeftijd: Huisvesting: In het noorden het meeste overgewicht en obesitas Typering Sobere paarden kampen het meeste met overgewicht en sobere pony’s met obesitas Geslacht Nauwelijks verschil Locatie: Manegepaarden en pensionpaarden op een manege minste overgewicht Leeftijd: Jonge paarden minste overgewicht Oude paarden schieten twee kanten uit Huisvesting: 24 uur weidegang leidt tot obesitas Gedeeltelijke weidegang geeft overgewicht In het noorden het meeste overgewicht (62,9% overgewicht + 10,6% obesitas) Typering Sobere paarden en pony’s kampen het meeste met overgewicht (sobere paarden: 72,8% overgewicht+13,6% obesitas, sobere pony’s: 64% overgewicht+18% obesitas) Geslacht Nauwelijks verschil

Dik? Grasbuik? Dracht? De conditie, de bespierdheid en vetbedekking, dient te worden onderscheiden van de voedingstoestand. De voedingstoestand heeft vooral betrekking op de buikvulling. Na vasten zal de buikvulling snel afnemen. De voedingstoestand kan snel veranderen. De conditieverandering, zowel een toenemende als een afnemende, is een langduriger effect. De voedingstoestand heeft een veterinaire relevantie.

Overgewicht herkennen Tijdens onderzoek bleek 30% van de eigenaren niet te weten hoe een gezond paard er uit ziet! Body Condition Score Cresty Neck Score

Haal het BCSformulier GRATIS op bij de stand Typering met BCS

2 - Schraal Wervelkolom, heupbeen en ribben: Spierweefsel: Nog steeds goed zichtbaar Spierweefsel: Beperkt aanwezig Vetbedekking: Geen sprake Croupe, hals en rug: Licht ingevallen Achterhand: Wervelkolom hoogste punt

3 - Normaal Wervelkolom, heupbeen en ribben: Spierweefsel: Licht zichtbaar en tastbaar Spierweefsel: Licht bespierd Vetbedekking: Licht vetbedekking op ribben Croupe, hals en rug: Achterhand: Wervelkolom hoogste punt

4 – Overgewicht Wervelkolom, heupbeen en ribben: Spierweefsel: Niet zichtbaar Spierweefsel: Bespiering licht te onderscheiden Vetbedekking: Vet op croupe, hals en rug Croupe, hals en rug: Croupe is vlakker– ronde halslijn Achterhand: Wervelkolom nog net hoogste punt

5 - Obesitas Wervelkolom, heupbeen en ribben: Spierweefsel: Niet zichtbaar of tastbaar Spierweefsel: Moeilijk te onderscheiden Vetbedekking: Vet op croupe is hoogste punt achterhand Croupe, hals en rug: Veel vet op croupe, hals en rug Achterhand: Wervelkolom ligt dieper

Cresty Neck Score

Wat nu? Overgewicht te lijf Besef: Paard is vatbaarder voor ziektes Hersteld minder makkelijk van ziektes Heeft geen reserve nodig voor mindere tijden Is je paard te dik? Sluit medische oorzaak uit Stel het gewicht vast Houd een gewichtcurve bij en maak foto’s Verantwoord afvallen naar streefgewicht Schat gewicht juist in Verhouding arbeid / gewicht en voeding Rantsoenanalyse Analyseer de wei Klimaatverandering Gras voor productiedieren Opname mogelijkheid in relatie tot noodzaak om te bewegen 1% per week van streefgewicht Niet te snel i.v.m. hyperlipaemie – te veel vet in bloed Beweging 3-4 x pw 30-45 min (minimaal) Houd rekening met de conditie – na arbeid moet de hartslag binnnen 45 min dalen onder de 60 slagen per minuut Vrijwillige beweging: in de paddock water en voer scheiden. Speelmaatje bieden

Afvallen Stap 1: Rantsoenanalyse Stap 2: Dieet en meer bewegen Stap 3: Houd balans tussen rantsoen en training Verminder de opname van voeding Verminder energie, suiker, vet en zetmeel Verhoog vezelgehalte – goed hooi Analyseer de weide / reduceer grasopname (grasmasker) Pas het rantsoen geleidelijk aan Niet meer dan 10% vermindering per week Maak gebruik van massa i.p.v. volume Meer over gezonde voeding tijdens de presentatie van VoerVergelijk Let wel op de opname van vitaminen / mineralen Hooi met veel vezels heeft zaden – veel stam in verhouding tot blad Geen luzerne Vooral lente en herfstweiden zijn boordevol voedingsstoffen – maai de wei, muilkorf, half paddock / half weide

Tot slot www.paardenkenniscentrum.nl Vragen? Gezondheid | Trainen | Voortplanting | Gedrag | Voeding Cursussen | Boeken | Producten Grasmaskers, Kraampakketten, Zwangerschapstesten en meer