Informatiebijeenkomst Archipel Kenniscentrum 07-10-2011 Dierbare Herinneringen Individuele Life Review Therapie Riët Daniël, Gz-psycholoog Archipel

Rouwproces bij NAH Aanvaarding van de realiteit van het verlies Doorleven van pijn en verdriet Aanpassen aan het nieuwe leven waarin het verlorene niet meer aanwezig is Wat verloren is een emotionele plek geven en het leven verder weer oppakken Kan leiden tot depressie/ depressieve symptomen

Dierbare Herinneringen Protocol individuele Life Review therapie bij cliënten met een depressie die verblijven op een verpleegafdeling Protocol ontwikkeld vanuit UKON samenwerkingsverband Debby Gerritsen Roeslan Leontjevas Margje Mahler Riët Daniël

Herinneringen “Van het leven – mijn leven – een verhaal maken en het daarmee draaglijk maken”. Van Dis “Op de vraag naar de zin van het leven antwoordt iedereen met zijn eigen levensloop.” Georgy Konrad En die levensloop wordt op iedere moment anders beleefd!

Verschillende manieren met herinneringen om te gaan Sociale Reminiscentie Life-Review (therapie)

Sociale Reminiscentie Ophalen en uitwisselen van herinneringen als betekenisvolle sociale activiteit Versterken sociale relaties en positief gevoel Spontaan Gebruik van cues

Life review Systematisch en gestructureerde sociale Reminiscentie Versterken positieve identiteit Géén ernstige psychische problemen

Dierbare Herinneringen Vorm van Life Review Gekoppeld aan inzichten over de werking van het autobiografisch geheugen bij mensen met een stemmingsprobleem

Autobiografisch geheugen: Herinneringen van persoonlijk ervaren gebeurtenissen uit het verleden Iemands levensverhaal gebaseerd op verzameling van herinneringen aan gebeurtenissen uit diens leven

Autobiografisch geheugen Specifieke gebeurtenissen Extended geheugen Autobiografisch geheugen: episodisch geheugen, persoonlijk geheugen feitelijk iemands levensverhaal op basis van herinneringen uit zijn/haar leven Hiërarchische opbouw Categorieel geheugen: langdurige perioden in leven; levensfasen Extended geheugen: algemene of categorieën van gebeurtenissen, terugkerende gebeurtenissen van dagen, weken en jaren Specifieke gebeurtenissen: verschilt van andere nivo’s vaak concrete zintuiglijke , betreft minuten (trouwdag, rijbewijs) Link met depressie: mensen met depressieve stoornis problemen om specifieke momenten te genereren. Men heeft eerder de neiging negtaieve algemene herinneringen op te halen. Deze overgeneralisatiebias is een duurzame en stabiele eigenschap en geldt als kwetsbare factor in het ontstaan van een depressie Categorisch geheugen

Relatie depressie en AB-geheugen Overgeneralisatie bias: geen specifieke herinneringen kunnen ophalen voorspeller van slechte prognose van depressie Grotere kans op terugval

Kernpunten Autobiografisch geheugen is trainbaar Overgeneralisatie is beïnvloedbaar Personen trainen in het ophalen van specifiek positieve autobiografische herinneringen

Protocol Dierbare Herinneringen Eerste sessie voor bepalen cognitieve capaciteiten en motivatie 4- 5 individuele sessies over 4 levensfasen, max 45 minuten: Kinderjaren 0 tot 12 jaar Jeugd 12-18 jaar Volwassenheid; eerste helft/ tweede helft Leven in het algemeen

Uitvoering Specifieke vragen per levensfase Specifieke startvragen (3) Max 4 minuten per vraag, max 10 vragen per sessie Maximale duur 45 minuten

Uitvoering en tips Stel je zelf voortdurend de vraag: is dit specifiek genoeg Vraag door indien onduidelijk; niet suggestief of te positief Ga na of de herinnering zich nog wel afspeelt in de betreffende levensfase Het gaat niet om de feitelijke herinnering dan wel om de beleving van de herinnering Geef complimenten en feedback Geef ruimte aan negatieve emoties Geef gevoelsreflecties, maar pas op met interpreteren

Oefenen Startvragen levensfase 1: Jeugd Herinnert u zich een favoriet speelgoed waar u veel mee speelde? Had u een juf of meester waar u dol op was? Wat vond u zo geweldig aan hem of haar? Had u een vriendje of vriendinnetje waar u veel mee speelde? Kunt u zich een leuk moment herinneren toen u met hem/haar speelde?

Oefenen: Startvragen levensfase 2: Jeugd Kunt u zich een verjaardag herinneren uit die tijd die voor u speciaal was? Wie waren er en wat gebeurde er? Herinnert u zich een moment als tiener dat u heel enthousiast was over een boek, een film een persoon? Herinnert u zich een dag of een viering op school/ werk waarbij iedereen veel plezier had? Of is er een andere feest(dag) die u is bij gebleven?