3-4-2017 Keynote ter gelegenheid van 6 jaar Partnership Depressiepreventie.

Geluk in Europa 3-4-2017

Geluk in Nederland

Wat is een depressie ongewoon somber gedurende tenminste twee weken minder eetlust slapeloosheid weinig energie/vermoeid concentratie problemen besluiteloosheid lichamelijke onrust gedachten rond door en zelfdoding hoge somatische comorbiditeit

Beloop depressieve stoornis

Depressief en productief

Prevalentie van depressie 18,7% ooit een depressieve stoornis 5,2% afgelopen jaar depressieve stoornis

Epidemiologie van depressie

Depressie! Depressie wordt volksziekte nr. 1 3-4-2017 Depressie wordt volksziekte nr. 1 Treft grote aantallen mensen (>700.000 per jaar) Veroorzaakt grote ziektelast Forse maatschappelijke kosten Veel terugval (>40%) Als er geen actie wordt ondernomen dan wordt depressie volksziekte nummer 1, etc. Grote ziektelast, voor de personen die het betreft. Forse maatschappelijke kosten, bijvoorbeeld waar het gaat om ziekteverzuim op het werk, de mantelzorg die gezin en familie bieden, etc. En daarnaast blijft het voor veel mensen niet bij een enkele episode van depressie. Bij meer dan 40% volgt een tweede depressie, en na een tweede depressie is de kans nog groter dat er een derde episode volgt. Maar nu het goede nieuws: preventie werkt!

Preventie werkt! 3-4-2017 Geïndiceerde preventie: kans op depressie neemt af met 15-36% 50% risicoreductie bij stepped-care preventie Welke interventies werken? Geïndiceerde preventie CGT/IPT/PST E-mental health ongeveer even effectief, vooral met enige begeleiding Is depressiepreventie effectief? De kans op een depressie neemt met 15~36% af* Pim Cuijpers e.a. (2008) Preventing the onset of prevention. American Journal of Psychiatry. Zie ook Munoz e.a. (2010) Prevention of major depression. Annual Review of Clinical Psychology. 50% risicoreductie bij stepped-care preventie** Van 't Veer-Tazelaar e.a. (2009) Stepped-care prevention of anxiety and depression in late life. Archives of General Psychiatry. Welke interventies werken? Geïndiceerde preventie met CGT / IPT / PST* Zie Cuijpers en Munoz Ook e-mental health interventies? Ja, deze zijn ongeveer even effectief, vooral wanneer er enige begeleiding is*** Viola Spek e.a. (2007) Internet-based cognitive-behavioural therapy for symptoms of anxiety and depression. Psychological Medicine. En recent nog veel meer studies die eenzelfde resultaat laten zien.

Preventieve strategieën bij psychische stoornissen Universele en selectieve preventie Symptoom vrij “gezond” herstel Onderhouds behandeling herhaling Geïndiceerde preventie Symptomatisch remissie terugval aanval Syndromatisch Acute behandeling Terugval preventie acute episode Tijd → Herstel bij 3 mnd 50%; 6mnd 63%; 1 jaar 76%; 2 jaar 80% Naar Spijker 2002

Epidemiologie van depressie Bron: NEMESIS

Laag bereik depressiepreventie 3-4-2017 Dus: actie  Partnership Depressiepreventie Geïnitieerd door VWS Veel maatschappelijke partners Trimbos als coördinator Gezamenlijk doel: bereik van depressiepreventie vergroten 2007 – 2012 Depressiepreventie kent laag bereik onder mensen die er baat bij zouden kunnen hebben. Ministerie van VWS benoemde depressiepreventie als een van de speerpunten in de landelijke Preventienota in 2006. En van daar uit is het Partnership Depressiepreventie ontstaan. Samen met vele landelijke organisaties hebben we zes jaar gewerkt aan het vergroten van het bereik van depressiepreventie, door enerzijds een betere afstemming en samenwerking, en anderzijds een betere benutting van aanpakken en instrumenten.

3-4-2017 Vanaf de start zijn dit de betrokken organisaties. Dat zijn niet alleen de organisaties die je verwacht rondom dit onderwerp, maar ook bijvoorbeeld de vereniging van bedrijfsartsen, de MO groep, de Depressie Vereniging en de VNG. Samen zijn we in 2007 gestart met een open verkenning van het veld.

Drie pijlers Lokaal beleid agendering, financiering en borging 3-4-2017 Lokaal beleid agendering, financiering en borging GGD Nederland Professionals signalering en doorverwijzing NVAB en Trimbos-instituut Publiek toeleiding naar MentaalVitaal.nl Trimbos-instituut i.s.m. Fonds Psychische Gezondheid Die open verkenning resulteerde in een plan van aanpak met drie pijlers. Binnen elke pijler zijn in de afgelopen zes jaar verschillende projecten opgezet en uitgevoerd. In zes jaar tijd is er veel bereikt op deze drie pijlers, teveel om hier op te sommen. Een paar projectleiders geef ik hier graag het woord. HIER DE FILMPJES (max. 5 minuten): GGD NL over hun boekje met best practices van GGD'en (gaat over draagvlak, lokaal beleid en de verknoping van depressiepreventie/psychische gezondheidsbevordering in andere beleidsterreinen, financiering) Ti over e-learning Signaleren depressie (gaat over de e-learning voor (wijk)verpleegkundigen, maatschappelijk werkers, thuiszorgers etc.) NVAB over de handreiking depressiepreventie voor bedrijfsartsen (gaat over de rol van de bedrijfsarts en de handreiking die door bedrijfsartsen wordt gebruikt) Ti over MentaalVitaal.nl (gaat over toeleiding van publiek naar de portal, over de toeleiding van professionals naar de portal, waardering van MV.nl)

filmpjes

MENTAAL VERMOGEN IN DE LEVENSLOOP. Naar Beddington e.a., 2008 Positieve invloed Negatieve invloed Angst Depressie Chronische ziekten Optimisme Missie Bewust leven Sociaal actief Gezonde leefstijl Geluk delen Sociale uitsluiting Optimisme Missie Bewust leven Sociaal actief Gezonde leefstijl Geluk delen Druk Weerstaan Sociale betrokkenheid Stress Eigen inrichting werk Ontwikkeling Werken met anderen Ruimtegevend leiderschap Aansprekende missie Jeugdtrauma Ondersteunende en uitdagende opleiding Vroege Stress Verspilling van mentale vermogens Goede opvoeding Vroege ervaring Mentaal Vermogen Tabak Slechte voeding Alcohol/Drugs Zelfvertrouwen Opleiding Sociale omgeving Cognitieve weerbaarheid en vaardigheiden Foetale invloeden Vroege ontwikkeling Leer- vermogen Cognitieve reserve Genetisch uitrusting Prenataal Vroege jeugd (0-4) Kind (5-12) Adolescent Volwassen School Werk Pensioen Levensloop 17

Gerichte depressie preventie

Gerichte depressie preventie

Veerkracht

Preventie strategie Zeer gerichte depressie preventie voor specifieke doelgroepen Versterken van veerkracht voor brede groepen: scholieren, chronisch zieken, ouderen, werkenden.

Uitdaging Het versterken van het mentaal vermogen in Nederland zodanig dat zoveel mogelijk mensen vrij zijn van stoornissen, tot bloei kunnen komen en productief en gelukkig kunnen zijn. Dank voor uw aandacht. jwalburg@trimbos.nl