Superijstijd 750 miljoen jaar geleden Sneeuwbal aarde Superijstijd 750 miljoen jaar geleden

Aarde bevróór van pool tot evenaar ijsplaneet. of 'sneeuwbal aarde' gedurende Tien miljoen jaar tientallen graden onder het vriespunt. : Iedere centimeter land en zee was bedekt met ijs van soms meer dan een kilometer dik. Einde ijstijd: door vulkanen die de atmosfeer vol rook pompten totdat de atmosfeer eindelijk weer dik en warm genoeg was Oorzaak : dampkring was superdun weinig CO2

theorie ijstijd, volgens Donadieu Oorzaak : dampkring was superdun weinig CO2 Supercontinent Rodinia ontstond 1100 miljoen jaar geleden brak in stukken 800 miljoen jaar geleden  ineens andere zeestromingen + rivieren  héél veel regen (CO2 oplosbaar in H2O) calcium + CO2 + H2O  kalk en –carbonaten Afname van CO2 van 2000ppm naar 250ppm Maar wat dan met 'Marinoaanse IJstijd' (650 - 600 miljoen jaar geleden) 'Varanger IJstijd' (580 - 565 miljoen jaar geleden)

Figuur 19: Paul Hoffman en Daniel Schrag, grondleggers van de 'sneeuwbal aarde'-theorie, tonen een laag gletsjerafzetting met daar bovenop een laagje gesteente dat gevormd moet zijn in lauw smeltwater. Het ijsrestant zit op een rare plek: in een bergwand in het loeihete Namibië. Een bewijs dat de ijsmassa's ooit tot de evenaar reikten, vinden veel onderzoekers.

Geschiedenis van de aarde volgens paleoklimatologen 4,6 miljard jaar geprojecteerd op een 24-urige klok. 24.00 u : vorming van aarde het klimaat sterke invloed heeft op het leven  grote verandering in klimaat vallen vaak samen met grenzen tussen geologische tijdvakken. (-zoïcum  leven)

Koelkast - broeikas Diverse koude perioden in de laatste periode van het Precambrium Veel CO2 was uit de atmosfeer verdwenen en opgeslagen in ijs en gesteente. De intensiteit van het zonlicht was toen ongeveer 8% minder. Toen het ijs ging smelten, kwam veel CO2 vrij en veranderde het klimaat van een ‘koelkast’ in een ‘broeikas’.

Klimaat door geologische tijdperken heen Einde precambrium : koelkast Siluur: warm en vochtig klimaat Devoon: droog en heet Carboon : warm en vochtig  wouden + landdieren Perm: droog klimaat, onderbroken door ijstijden. Weer 1 continent midden

Trias-Jura-Krijt overgang Perm naar Trias de late Jura sterke klimaatverandering door uitgebreide vulkanische activiteit en de inslag van een enorme meteoriet de late Jura en vrijwel het gehele Krijt (dinosauriërs) stuk warmer dan nu zeespiegel ongeveer 100 meter hoger dan nu Geen ijskappen CO2 hoger dan nu Einde krijt klimaatverandering  dino’s stierven uit

tertiair Tertiair :snel warmer door sterke toename van CO2 in dampkring tot record van 3000 ppm. zeespiegel tientallen meters hoger dan nu; hoge temperatuur al het landijs gesmolten. Er zwommen krokodillen over de Noordpool. Na het Tertiair liep het CO2-gehalte terug. 25 miljoen jaar geleden op ongeveer 250 ppm uit.

kwartair gekenmerkt door ijstijden (glacialen) en warmere perioden (interglacialen). 250.000 jaar geleden ,voorlaatste ijstijd (Saalien) landijs in Nederland. 100.000 jaar geleden Eemien en warmer dan nu. De zee stond vier meter hoger dan nu tot aan het riviertje de Eem (door Amersfoort)  naam warme periode. 15.000 jaar geleden :weer ijstijd, het Weichselien. De ijskappen bereikten Nederland niet, hier gemiddeld in januari ongeveer -10 ◦C , tot -25 ◦C overdag. De zeespiegel: 120 meter lager Noordzee en Oostzee droog.   einde laatste ijstijd 11.650 jaar geleden, nu :relatief warme periode, Kleine IJstijd in de late middeleeuwen. Geologisch gezien, zeer kort geleden. gemiddeld 0,5 – 0,8 graden kouder dan nu.

 een ijsvrije aarde (zonder ijskappen op de polen) meer regel dan uitzondering (ongeveer 90% van alle tijd). Temperatuur

Plaattektoniek