Improving Mental Health by Sharing Knowledge Senioren onmisbaar ! Symposium PVGE 2013 Eindhoven, 31 mei 2013 Prof.dr. Jan A. Walburg

• "Ik ga geen nieuwe mensen bij ouderen zetten. Ik zie de ouderen helemaal niet als goede mentoren en heb hun ervaring niet nodig!" • Hans Blokpoel, algemeen directeur Belastingdienst, 22 november 2011 "Ouderen zijn verloren generatie" 2

• werken door na 65 • werken door na 65 • NOS 26 november 2011 • Werken tot 75 e fysiek mogelijk • Financieel Dagblad 2 december 2011 "Verloren generatie?" 3

• Een kwart van de meest invloedrijke Nederlanders is ouder dan 60. • Van de 10 meest invloedrijke mannen is 80% zestig jaar of ouder. • Bij de vrouwen is dat 20 %. "Verloren generatie?" 4

Invloedrijke zeventigers 1R.Lubbers72Nr. 9 2B. Van Delden70Nr. 10 3V. Halberstad72Nr. 64 4H. Wiegel70Nr. 70 5O. Ruding72Nr. 76 6C. Bolkenstein78Nr

Invloedrijke zestigers 1B. Wientjes68Nr. 1 2M. Wijers60Nr. 2 3A. Rinnooij Kan62Nr. 3 4J. Van der Veer67Nr. 4 5J. Nouwen67Nr. 5 6

oud vergeetachtig kwetsbaar ziek dement eenzaam duur depressief

Ziek

Oud en ziek? • Conclusie 1: problemen op oudere leefstijl ontstaan eerder door leefstijl dan door ouder worden. • Aanbeveling 1: Bouw een gezonde leefstijl op: beweeg, eet verstandig. • Aanbeveling 1a: Bevorder een gezonde leefstijl op het werk.

Cognitieve achteruitgang

Mentale achteruitgang? • Conclusie 2: Onze hersenen ontwikkelen zich tot op hoge leeftijd. Maar ze moeten wel gestimuleerd worden. Bewegen heeft een positieve uitwerking op de hersenen. • Aanbeveling 2: Blijf leren en beweeg zo intensief als je kunt gedurende ten minste een half uur per dag. • Aanbeveling 2a: Bevorder leren in de gehele levensloop en niet alleen bij jongeren.

Dementie

Dement? • Conclusie 3: Lichamelijk en mentaal actief blijven heeft een beschermende werking tegen dementie. Er zijn aanwijzingen dat voeding van invloed is. • Aanbeveling 3: Blijf geestelijk en lichamelijk actief. Matig met alcohol, eet veel groente en fruit, eet meer vis dan vlees, gebruik onverzadigde vetten en wees terughoudend met vette melkproducten.

Eenzaam

Eenzaam? • Conclusie 4: Eenzaamheid is te voorkomen. • Aanbeveling 4: Onderhoudt je sociale contacten zorgvuldig.

Depressief

Depressief? • Conclusie 5: Angst en depressie zijn geen logisch gevolg van het ouder worden. • Aanbeveling 5: Zorg bij psychische problemen voor behandeling.

Duur

• Hoger ziekteverzuim; duurbelasting • Minder productief; afhankelijk van investering • Kennisachterstand; afhankelijk van investering • Laag rendement bedrijfsscholing; integendeel • Willen snel stoppen, kijken uit naar pensioen; afhankelijk investering • Zijn duurder; juist. Werkgerelateerde mythes 19

• 15 tot 30% Verlies van werkvermogen bij werknemers ongeacht leeftijd. Met name in onderwijs, gezondheidszorg en welzijn • Werkvermogen relatie met opleiding • Werkvermogen 55 + wijkt nauwelijks af van de anderen. Werkvermogen 20

• Fysieke kracht: minder • Ervaring : rijker • Verbaal vermogen: beter • Snelheid en geheugen: minder • Compenserende leeftijdseffecten. Werkvermogen 21

Relatie leeftijd – productiviteit Finland log TFP Gemiddelde leeftijd Presentatie J. van Ours, UvT 22

Individuele distributie van Work Ability Index naar leeftijd in kleine en midden-kleinbedrijf, Finland, 2000 Bron: Aging and Work 23

Werkgelegenheidsgraad van 55 - tot 64-jarige beroepsbevolking, geselecteerde landen 2005 Bron: Aging and Work 24

? 25

Missie 26

• Bevorder individuele ontwikkeling langs individuele missies. • Zorg voor synergie tussen missie organisatie en missie individu. Missie 27

Positieve instelling 28

• Identificeer sterke punten en baseer ontwikkeling op versterking hiervan. • Zorg voor een goed evenwicht(1 op 4) tussen kritiek en waardering. • Communiceer een positief verleden, heden en toekomst. Positieve instelling 29

Bewust leven en genieten 30

• Ruimte voor plezier en vieren van successen. • Ruimte voor brede reflectie. • Ruimte voor dagelijkse reflectie. • Meditatie/mindfullness? Bewust leven en genieten 31

Met anderen 32

• Investeer in teamgerelateerde activiteiten en werkverdeling. • Zorg voor goed gemotiveerde teams; prestaties en welbevinden zijn besmettelijk! Met anderen 33

Lichamelijk en geestelijk actief 34

• Bevorder gezond gedrag, vooral bewegen. • Bevorder levenslang leren. • Versterk de veerkracht. Lichamelijk en geestelijk actief 35

Genereus 36

• Zorg voor maatschappelijke missie. • Zorg voor maatschappelijke projecten. • Bevorder duurzaamheid op alle fronten. Genereus 37

Betekenis maatschappij, ook na pensioen 38

Improving Mental Health by Sharing Knowledge Dank voor uw aandacht en succes met het realiseren van uw missie.