Benchmark Overheidskantoren 2008 11 december 2008 Willemien Troelstra Evelien van Doorn

Programma Doelen Deelnemers Uitkomsten Verspreiden van resultaten Vragen en discussie Hoe verder?

Doelen Overheden stimuleren om de milieuregistratie in te (blijven) vullen Mogelijk maken van vergelijken van milieuprestaties Opsporen van kansen voor milieuwinst en kostenbesparing Monitoren van de milieuprestatie van overheden

Steeds meer deelnemers 2005: 33 2006: 41 (48 aanmeldingen) 2007: 43 (64 aanmeldingen) 2008: 56 (66 aanmeldingen) De benchmark is uitgevoerd met gegevens van vorig jaar, dus 2007.

Deelnemers 2008 (1) 56 totaal: 38 gemeentelijke organisaties 7 provinciale organisaties 6 landelijke organisaties 3 milieudiensten 2 ministeries waarvan 25 ook in 2007 meededen

Deelnemers 2008 (2) Bijzonderheden: 10 overheden hebben WKO 2 overheden hebben WKK 2 overheden compenseren CO2-emissies

Uitkomsten benchmark Het gemiddelde kantoor 2007 (milieuprestatie per medewerker) Groene stroom vs grijze stroom WKO-effect Vergelijking met benchmarks in vorige jaren Vergelijken milieubelasting grote en kleine kantoren Kengetallen 2007, waaronder CO2

Gemiddelde kantoor 2007

Gemiddelde kantoor 2007 Papierinkoop 2% Werk-werkverkeer 21% Woon-werkverkeer 35% Gevaarlijk afval 1% Bedrijfsafval 10% Brandstoffen 13% Elektriciteit 18%

Groene stroom vs. grijze stroom

Groene stroom vs. grijze stroom Zonder groene stroom is de milieubelasting voor elektriciteit 40% Met de mix van groene en grijze stroom is de milieubelasting 18% voor elektriciteit

WKO-effect 56 overheden zijn gesplitst in 2 groepen: 10 overheden met WKO 46 overheden zonder WKO Van deze 2 groepen is apart gemiddelde berekend De gemiddelden zijn zonder groene stroom en compensatie

WKO-effect

WKO-effect conclusie Overheden met een WKO hebben een lagere milieubelasting voor energie dan overheden zonder WKO Kengetallen Met WKO Zonder WKO Elektriciteit kWh/m2 vloeroppervlak 90,4 94,7 Brandstoffen m3 gas equivalent /m3 gebouwinhoud 1,53 2,68

Vergelijking met vorige jaren

Conclusies vergelijking vorige jaren Milieubelasting energie daalt door installatie WKO en WKK, daarnaast meer groene stroom inkoop Afval is gestegen door 2 grote opruimacties van overheden Milieubelasting van papierinkoop is gedaald minder inkoop Werk-werkverkeer en woon-werkverkeer is door meer deelnemers ingevuld in 2007 Werk-werkverkeer stijging in 2007 vermoedelijk door internationalisering bij overheden

Vergelijking 2006 - 2007 25 deelnemers hebben milieubarometer over 2006 en 2007 ingevuld

Vergelijking 2006 - 2007

Conclusies 2006 – 2007 (1) Totale milieubelasting gedaald met 0,5% Milieubelasting energie lager: meer groene stroom en meer WKO Meer gevaarlijk afval door 2 grote opruimacties van overheden Meer kantoren hebben werk-werkverkeer ingevuld Stijging werk-werkverkeer door internationalisering bij overheden

Conclusies 2006 – 2007 (2) De grootste dalers: Gemeente Wierden (groene stroom) Gemeente Tynaarlo (betere werking WKO) Gemeente Geldrop-Mierlo (groen stroom) Gemeente Sluis (groene stroom) Gemeente Terneuzen (groene stroom) Geldrop-Mierlo: groene stroom, minder brandstoffen en minder afval, wel vervoer ingevuld Sluis: groene stroom, vervoer wel ingevuld Terneuzen: groene stroom, vervoer wel ingevuld Tynaarlo: WKO verbetering Wierden: groene stroom

Klein vs. Groot 56 overheden zijn gesplitst in 2 groepen: 34 overheden met < 275 fte 22 overheden met > 275 fte Van deze 2 groepen is apart gemiddelde berekend De gemiddelden zijn zonder groene stroom en compensatie

Kleine kantoren 3 = gemiddelde

Grote kantoren 4 = gemiddelde

Klein vs. Groot vergelijking gemiddelden

Klein vs. Groot conclusies Elektriciteit: Kleine kantoren zijn zuiniger met elektriciteit Brandstoffen: meerdere grote kantoren hebben WKO Werk-werkverkeer: grote kantoren hebben vliegverkeer ingevuld, waardoor milieubelasting stijgt. Kengetallen Grote kantoren Kleine kantoren Elektriciteit kWh/m2 vloeroppervlak 97,6 78,2 Brandstoffen m3 gas equivalent /m3 gebouwinhoud 2,14 2,72

Kengetallen 2007 (1) Kengetallen gemiddeld range vloeroppervlak (m2 per fte) 32 16 – 60 papierinkoop (kg per fte) 48 23 – 104 elektriciteit (kWh per m2) 93 44 – 171 elektriciteit (kWh per fte) 3020 867 – 3889 gasgebruik (m3 / m3 gebouw) 2,2 0,9* – 6,1 gasgebruik (m3 per fte) 261 68 - 582 *gebouwen met WKO die warmte en/of koude niet ingevuld hebben zijn niet meegenomen in de range

Kengetallen 2007 (2) Kengetallen gemiddeld range waterverbruik (m3 per fte) 10,2 3,6 – 17 totaal afval (kg per fte) 206 38 – 503 ongescheiden afval (kg/fte) 97 20 – 272 Afvalscheiding (%) 53 20 – 86 woon-werkverkeer (km/fte) 9007 2422 – 12936 Werk-werkverkeer (km/fte) 1756 171 - 3351 Totale CO2-emissie (ton/fte) 2,5 1,25 - 4,4 Gebouwgebonden CO2-emissie (ton/fte) 1,1 0,2 - 4,0

Kengetallen 2007 (3) Veranderingen in kengetallen en range: Elektriciteit: kengetallen zijn gestegen en range is groter geworden Gasverbruik: kengetallen zijn gedaald en range is groter geworden Afval: scheidingspercentage is gedaald, maar afval per medewerker is gestegen, range is ook groter geworden

Verspreiden resultaten Naar deelnemers Stimular schrijft persbericht Communicatie richting burgers en bedrijven (persbericht voor deelnemers van Stimular) Gebruik Milieubarometer-embleem (stickers, website, drukwerk)