Naam spreker Datum Maagprotectie

Programma 0.00 uurInleiding en doel 0.05 uurStellingen I 0.15 uurSignalen in de praktijk 0.45 uurPreventie in de praktijk 1.00 uurStellingen II 1.15 uur Afspraken en afsluiting Vul hier uw eigen tijdstippen in.

Toelichting NSAID's • 2,85 miljoen gebruikers met een of meerdere recepten in 2009 • ook veel zelfzorgmedicatie • vaak gastrointestinale bijwerkingen: 30% aspecifieke maagklachten (bv. buikpijn en misselijkheid) 14-31% symptomatische peptische ulcera 1-2% bloeding of perforatie Trombocytenaggregatieremmers: • ruim 1,1 gebruikers in 2009 • ook maagklachten en risico op bloedingen (lager dan bij analgetische doseringen)

Richtlijnen/aanbevelingen preventie van maagschade Aanbevelingen voor preventief beleid bij gebruikers van NSAID's met verhoogd risico op maagschade: • CBO-richtlijn NSAID-gebruik en preventie van maagschade (2003) • NHG Farmacotherapeutische richtlijn Pijnbestrijding (2007) • HARM-Wrestling rapport (2009): ook aanbevelingen voor gebruikers van trombocytenaggregatieremmers

Maagprotectie in de praktijk • NSAID's en trombocytenaggregatieremmers behoren tot top 3 van geneesmiddelgroepen die leiden tot vermijdbare geneesmiddelgerelateerde ziekenhuisopnames (HARM onderzoek, 2006) • Steeds vaker maagprotectie bij NSAID-gebruikers van 70 jaar en ouder: 80,0% in 2007, 84,9% in 2008 en 88,1% in 2008 (Benchmark Voorschrijven, IVM)

Doel De deelnemers: • kennen de aanbevelingen voor maagprotectie bij NSAID's en trombocytenaggregatieremmers uit de Farmacotherapeutische richtlijn Pijnbestrijding en het HARM-Wrestling rapport • hebben inzicht hoe vaak (ernstige) maagschade door NSAID's en trombocytenaggregatieremmers voorkomt in hun eigen praktijk • hebben inzicht in de mate van (adequate) maagprotectie bij gebruik van NSAID's en trombocytenaggregatieremmers in hun eigen praktijk • maken afspraken over het signaleren en voorkómen van maagschade door NSAID's en trombocytenaggregatieremmers

STELLINGEN I

SIGNALEN IN DE PRAKTIJK

Signalen in de praktijk: inventarisatie • aantal patiënten met nieuwe (ernstige) maagklachten in 2 weken • aantal van deze patiënten met NSAID's of trombocytenaggregatieremmers: met/zonder maagprotectie • aantal patiënten waarbij gebruik van NSAID's of trombocytenaggregatieremmers als mogelijke oorzaak van maagklachten is besproken • aantal patiënten met verhoogd risico op (ernstige) maagklachten • aantal patiënten waarbij (ernstige) maagklachten voorkomen hadden kunnen worden

Signalen in de praktijk: beschouwing 1.Bent u zich als huisarts voldoende bewust dat (ernstige) maagklachten ook het gevolg kunnen zijn van gebruik van NSAID's of trombocytenaggregatieremmers? 2.Beschouwt u het optreden van (ernstige) maagklachten door NSAID's of trombocytenaggregatieremmers bij hoogrisico patiënten als een klein, matig of groot incident? 3.Vindt u dat u meer aandacht moet besteden aan preventie van maagschade in uw dagelijkse praktijk?

PREVENTIE IN DE PRAKTIJK

Inschatting huisartsen • % NSAID-gebruikers van 70 jaar en ouder zonder maagprotectie? • Hoeveel NSAID-gebruikers met verhoogd risico (vanaf 60 jaar) zonder maagprotectie? • % gebruikers van trombocytenaggregatieremmers van 80 jaar en ouder zonder maagprotectie? • Hoeveel gebruikers van trombocytenaggregatieremmers met verhoogd risico (vanaf 70 jaar) zonder maagprotectie?

Grafiek 1 Voeg hier de grafiek van uw eigen FTO-groep in: Maagprotectie bij NSAID-gebruikers van 70 jaar en ouder

Grafiek 2 Voeg hier de grafiek van uw eigen FTO-groep in: NSAID-gebruikers met hoog risico op maagschade zonder maagprotectie

Grafiek 3 Voeg hier de grafiek van uw eigen FTO-groep in: Maagprotectie bij gebruikers van trombocytenaggregatieremmers van 80 jaar en ouder

Grafiek 4 Voeg hier de grafiek van uw eigen FTO-groep in: Gebruikers van trombocytenaggregatieremmers met hoog risico op maagschade zonder maagprotectie

STELLINGEN II

Stellingen huisartsen 1.Ik vraag altijd naar eventueel gebruik van pijnstillers (zowel als zelfzorgmedicatie als op voorschrift) bij patiënten met (ernstige) maagklachten. 2.Ik ga altijd na of een patiënt een verhoogd risico heeft op maagschade voordat ik een NSAID voorschrijf of aflever. 3.Patiënten krijgen in mijn praktijk alleen preventief maagprotectie bij NSAID-gebruik langer dan en maand. 4.Patiënten van 70 jaar en ouderkrijgen zelden een voorschrift voor NSAID's in mijn praktijk.

Stellingen huisartsen 5.NSAID-gebruikers van 70 jaar en ouder krijgen altijd preventief maagprotectie in mijn praktijk. 6.Gebruikers van trombocytenaggregatieremmers van 80 jaar en ouder krijgen altijd preventief maagprotectie in mijn praktijk. 7.NSAID-gebruikers tussen 60 en 70 jaar krijgen altijd preventief maagprotectie in mijn praktijk. 8.Gecombineerd gebruik van een NSAID met een SSRI is voor mij aanleiding om preventief maagprotectie te geven.

Stellingen huisartsen 9.Ik informeer patiënten met een verhoogd risico op maagklachten preventief over de gevaren van zelfmedicatie met NSAID's. 10.Ik bespreek met de patiënt de mogelijkheid om te stoppen met NSAID's als ik twijfel over de noodzaak van langdurig NSAID- gebruik. 11.Ik vermijd het voorschrijven van NSAID's bij gebruikers van cumarinederivaten.

Stellingen apothekers 1.Wij vragen in de apotheek altijd naar eventueel gebruik van NSAID's (zowel handverkoop als op voorschrift) als patiënten aangeven dat zij maagklachten hebben. 2.Wij bespreken bij handverkoop van NSAID's in de apotheek altijd met de patiënt het risico op maagschade en maatregelen ter voorkoming daarvan. 3.Wij registreren handverkoop van NSAID's in de apotheek altijd in het apotheekinformatiesysteem.

Stellingen apothekers 4.Wij verkopen in de apotheek NSAID's nooit zonder maagprotectie aan patiënten met een (bekend) verhoogd risico op maagschade. 5.Wij controleren in de apotheek alle voorschriften voor NSAID's aan de hand van de risicocheck 'Mogelijke maagschade door NSAID's' van de KNMP. 6.Wij nemen in de apotheek altijd contact op met de voorschrijver als wij maagprotectie willen toevoegen bij patiënten met NSAID's of trombocytenaggregatieremmers op voorschrift.

MAKEN VAN AFSPRAKEN

Afspraak 1 Afspraak Actie Resultaatdoelstelling Vul hier uw eigen voorstel in.

Afspraak 2 Afspraak Actie Resultaatdoelstelling Vul hier uw eigen voorstel in.

Afspraak 3 Afspraak Actie Resultaatdoelstelling Vul hier uw eigen voorstel in.

Vervolgafspraken •afspraken en persoonlijke voornemens opnemen in verslag •vaststellen datum voor evaluatie van afspraken •rondsturen van verslag

Bedankt voor uw aandacht!

Disclaimer NEO/LVG en het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) hebben de grootst mogelijke zorg besteed aan de totstandkoming van deze presentatie. NEO/LVG en het IVM zijn niet verantwoordelijk en aansprakelijk voor wijzigingen en toevoegingen aan de presentatie door de gebruiker. Aan de inhoud van de presentatie kunnen geen rechten ontleend worden. NEO/LVG en het IVM zijn niet aansprakelijk voor directe of indirecte schade die het gevolg is van het gebruik van de informatie die door middel van deze presentatie is verkregen.