* Bevoegde en onbevoegde beginnende leraren * ‘Hoppen en stoppen’ van beginnende leraren * Tevredenheid met het beroep * Startvaardigheid * De kritische fase, de comfortfase en de expertfase * Had Francis Fuller gelijk? Wim van de Grift, Michelle Helms-Lorenz & Ridwan Maulana Amersfoort, Berghotel, 10 oktober 2013 INDUCTIE VAN BEGINNENDE LERAREN IN HET BEROEP

BEGINNENDE LERAREN ( N =338) bevoegde beginnende leraren65% onbevoegde zij-instromers9% leraren in opleiding15% geeft niet aan of ze bevoegd zijn of niet11% 100%

BEGINNENDE LERAREN DIE HUN EERSTE BAAN BINNEN 3 JAAR VERLATEN ( N =338) blijft in eerste baan ‘hopt’ naar andere school stopt (voorlopig?) als leraar bevoegde beginnende leraren (65%) 78%13%9% overige beginnende leraren (35%) 54%17%29%

Z - SCORES WELBEVINDEN EN VAARDIGHEID VAN BEVOEGDE BEGINNENDE LERAREN BIJ DE START VAN HUN BEROEPSLOOPBAAN ( N =222) ‘blijft’ 78.4% ‘hopt’ 12.6% ‘stopt’ 9% verschillen significant? ontevredenheid met het beroep blijft en stopt (p<.05) zelfvertrouwen in eigen functioneren beroepsstress pedag. didactische vaardigheid blijft en stopt (p<.01) betrokkenheid leerlingen

Z - SCORES WERKDRUK, ENCULTURATIE, PROFESSIONELE ONTWIKKELING EN COACHING VAN BEVOEGDE BEGINNENDE LERAREN ( N =222) ‘blijft’ 78.4% ‘hopt’ 12.6% ‘stopt’ 9% verschillen significant? werkdruk vermindering nee enculturatie nee professionele ontwikkeling nee coaching nee

Fixed effect schattingen berekend met multiniveau analyse bij beginnende leraren: Waarom stoppen beginnende leraren binnen 3 jaar met het beroep? (n= 338 beginnende leraren; 73 scholen) model 0model 1 Te verklaren variantie leraarschoolleraarschool fixed effects Intercept (Stopt binnen drie jaar).16(.02)***.09(.02)*** Niveau 1 (beginnende leraar) Bevoegd tot geven van onderwijs -.05(.02)* Pedagogisch didactisch handelen -.07(.03)** Betrokkenheid leerlingen.02(.02) Gevoel van eigen doelmatigheid -.02(.03) Beroepsstress.01(.02) Ontevredenheid met beroep.08(.02)** Niveau 2 (school) Werkdrukvermindering.01(.02) Enculturatie in school -.03(.02) Professionele ontwikkeling.03(.02) Coaching.02(.02) -2* log likelihood noot: *<.05 **<.01 ***<.001 Binnen 3 jaar stoppen met het beroep wordt vooral verklaard door: *onbevoegdheid *lage startbekwaamheid *ontevredenheid met het beroep

Fixed effect schattingen berekend met multiniveau analyse bij bevoegde beginnende leraren: Wat beïnvloedt ontevredenheid met het beroep? (n= 222 beginnende leraren; # scholen) model 0model 1 Te verklaren variantie leraarschoolleraarschool.849*** ***.047 fixed effects Intercept (Ontevredenheid met beroep) -.11(.08)-.01(.08) Niveau 1 (beginnende leraar) Startvaard. ped. didactisch handelen -.39(.11)*** Betrokkenheid leerlingen.03(.10) Gevoel van eigen doelmatigheid -.18(.10) Beroepsstress.23(.09)*** Niveau 2 (school) Werkdrukvermindering -.03(.08) Enculturatie in school -.02(.08) Professionele ontwikkeling.04(.09) Coaching -.07(.08) -2* log likelihood noot: *<.05 **<.01 ***<.001 Ontevredenheid met het beroep wordt vooral verklaard door gebrek aan startvaardigheid en beroepsstress

Fixed effect schattingen berekend met multiniveau analyse bij bevoegde beginnende leraren: Wat beïnvloedt de groei in pedagogisch didactische vaardigheid? (n= 222 beginnende leraren; # scholen) model 0model 1 Te verklaren variantie leraarschoolleraarschool.795*** ***.000 fixed effects Intercept (Ped. did. vaardigh. na 2 jaar).10(.08)-.13(.11) Niveau 1 (beginnende leraar) Startvaard. ped. didactisch handelen -.52(.16)*** Betrokkenheid leerlingen -.06(.13) Gevoel van eigen doelmatigheid.18(.13) Beroepsstress.05(.12) Ontevredenheid met beroep.04(.16) Niveau 2 (school) Werkdrukvermindering -.19(.11) Enculturatie in school.05(.12) Professionele ontwikkeling -.02(.12) Coaching.23(.11)* -2* log likelihood noot: *<.05 **<.01 ***<.001 Groei in pedagogisch didactische vaardigheid van beginnende leraren wordt vooral verklaard door coaching

Fixed effect schattingen berekend met multiniveau analyse bij bevoegde beginnende leraren: Wat beïnvloedt de beroepstress? (n= 222 beginnende leraren; # scholen) model 0model 1 Te verklaren variantie leraarschoolleraarschool.986*** ***.000 fixed effects Intercept (Beroepsstress).002(.07)-.04(.07) Niveau 1 (beginnende leraar) Startvaard. ped. didactisch handelen.07(.09) Betrokkenheid leerlingen -.01(.09) Gevoel van eigen doelmatigheid -.38(.09) Ontevredenheid met beroep.26(.09) Niveau 2 (school) Werkdrukvermindering -.05(.08) Enculturatie in school.12(.08) Professionele ontwikkeling -.00(.08) Coaching -.03(.08) -2* log likelihood noot: *<.05 **<.01 ***<.001 Beroepsstress wordt vooral verklaard door gebrek aan gevoel van eigen doelmatigheid en ontevredenheid met het beroep

H OE ERVAREN LEERLINGEN HUN LERAAR ? ( SD 5.0) benadert mij met respect 1 verlaat 1e baan blijft in 1e baan Reden onb St. eig. init Contr. einde13.36 Funct. slecht Andere baan14.46 Em./btl. reis15.38 Priveredenen15.40 Starter Blijver Na 1 jaar Erv. leraar bereidt zijn/haar lessen goed voor 2 geeft antwoord op mijn vragen 3 betrekt mij bij de les 4 maakt duidelijk wat ik voor een proefwerk moet leren 5 helpt mij als ik iets niet weet of kan 6 Klim let erop dat ik anderen met respect behandel 7 helpt mij als ik iets niet snap 8 legt mij uit hoe ik iets moet doen 9 gebruikt duidelijke voorbeelden 10 maakt mij duidelijk wat de bedoeling van de les is 11 zorgt dat ik mijn best doe 12 Inst legt mij alles duidelijk uit 13 heeft aandacht voor mij 14 hanteert duidelijke regels 15 zorgt dat ik oplet 16 sluit aan bij wat ik weet of kan 17 controleert of ik de lesstof heb begrepen 18 Org zorgt dat ik mijn tijd goed gebruik 19 geeft mij zelfvertrouwen bij moeilijke taken 20 zet mij aan het denken 21 Met vertelt mij hoe ik iets moet leren 22 Act motiveert mij 23 Afst weet wat ik moeilijk vind 24

H OE ERVAREN LEERLINGEN HUN LERAAR ? ( SD 5.0) benadert mij met respect 1 Onbevoegd Bevoegd Onbevoegd LIO Zij-instromer Starter Blijver Na 1 jaar Erv. leraar bereidt zijn/haar lessen goed voor 2 geeft antwoord op mijn vragen 3 betrekt mij bij de les 4 maakt duidelijk wat ik voor een proefwerk moet leren 5 helpt mij als ik iets niet weet of kan 6 Klim let erop dat ik anderen met respect behandel 7 helpt mij als ik iets niet snap 8 legt mij uit hoe ik iets moet doen 9 gebruikt duidelijke voorbeelden 10 maakt mij duidelijk wat de bedoeling van de les is 11 zorgt dat ik mijn best doe 12 Inst legt mij alles duidelijk uit 13 heeft aandacht voor mij 14 hanteert duidelijke regels 15 zorgt dat ik oplet 16 sluit aan bij wat ik weet of kan 17 controleert of ik de lesstof heb begrepen 18 Org zorgt dat ik mijn tijd goed gebruik 19 geeft mij zelfvertrouwen bij moeilijke taken 20 zet mij aan het denken 21 Met vertelt mij hoe ik iets moet leren 22 Act motiveert mij 23 Afst weet wat ik moeilijk vind 24

toont in gedrag en taalgebruik respect voor leerlingen voorlopige normering geeft duidelijke uitleg van de leerstof zorgt voor ontspannen sfeer ondersteunt het zelfvertrouwen van leerlingen geeft feedback aan de leerlingen zorgt voor een ordelijk verloop van de les klimaatzorgt voor wederzijds respect -.857halverwege opleiding zorgt voor doelmatig klassenmanagement geeft goed gestructureerd les bevordert dat leerlingen hun best doen gebruikt leertijd efficiënt organisatiegaat tijdens verwerking na of leerlingen opdrachten goed uitvoeren stelt vragen die leerlingen tot denken aanzetten betrekt alle leerlingen bij de les verduidelijkt bij de aanvang van de les de lesdoelen hanteert werkvormen die leerlingen activeren duidelijke uitleg van didactische hulpmiddelen en opdrachten.1617 stimuleert leerlingen om over oplossingen na te denken.1618 uitleggaat tijdens instructie na of leerlingen de leerstof hebben begrepen.2319startende leraar stimuleert het zelfvertrouwen van zwakke leerlingen.3620 activerenzorgt voor interactieve instructie jr ervaring moedigt kritisch denken van leerlingen aan.6522 bevordert het toepassen van het geleerde jr ervaring laat leerlingen hardop denken.8124gemiddelde leraar leert leerlingen hoe complexe problemen te vereenvoudigen jr ervaring gaat na of de lesdoelen werden bereikt stimuleert het gebruik van controle activiteiten leert leerlingen oplossingen checken stemt de instructie af op relevante verschillen tussen leerlingen leren vraagt leerlingen na te denken over strategieën bij de aanpak biedt zwakke leerlingen extra leer-en instructietijd afstemmenstemt verwerking van leerstof af op verschillen tussen leerlingen B EOORDELING DOOR GETRAINDE EXPERT ( SD 6.8)

Hoe bepalen we de zone van de naaste ontwikkeling van Anton? Een voorbeeld: Wim Ik heb geconstateerd dat Anton bij het begin van de les voor de leerlingen verduidelijkte wat zijn lesdoelen waren Dik Ik zag ook dat hij werkvormen hanteerde die leerlingen activeren Wim Ja, en ik heb ook gezien dat hij tijdens de instructie naging of leerlingen de leerstof hebben begrepen, maar ik heb nog niet gezien dat hij het kritisch denken van leerlingen aanmoedigde

De score van een leraar Anton Wim Ik heb geconstateerd dat Anton bij het begin van de les voor de leerlingen verduidelijkte wat zijn lesdoelen waren 15 Dik Ik zag ook dat hij werkvormen hanteerde die leerlingen activeren 16 Wim Ja, en ik heb ook gezien dat hij tijdens de instructie naging of leerlingen de leerstof hebben begrepen, 19 maar ik heb nog niet gezien dat hij het kritisch denken van leerlingen aanmoedigde 22

toont in gedrag en taalgebruik respect voor leerlingen v1 voorlopige normering geeft duidelijke uitleg van de leerstof v2 zorgt voor ontspannen sfeer v3 ondersteunt het zelfvertrouwen van leerlingen v4 geeft feedback aan de leerlingen v5 zorgt voor een ordelijk verloop van de les v6 klimaatzorgt voor wederzijds respect v7halverwege opleiding zorgt voor doelmatig klassenmanagement v8 geeft goed gestructureerd les v9 bevordert dat leerlingen hun best doen v10 gebruikt leertijd efficiënt v11 organisatiegaat tijdens verwerking na of leerlingen opdrachten goed uitvoeren v12 stelt vragen die leerlingen tot denken aanzetten v13 betrekt alle leerlingen bij de les v14 verduidelijkt bij de aanvang van de les de lesdoelen v15 hanteert werkvormen die leerlingen activeren v16 duidelijke uitleg van didactische hulpmiddelen en opdrachten 17 stimuleert leerlingen om over oplossingen na te denken 18 uitleggaat tijdens instructie na of leerlingen de leerstof hebben begrepen v19startende leraar stimuleert het zelfvertrouwen van zwakke leerlingen v20 activerenzorgt voor interactieve instructie v211-5 jr ervaring moedigt kritisch denken van leerlingen aan 22 bevordert het toepassen van het geleerde jr ervaring laat leerlingen hardop denken 24gemiddelde leraar leert leerlingen hoe complexe problemen te vereenvoudigen jr ervaring gaat na of de lesdoelen werden bereikt 26 stimuleert het gebruik van controle activiteiten 27 leert leerlingen oplossingen checken 28 stemt de instructie af op relevante verschillen tussen leerlingen 29 leren vraagt leerlingen na te denken over strategieën bij de aanpak 30 biedt zwakke leerlingen extra leer-en instructietijd 31 afstemmenstemt verwerking van leerstof af op verschillen tussen leerlingen 32 B EOORDELING DOOR GETRAINDE EXPERT ( SD 6.8) Anton werkt dus op het niveau van de startende leraar score Anton=19 zone van de naaste ontwikelling van Anton

V RAGEN ?