TAKE ACTION! MELD HET! Infoavond over het melden van discriminatie en geweld tegen holebi’s en transgenders

Let’s get started Wie zijn wij? Interactie GSM Heel korte voorstelling van de sprekers Vragen zijn welkom, als we niet kunnen antwoorden zullen we gepast doorverwijzen Vertrouwelijkheid: wie met een concrete situatie zit, kan die zeker bespreken. Vragen dat iedereen vertrouwelijkheid hanteert + zeggen dat ze met gevoelige verhalen of situaties ook altijd na de sessie mogen komen. Toertje van de tafel: wie ben je, waar werk je/waarom ben je hier?

Inhoud Waarom is melden nuttig? Homofoob/transfoob geweld Waar kan ik het melden? Wat is het? Discriminatie Discriminatie en geweld: niet hetzelfde, ook niet vanuit juridisch oogpunt Doel van de sessie: enkele kapstokken meegeven op juridisch vlak. Want niet elk gevoel van discriminatie is ook een juridisch feit van discriminatie. En niet elk geweld tegen een LGBT is ook homofoob/transfoob geweld. Maar het is complex! We zullen dus zeker niet alle details kunnen doorlopen en we willen ook geen juridische experten van jullie maken. Gewoon ervoor zorgen dat jullie een aantal basisbegrippen en reflexen mee hebben Meegeven waar je een melding kan doen en hoe die dan wordt behandeld.

Waarom is melden nuttig? Je krijgt een luisterend oor, informatie over je rechten, hulp bij het zoeken naar een oplossing of herstel, praktische tips De overtreders krijgen een duidelijk signaal: discriminatie of geweld tolereren we niet zomaar Meten is weten: Zonder cijfers blijft het probleem onzichtbaar. Meerdere gelijkaardige meldingen kunnen een structureel probleem aan de oppervlakte brengen Cijfers kunnen het beleid overtuigen om actie te ondernemen. Cijfers voor Gent: Voorbeeld structureel SG: veel meldingen over problemen inzake adoptie door meemoeders of inzake vaderschapsverlof > aanbevelingen > wetswijzigingen

Inhoud Waarom is melden nuttig? Homofoob/transfoob geweld Waar kan ik het melden? Wat is het? Discriminatie Discriminatie en geweld: niet hetzelfde, ook niet vanuit juridisch oogpunt Doel van de sessie: enkele kapstokken meegeven op juridisch vlak. Want niet elk gevoel van discriminatie is ook een juridisch feit van discriminatie. En niet elk geweld tegen een LGBT is ook homofoob/transfoob geweld. Maar het is complex! We zullen dus zeker niet alle details kunnen doorlopen en we willen ook geen juridische experten van jullie maken. Gewoon ervoor zorgen dat jullie een aantal basisbegrippen en reflexen mee hebben Meegeven waar je een melding kan doen en hoe die dan wordt behandeld.

Geweld: waar kan je het melden? Politie Meldpunt discriminatie Gent en het Interfederaal Gelijkekansencentrum (zelfde organisatie) Bij mogelijke discriminatie, haatmisdrijven of hatespeech op grond van seksuele geaardheid Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen (geslacht en transgender) Hierna een korte toelichting van elke instantie over: Bevoegdheden Aanpak van meldingen Concreet voorbeeld van dossier bespreken? Hoe contacteren

Wat moet je vermelden als je melding of aangifte doet? Maak het concreet: Wie, Wat, Waarom, Waar, Wanneer, Wijze,… Beschrijf de verschillende verantwoordelijkheden: wie was de aanstoker, wie voerde welke daad concreet uit... Wat werd er letterlijk gezegd?

Wat moet je vermelden als je melding of aangifte doet? Beschrijf de context: burenruzie, verkeersagressie, ken je de dader, ... Beschrijf eventuele lichamelijke letsels en geef een medisch attest hiervan mee Beschrijf de materiële schade en geef bewijs mee (foto’s, vaststellingen door brandweer, garagehouder, …) Ook vermelden: als ze willen op de hoogte worden gehouden van wat er verder met de klacht bij de politie gebeurt, dan moeten zezich laten registreren als benadeelde persoon. Dat is gratis en kunnen ze doen op het secretairaat van het parket door een papier in te vullen

Waarop kan je letten als je de dader beschrijft? Vermeld objectieve fysieke kenmerken: lengte, gestalte, geslacht, gelaatstrekken, haarkleur, … Beschrijf kledij, eventuele tatoeages, juwelen, Beschrijf hun toestand: onder invloed? Vermeld welke taal ze spraken Vermijd subjectieve beschrijvingen zoals “Noord-Afrikaans type”. Je riskeert hiermee op het verkeerde spoor terecht te komen.

Geweld: strafrechtelijke benadering   BR SR Hoofddoel Vaststellen aansprakelijkheid voor geleden schade (individueel belang) Vaststellen misdrijf, m.n. inbreuk op de strafwet (maatschappelijk belang) Motor Benadeelde persoon Openbare ministerie Bewijsvoering Benadeelde persoon event.gedeelde bewijslast Strafrechtelijk onderzoek vermoeden van onschuld (!) Resultaat Vnl. schadevergoeding Gevangenisstraf/geldboete + event. vergoeding Discriminatie Opzet niet noodzakelijk Opzet noodzakelijk Niet alle discriminatievormen kunnen ook strafrechtelijk gesanctioneerd worden (wel specifieke misdrijven) Vooraf meegeven: discriminatie en geweld zijn dus verschillende zaken en we zien dat die ook in de wetgeving anders worden benaderd. Discriminatie op basis van SG: burgerrechtelijk > tussen burgers, schadevergoeding, intentie doet er niet toe Homofoob geweld: strafrechtelijk > parket, er is maatschappelijk belang, boetes/celstraffen, intentie MOET aangetoond worden

Haatmisdrijf Waarom strafverzwaring? Morele dimensie. Motief=haat Niet alleen het slachtoffer, maar een hele bevolkingsgroep is geviseerd Samenleving keurt dit zwaar af. Strafverzwaring is signaal: haat wordt niet aanvaard!

Haatmisdrijf Misdrijven met “verwerpelijke beweegreden” Intentie! Haat, misprijzen of vijandigheid is één van de drijfveren voor bepaalde misdrijven zoals slagen en verwondingen, schuldig verzuim etc. Strafverzwaring Goede registratie is belangrijk! Het is over haatmisdrijven dat er de laatste tijd zoveel media-aandacht is geweest. Het gaat dan vooral over fysiek geweld (slagen en verwondingen). Maar! De wetgeving somt verschillende misdrijven op, niet alleen slagen en verwondingen. Zie volgende slide: ook graffiti, belaging, beschadiging goederen. Dus ook voor die dingen kan je PV laten opmaken bij de politie. Om van een haatmisdrijf te kunnen spreken, moet je kunnen aantonen dat één van de motieven van de dader zijn haat/afkeer was tegenover je geaardheid. Dat is natuurlijk niet zo eenvoudig. Het volstaat wel als je kan tonen dat het één van de motieven was, het moet niet het enige motief zijn en zelfs niet het hoofdmotief. Registratie! Politie kan voor homofobe misdrijven een melding doen: in contextveld kan politie fenomeen homofobie aanklikken. Dit is bepaald in omzendbrief COL 14/2006. Eventueel kunenn mensen de politie daaraan herinneren. Dit zorgt ervoor dat het PV niet bij om het even welke magistraat terecht komt, maar bij de referentiemagistraat racisme/discriminatie. Voordeel is dat die specfieke expertise heeft inzake deze wetgeving + als die alle PV’s krijgt, dan heeft hij overzicht. Een PV dat werd geklasseerd kan terug uit de schuif worden gehaald als er bijv. nog klachten komen die eenzelfde modus operandus of persoonsbeschrijving dader hebben. Correctionele rechtbank Luik, 3 maart 2011 Twee mannen worden beschimpt en geslagen door de passagier van een wagen die naast hen reed toen ze hand in hand wandelden. De andere passagiers van de wagen komen niet tussen bij het toedienen van de slagen. De rechtbank analyseert de uiteenlopende verklaringen en leidt er uit af dat er wel degelijk sprake is van verzwarende omstandigheden en aanzetten tot geweld op grond van de seksuele geaardheid van de slachtoffers. Correctionele rechtbank Dendermonde, 2 april 2012 Een jonge man is op stap met een travestiet. In een uitgaansbuurt krijgt hij slaag van zogenoemde hangjongeren. Volgens een getuige is de holebigemeenschap in die buurt vaak het slachtoffer van zinloos geweld. Op grond hiervan alsook de verklaringen van het slachtoffer en de daders besluit de rechtbank dat er sprake is van verzwarende omstandigheden, namelijk homohaat. De rechtbank motiveert omstandig de strafmaat.

Inhoud Waarom is melden nuttig? Homofoob/transfoob geweld Waar kan ik het melden? Wat is het? Discriminatie Discriminatie en geweld: niet hetzelfde, ook niet vanuit juridisch oogpunt Doel van de sessie: enkele kapstokken meegeven op juridisch vlak. Want niet elk gevoel van discriminatie is ook een juridisch feit van discriminatie. En niet elk geweld tegen een LGBT is ook homofoob/transfoob geweld. Maar het is complex! We zullen dus zeker niet alle details kunnen doorlopen en we willen ook geen juridische experten van jullie maken. Gewoon ervoor zorgen dat jullie een aantal basisbegrippen en reflexen mee hebben Meegeven waar je een melding kan doen en hoe die dan wordt behandeld.

Discriminatie: waar kan je het melden? Meldpunt discriminatie Gent van het Interfederaal Gelijkekansencentrum Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen Soms ook politie Hierna een korte toelichting van elke instantie over: Bevoegdheden Aanpak van meldingen Concreet voorbeeld van dossier bespreken? Hoe contacteren

Discriminatie: burgerrechtelijke benadering Vooraf meegeven: discriminatie en geweld zijn dus verschillende zaken en we zien dat die ook in de wetgeving anders worden benaderd. Discriminatie : burgerrechtelijk > tussen burgers, schadevergoeding, intentie doet er niet toe Haatmisdrijven/geweld: strafrechtelijk > parket, er is maatschappelijk belang, boetes/celstraffen, intentie MOET aangetoond worden

Enkele tips voor het melden van discriminatie Bewaar zoveel mogelijk concreet bewijsmateriaal: e-mails, sms, foto’s, brieven, voicemails, printscreen van zaken op internet, … Vraag getuigen of ze willen meewerken en noteer hun contactgegevens Maak het concreet: Wie, Wat, Waarom, Waar, Wanneer, Wijze,… Bij weigering werk of verhuur: contacteer via mail en vraag meer uitleg over de reden voor weigering, op een neutrale manier. Als het allemaal puur telefonisch blijft en er geen spoor is achteraf, is het heel moeilijk om idd een vermoeden van discriminatie te gaan aantonen

Bij discriminatie Voorkeur voor buitengerechtelijke oplossing: onderhandeling of bemiddeling Gerechtelijk als het echt niet anders kan…

Het meldpunt discriminatie vandaag Drie taken Individuele meldingen behandelen Vormen, informeren en sensibiliseren Adviezen geven en aanbevelingen doen

Hoe kan ik een vraag/melding indienen? Via het nummer 09/268.21.68 Online op www.diversiteit.be, epost@cntr.be meldpunt.discriminatie@gent.be Na een persoonlijke afspraak

Werkingsprincipes Wat kan ik verwachten? Iedereen krijgt een antwoord Grondige, onafhankelijke juridische analyse en advies We ondernemen NOOIT actie zonder jouw akkoord Praktische tips “Dialoog als het kan, gerechtelijke stappen als het moet” Gemotiveerd antwoord bij afsluiten van een dossier Structurele opvolging van bepaalde problematieken 1. Onderhandeling of verzoening (zie verder) Waarschuwing / herinnering aan de wet Hiërarchisch of disciplinair beroep Advies bij gerechtelijke procedures Gerechtelijke stappen (BR of SR) (zie verder) 2. Gerechtelijke stappen Basisvereisten (Juridisch) sterk dossier Geen buitengerechtelijke oplossing (vnl. in discriminatiezaken) Toestemming slachtoffer – mandaat RvB Strategic litigation Discriminatie Haatmisdrijven Haatboodschappen Negationisme Andere factoren Ernst feiten Slachtoffers(s) Tegenpartij(en) … Opportuniteitsafweging Valideringsprocedure Advocatenbeleid 3. Wat als u niet tevreden bent? Intern beroep Diensthoofd Extern beroep Federale Ombudsman Administratief beroep Raad van State

structurele van het Meldpunt samen met lokale partners Opvolging Dag tegen Racisme (voor 2015) met diverse lokale parnters Partner in de denktank homofobie (homofobe haatmisdrijven)  Meld-het avond, actie internationale dag tegen homofobie, samenwerking met politie en parket op basis van de Omzendbrief 13/2013 Driehoeksoverleg discriminatie in de horeca (politie – MP – horecacoach Bart Inghelbrecht)  sms-8989 Uitvoering actieplan discriminatie in de huisvesting  studiedag samen met de Stad Gent op 23 oktober

Facts & figures Centrum Surf naar www.diversiteit.be voor Jaarverslagen discriminatie Cijfers over aantal meldingen en dossiers Onderhandelde oplossingen Rechtspraak Uitgebreide info over wetgeving Brochures en campagnemateriaal

Vragen? Opmerkingen? Meldpunt.discriminatie@gent.be Sofie D’Hulster 09/268.21.68 marieke.arnou@cntr.be of 02 212 30 53