Verplicht gebruik van de Liefkenshoektunnel voor doorgaand vrachtverkeer op de Antwerpse NW-as een doeltreffende en haalbare maatregel voor het verlichten van de verkeersdruk in de Kennedytunnel

Herkomst-bestemmingsanalyse Havenverkeer Antwerpen, 20/01/2012: opzet Studie uitgevoerd door MINT nv in opdracht van Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen Doel: inzicht in vrachtwagenstromen van en naar de haven + omgeving Antwerpen Hoe? 67 intelligente camera’s boven of naast de rijweg Waar? 26 locaties, 70 rijstroken (in- en uitgangen haven, hoofdwegen rond Antwerpen en enkele grenslocaties) Wanneer? Drie meetdagen, 1 dag representatief en maatgevend (donderdag 29/09/2011) want afgetoetst aan gegevens Verkeerscentrum

Resultaten doorgaand vrachtverkeer (1) Doorgaand vrachtverkeer = vrachtverkeer dat cordon Antwerpen (zwarte cirkel) binnen een beperkte tijdsspanne doorkruist 18,8% van verkeer = vracht 53,2% van vrachtverkeer is doorgaand Slechts 11% van het doorgaand Scheldekruisend vrachtverkeer gebruikt LHT Strategie om gebruik LHT op te krikken moet zich toespitsen op doorgaand vrachtverkeer! De trajecten E17-E19noord enerzijds en E17-E313 anderzijds slikken veruit de grootste aantallen doorgaande vrachtwagens (zwarte lijnen)

Resultaten doorgaand vrachtverkeer (2) Bron: MINT nv, Herkomst-bestemmingsanalyse Havenverkeer Antwerpen, 20/01/2012, bijlage 4, tabblad 4

Resultaten doorgaand vrachtverkeer (3)

Doorgaand vrachtverkeer op de noord-westas van Antwerpen…

…maakt te veel en onnodig gebruik van de Kennedytunnel…

…waardoor de verkeersdruk op het grootste verkeersknelpunt van Antwerpen enkel toeneemt. Het doorgaand vrachtverkeer dat Antwerpen op de noord-westas doorkruist zou dat logischerwijs via de LHT moeten doen, maar verkiest te vaak de KT o.a. omwille van de tol in de LHT, niettegenstaande het congestieprobleem in de KT dat daardoor nog verergert.

Oplossing: LHT tolvrij? Het tolvrij maken van de LHT verlicht de verkeersdruk in de KT slechts in zeer beperkte mate: OSP (8-9u): 680 personenwagens en 410 vrachtwagens meer in LHT, maar slechts 170 vrachtwagens en niet één enkele personenwagen minder in KT ASP (17-18u): 700 personenwagens en 200 vrachtwagens meer in LHT, maar slechts 260 personenwagens en 120 vrachtwagens minder in KT Totale afname verkeersdruk KT tijdens spitsuren in pae: 840 Conclusie Rapport Doorrekeningen Tolvrije Liefkenshoektunnel: “Aan de Kennedytunnel is het verschil in verkeersbelasting zeer klein.”

Beter: verplicht gebruik van de LHT voor doorgaand vrachtverkeer op NW-as Per dag doorkruisen 10.253 vrachtwagens Antwerpen op de noord-westas (E19 noord <-> E34/E17 en A12noord <-> E34/E17) 8028 van deze vrachtwagens doen dat via de KT en slechts 2225 via de LHT Door die 8028 vrachtwagens te verplichten hun traject via de LHT af te leggen, wordt de verkeersdruk op de KT met evenveel vrachtwagens verlicht! Die verlichting wordt voor het leeuwendeel (6570, zie slide 6) gerealiseerd door vrachtwagens op het traject E17<-> E19noord te verplichten de LHT te nemen

Ruwe schatting doorgaand vrachtverkeer dat NW-traject aflegt via KT doorheen de dag (= potentiële verlichting) Bron: eigen berekening op basis van uurverdeling vrachtverkeer aan KT-LO , zoals gemeten aan registratiepunt Q in de Herkomst-bestemmingsanalyse Havenverkeer Antwerpen, MINT nv., 2012

Verplicht gebruik LHT voor doorgaand vrachtverkeer NW-as haalt meer vrachtwagens uit KT dan tolvrij maken LHT (1)   Ochtendspits (8-9u) Avondspits (17-18u) LHT tolvrij (2) LHT verplicht doorgaand vrachtverkeer NW- as (1) LHT verplicht doorgaand vrachtverkeer NW-as (1) Beide richtingen -170 -460 -120 -402 LO naar RO (3) -60 -223 -90 -201 RO naar LO (3) -110 -237 -30 Bronnen: eigen berekening o.b.v. (1) Herkomst-bestemmingsanalyse Havenverkeer Antwerpen , MINT nv, 2012, (2) Rapport Doorrekeningen Tolvrije Liefkenshoektunnel, Verkeerscentrum Vlaanderen, 2013 en (3) Studierapport Modelvalidatie Provinciaal Verkeersmodel Antwerpen versie 3,6,1, 2013

Verplicht gebruik LHT voor doorgaand vrachtverkeer NW-as haalt meer vrachtwagens uit KT dan tolvrij maken LHT (2) Bij een tolvrije LHT rijden er tijdens de spitsuren 290 vrachtwagens minder door de KT VERSUS Met de hier voorgestelde maatregel rijden er tijdens de spitsuren 862 vrachtwagens minder door de KT Aangezien er tijdens de spitsuren zo’n 24.000 pae door de KT rijden (2009), betekent dit een verlichting van meer dan 7% (indien personenwagens de vrijgekomen ruimte niet invullen)

Bezettingsgraad LHT neemt toe, maar capaciteit wordt niet overschreden Verkeersdruk LHT Capaciteit LHT Uitgedrukt in pae Huidige situatie (met tol, 2009)**   Met verplichting LHT doorgaand vrachtverkeer NW- as (2) Dag, beide richtingen 19.000 + 16.056 pae (8028 vw) = 35.056 OSP Beide richtingen 2.210 + 920 pae (460 vw) = 3.130 Richting Gent 880 + 446 pae (223 vw) = 1.326 Richting Nederland 1.330 + 474 pae (237 vw) = 1.804 ASP 2.720 + 804 pae (402 vw) = 3.425 1.380 + 402 (201 vw) = 1.782 1.340 + 402 (201 vw) = 1.742 Uitgedrukt in pae theoretische capaciteit (1) comfortabele capaciteit (80%) Per dag, beide richtingen 90.000 72.000 Per uur, beide richtingen 6.000 4.800 Per uur, per richting 3.000 2.400 Bronnen: (1) website Liefkenshoektunnel nv en (2) zie slide 12 ** Hierbij moet opgemerkt worden dat de bezettingsgraad van de LHT sinds 2009 is toegenomen. Zo bedroeg de gemiddelde dagintensiteit in 2013 20.100 voertuigen.

De bezettingsgraad van de LHT neemt toe:  Comfortabele capaciteit = benchmark (100%) Dag, beide richtingen van 26% naar 49% OSP Beide richtingen van 46% naar 65% Richting Gent van 37% naar 55% Richting Nederland van 55% naar 75% ASP van 57% naar 71% van 58% naar 74% van 56% naar 73%

Extra tolinkomsten (1) In 2013 reden er per dag gemiddeld 20.100 voertuigen door de LHT (+/- 60% personenwagens, 40% vrachtwagens) Een conservatieve schatting (alle voertuigen betalen met Teletol) raamt de huidige dagelijkse opbrengst op 156.780€ Terwijl een tolvrije LHT niets opbrengt, lopen de dagelijkse inkomsten bij implementatie van de voorgestelde maatregel op tot (156.780€+ 8028 vrachtwagens * 14,16€) 270.456€** Jaarlijks betekent dit zo’n 40 miljoen extra inkomsten ** in de veronderstelling dat er geen vrachtverkeer verschuift naar de Westerschelde Oever Verbinding (WOV)

Extra tolinkomsten (2) Indien de maatregel gecombineerd wordt met het tolvrij maken van de LHT voor personenwagens: dagelijkse inkomsten bedragen 227.523€, nog steeds een pak meer dan in de huidige situatie + extra verlichting KT en R1 Als de extra inkomsten gebruikt worden om de tarieven voor vracht te verlagen: kosten havenintern en –bestemmingsverkeer concurrentiepositie Antwerpse Haven

Voorstel Verplicht gebruik LHT voor doorgaand vrachtverkeer op NW-as (E19 noord <-> E34/E17 en A12noord <-> E34/E17) Extra inkomsten gebruiken voor: LHT tolvrij voor personenwagens Verlagen vrachtwagentarieven LHT

Gevolgen Extra verlichting KT/R1 met minder congestie, vervuiling, geluidsoverlast, ongevallen, … Op meest filegevoelige moment en richting (OSP => RO en ASP => LO) meer dan 3 keer zoveel trafiek uit KT in vergelijking met tolvrije LHT Versterkte concurrentiepositie Antwerpse haven

Hoe implementeren? Elektronische vrachtwagensluizen: Registratie vrachtwagens door detectielussen in wegdek en hoogtemeting Kentekencamera’s (ANPR) Verkeersborden vrachtverplichting LHT, bewegwijzering, samenwerking met GPS-operatoren Met succes geïmplementeerd in Rieme, Rumst en Oud-Turnhout + onderzoek gaande in Lochristi en Zelzate

Vrachtwagendetectiepoorten

Hoe controleren? Vrachtwagen geregistreerd in KT EN aan A12noord OF E19noord binnen een tijdsspanne van 1,5 u**: BOETE negeren vrachtverplichting LHT In combinatie met trajectcontrole: vrachtwagen geregistreerd in KT EN aan A12noord OF E19noord + binnen een tijdsspanne korter dan minimale doorrijtijd: BOETE snelheidsovertreding ** Tijdsspanne voor kwalificatie als ‘doorgaand verkeer’ per traject nader te bepalen

Voorbeeld: Rijsel (1) Sinds 11/12/2006: verbod doorgaand vrachtverkeer op ring rond Rijsel Vrachtverkeer moet omrijden via Doornik Reden: te veel ongevallen +/- 3.000 vrachtwagens per dag

Voorbeeld: Rijsel (2) Routeplanner: traject Gent-Libercourt Personenwagens mogen via Rijsel Vrachtwagens moeten via Doornik