Verstaanbaarheid in de praktijk Lessenpakket auditieve discriminatie voor anderstaligen E. Everaerts, S. Janssens, M. Lobelle, S. Peeters

Waardoor wordt verstaanbaarheid beïnvloed. A. Algemene aspecten B Waardoor wordt verstaanbaarheid beïnvloed? A. Algemene aspecten B. klanken C. prosodie

Waardoor wordt verstaanbaarheid beïnvloed? A. Algemene aspecten stemvolume spreektempo non-verbale communicatie

Waardoor wordt verstaanbaarheid beïnvloed? B. Klanken lichamelijke problemen problemen bij de klankplaatsing; fouten in de productie door foutieve perceptie

Waardoor wordt verstaanbaarheid beïnvloed? C. Prosodie op woordniveau: de klemtoon de sjwa op zinsniveau: het zinsaccent de intonatie het ritme

Auditieve discriminatie Wat? = het ‘horen’ van verschillen tussen spraakklanken in de Nederlandse taal

Auditieve discriminatie Waarom? 1/ verbeteren verstaanbaarheid 2/ noodzakelijke aanvulling op communicatieve methode 3/ basisvoorwaarde voor lezen en schrijven

Auditieve discriminatie Belang van auditieve discriminatie Verstavaardigheid / verstaanbaarheid receptief voor productief controle eigen spraakproduct

Auditieve discriminatie Belang van auditieve discriminatie Communicatieve methode Nt2 context vangt fouten op onterechte homoniemen

Auditieve discriminatie Belang van auditieve discriminatie Basisvoorwaarde lees en schrijfvaardigheid onterechte onthoudwoorden schrijven: fouten foneem- grafeemkoppeling problemen bij regelwoorden lezen: fouten grafeem- foneemkoppeling problemen bij tekstbegrip Voorwaarde: geen problemen binnen de eigen taal

Auditieve discriminatie Problematiek in het NT2-onderwijs komt vaak amper aan bod in de NT2 lessen kan een aanslepend probleem worden ook voor cursisten uit hogere modules

Auditieve discriminatie Onze aanpak rond auditieve discriminatie eerst kennen… dan kunnen - klassikaal (grote doelgroep, praktisch haalbaar) - eerst receptief later productief - integreren in elke les vanaf module 1.1 ! Geen articulatietherapie! ( = individuele logopedie)

Opbouw lessenpakket Handleiding Oefenboek uitgewerkte lessen (tips) klankplaten grafeemkaartjes (www.acco.be) Oefenboek Luisteroefeningen (o.a. invuloefeningen) spreekoefeningen (luidop lezen, duo-dictee) cd + neerslag (thuis oefenen)

Lessenpakket auditieve discriminatie voor anderstaligen Kan gecombineerd worden met elke methode; aanvulling en ondersteuning Steeds een verwijzing naar het niveau van de doelgroep

Lessenpakket auditieve discriminatie voor anderstaligen Onderverdeling: 1. Discriminatie korte en lange vocalen 2. Discriminatie vocalen en tweeklanken 3. Discriminatie van tweeklanken 4. Specifieke discriminatie- en articulatieproblemen 5. Discriminatie stemloze/ stemhebbende consonanten 6. Individuele problemen

Lessenpakket auditieve discriminatie voor anderstaligen Voor alle cursisten NT2: 1. Discriminatie korte en lange vocalen 2. Discriminatie vocalen en tweeklanken 3. Discriminatie van tweeklanken Naargelang de behoefte van de groep: 4. Specifieke discriminatie- en articulatieproblemen 5. Discriminatie stemloze/ stemhebbende consonanten 6. Individuele problemen

Lessenpakket auditieve discriminatie voor anderstaligen Om goede resultaten te behalen: elke les ± 15 min. Introductie van de klanken bij voorkeur afwerken binnen richtgraad 1( = voor B1)

Lessenpakket auditieve discriminatie voor anderstaligen Bij elke les wordt vermeld: - minimumniveau cursisten - doelstellingen - nodige klankplaten - verschillende werkvormen + tips - opbouw van receptief naar productief - stijgende moeilijkheidsgraad

De praktijk Algemeen Verschillende werkvormen Thuiswerk

De praktijk Algemeen - vermelde doelen en niveaubepaling - van receptief naar productief - opbouw moeilijkheidsgraad: nonsens/eenlettergrepige woorden, zonder/met consonantverbindingen, meerlettergrepige woorden, zinnen

De praktijk B. Verschillende werkvormen 1. receptief 2. productief

De praktijk B. Verschillende werkvormen 1. receptief: - voorstellen van klankplaten (woord – klank – verschil in betekenis) - introductie handgebaar - grafeemkaartjes - aankruisen - omcirkelen (nonsenssyllabe, woordparen en woordreeksen)

De praktijk B. Verschillende werkvormen 2. productief - grafeem schrijven - woorden schrijven - woorden lezen - duo-dictee

De praktijk C. Thuiswerk CD + neerslag

Integratie in de cursus Aanbreng in functie van behoefte cursisten aansluitend bij behandelde thema Integratie in cursus CVO Antwerpen- Zuid per thema in docentenhandleiding drempelverlagend voor collega’s

Examen CVO A-Zuid onderdelen RG 1 = 20 punten/ 120 16% horen schrijven spreken resultaat evaluatie naast andere vaardigheden evolutie opvolgen doorverwijzing

en de logopediste? Praktijkboek: Taken logopediste: handig voor logopedisten noodzakelijke leidraad voor Nt2 lesgevers Taken logopediste: 1/ informeren en begeleiden collega’s 2/ extra oefeningen uitwerken 3/ doorverwijzing: groepjes verstaanbaarheid 4/ specifieke cursisten:individuele therapie ! Geen perfectionisten

Verstaanbaarheid in de praktijk Lessenpakket auditieve discriminatie voor anderstaligen E. veraerts, S. Janssens, M. Lobelle, S. Peeters Bedankt voor uw aandacht! Vragen? Acco 2007 Handleiding : 24 € ISBN 978-90-334-6630-4 Oefenboek: 12 € ISBN 978-90-334-6631-1 Contactadres: saskiajanssens@skynet.be Elske.Everaerts@telenet.be