Schulden in Nederland
Publieke en private schulden Publieke schulden: de schuld die overheden in de loop der jaren hebben opgebouwd om leningen af te sluiten. In Nederland gedurende het eerste kwartaal van 2017 59,6%. Private schulden: het totaal van schulden van particulieren en bedrijven (kredieten, leningen en hypotheken). De overheidsschuld in Nederland is laag, private schulden daarentegen zijn extreem hoog.
Vergelijking schulden Nederland en Italië
Totale schuld
Gemiddelde schuld per inwoner nedita3
Schulden en armoede Armoede en schulden vallen niet per definitie samen. 90% van de private schulden in Nederland bestaat uit hypotheekschulden. Dat is weliswaar macro-economisch gezien problematisch, maar hoeft niet te leiden tot armoede. Wat is armoede? Definitie SCP: Er is sprake van armoede wanneer iemand gedurende een langere tijd niet de middelen heeft om te kunnen beschikken over de goederen en voorzieningen die in zijn/haar samenleving als minimaal noodzakelijk gelden. Het referentiekader is de eigen samenleving, niet Bangladesh of het Nederland van 1850. Armoede is een absoluut tekort, het kan objectief worden bepaald op basis van de middelen waarover iemand beschikt. 'Objectief' betekent ook dat het niet afhangt van de wijze waarop mensen hun eigen situatie ervaren.
Wanneer behoor je tot de risicogroep (volgens het SCP) meer dan drie soorten achterstallige rekeningen de totale betalingsachterstand bedraag meer dan € 500 ten minste een van de betalingsachterstanden betreft de huur of hypotheek, de energierekening of de ziektekostenverzekering ten minste vijfmaal per jaar is er sprake van roodstand voor een gemiddeld bedrag van € 500 er is een creditcardschuld van meer dan € 500 dit betekent dus nog niet dat de schulden problematisch zijn, maar dat er een flinke kans is dat het vanaf hier bergafwaarts gaat
Tussen de 1 en 1,5 miljoen mensen – zo'n 15% van alle huishoudens - heeft problematische of risicovolle schulden (2015) Bovenstaande is een educated guess van het CBS, precieze cijfers zijn niet bekend Daarnaast zitten 200.000 mensen in een schuldhulpverleningstraject (2,5% van alle huishoudens)
Kenmerken huishoudens met problematische schulden De kans dat een huishouden problematische schulden heeft is groter naarmate het inkomen lager is. Het hebben van een partner vergroot de kans op schulden Het hebben van kinderen verkleint de kans juist Mensen in een huurwoning hebben meer kans op problematische schulden dan mensen in een koopwoning Opleidingsniveau, geslacht en leeftijd hebben zelfstandig geen significante invloed Het samenvallen van bovengenoemde factoren kan wél tot een hoger risico leiden
Regionale verschillen
Hoog risico Alleenstaanden die wonen in een huurhuis en een netto huishoudinkomen hebben van minder dan 1000 euro Samenwonenden zonder kinderen die wonen in een huurhuis en een netto huishoudinkomen hebben van minder dan 2000 euro
Samenvattend Het aantal mensen met schulden was in 2015 toegenomen in vergelijking met de metingen in 2012 en 2009 De aard van de schulden is veranderd: er worden nu vaker rekeningen niet betaald, rood staan komt minder vaak voor Huishoudens met een huurwoning, zonder kinderen en een laag inkomen hebben een grotere kans op problematische schulden Schulden ontstaan door een complex van factoren, onder andere door ‘levensgebeurtenissen’ (scheiding, ziekte, verlies baan) Er is een drempel om van schuldhulpverlening gebruik te maken, men ziet het als een laatste redmiddel voor erge gevallen waar men zichzelf niet toe rekent
Gevolgen problematische schulden: beslag Geen beslag op: bijzondere bijstand (incl. Individuele inkomenstoeslag) Huurtoeslag (alleen verhuurder) Zorgtoeslag (alleen de zorgverzekeraar) Kinderbijslag (alleen voor verhaal van uitkering voor levensonderhoud van kind)
Beslagvrije voet loon uitkeringen op grond van sociale zekerheidswetten (uitgezonderd kinderbijslag) pensioen en lijfrente levens-, invaliditeits-, ongevallen- of ziekengeldverzekering voorlopige teruggaaf belastingen Beslagvrije voet is in principe 90% van de voor jou geldende bijstandsnorm
Bankbeslag Deurwaarder legt beslag op je banksaldo. De beslagvrije voet en beslagverboden gelden niet rechtstreeks wanneer het op de bankrekening is gestort. Je zult naar de rechter moeten stappen om aan te tonen dat je acute betalingsproblemen krijgt. De rechter kan dan misbruik van bevoegdheid vaststellen en de deurwaarder dwingen op zijn schreden terug te keren.
Bankbeslag Deurwaarder legt beslag op je banksaldo. De beslagvrije voet en beslagverboden gelden niet rechtstreeks wanneer het op de bankrekening is gestort. Je zult naar de rechter moeten stappen om aan te tonen dat je acute betalingsproblemen krijgt. De rechter kan dan misbruik van bevoegdheid vaststellen en de deurwaarder dwingen op zijn schreden terug te keren.
Inboedelbeslag Beslagverboden gelden voor: bed en beddengoed van het gezin en de kleding die de gezinsleden aan hebben eten en drinken voor het gezin (1 maand) gereedschappen van ambachtslieden en werklieden, voor hun eigen bedrijf speciale voorzieningen voor gehandicapten Er geldt dus geen beslagverbod voor tafels, stoelen, computer, wasmachine, koelkast Deurwaarders gebruiken inboedelbeslag vaak als oneigelijk drukmiddel, bijv om de beslagvrije voet te omzeilen
Huur Vuistregel: voordat de rechter tot ontbinding van de huurovereenkomst over gaat moet de huurachterstand minimaal drie maanden bedragen. Uitzondering: je hebt regelmatig een huurachterstand Heb je problemen met de huurbetaling, neem dan contact op met de verhuurder en stel een regeling voor Mocht het tot een rechtszaak komen, ga dan naar die rechtszaak! Wanneer je afwezig bent, kijkt de rechter alleen of de eiser aan de formele voorwaarden heeft voldaan. Ben je aanwezig en stel je je berouwvol op, heb je kans dat de rechter een regeling voorstelt/oplegt