Roma en onderwijs: Een verhaal apart? Elias Hemelsoet Rondetafel Roma en Onderwijs Nationaal Roma Contactpunt NRCP 28 oktober 2016 Roma en onderwijs: Een verhaal apart? Elias Hemelsoet
1. Roma en onderwijs – definities Roma ≠ Roma Diverse benamingen: Roms, Roma, Voyageurs, Sinti, Zigeuners, Manoesjen, trekkende bevolking, woonwagenbewoners,… Trekkende woonwagenbewoners aan de kust ≠ kraakpanden in grootsteden Specifieke groepen – specifieke kenmerken Onderwijs: een universeel recht!
2. Roma en onderwijs – een probleem? Verschillende betrokkenen = verschillende perspectieven (vb. ‘spijbelen’) Uitgelichte problemen: Beleid: concentratiescholen, overrepresentatie in buitengewoon onderwijs School: onderwijs- vs. zorginstelling, leerlingen met beperkte of geen schoolervaring Ouders: precaire leefomstandigheden
3. Op zoek naar oplossingen… inspirerende praktijken Enkele voorbeelden: Brugfigurenproject Casemanagement Scholenoverleg Roma en onderwijs
De rol van de brugfiguur Niet specifiek gericht op Roma! Maar… succesvol in het werken met Roma: Outreachende aanpak vertrouwensrelatie Leefwereldgerichte aanpak ruimer dan onderwijs Betrokkenheid en zorg op maat Bemiddelen tussen verschillende belangen, maar… … vertrekpunt is steeds belang van het kind Realiseren van rechten en gelijke kansen voor kinderen
3. Op zoek naar oplossingen… inspirerende praktijken Enkele voorbeelden: Brugfigurenproject Casemanagement Scholenoverleg Roma en onderwijs Kenmerken van inspirerende praktijken: ‘Ontgrenzend’: beleidsniveaus, sectoren, etc. Leefwereldgericht: outreaching, bottom-up Betrokkenheid: persoonlijk engagement
4. Beleidsaanbevelingen Discriminatie aanpakken! Inclusief beleid mét aandacht voor specifieke kenmerken: ‘Romatoets’? Creatieve beleidsruimte voorzien Sectoroverstijgende samenwerking Aanbod kinderen met beperkte of geen schoolervaring Arbeidskansen voor Roma = symboolwaarde Inzetten op beeldvorming…
5. Naar een andere beeldvorming Hoe kijken we naar Roma? Criminatliteits- en ordehandhavingsprobleem Cultureel probleem Armoedeprobleem Hoe kan het anders? Problemen altijd ‘in relatie’ Focus op samenleven i.p.v. doelgroep Een apart verhaal... een verhaal apart?
Verder lezen? Hemelsoet, E. (2013). Roma in het Gentse onderwijs: Een verhaal apart? Gent: Academia Press. Contact: elias.hemelsoet@gmail.com