“Ge moogt hier zijn wie da ge zijt en doen wat da ge kunt!” 6 oktober 2017 Investeren in krachten van mensen “Ge moogt hier zijn wie da ge zijt en doen wat da ge kunt!” Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie vzw

Investeren in krachten van mensen. KWARTIERMAKEN EN SAMENLEVINGSOPBOUW Is er een link? Kwartier maken ? = staat voor de poging een maatschappelijk klimaat te bevorderen waarin meer mogelijkheden ontstaan voor “mensen in de marge” om erbij te horen en mee te doen naar eigen wens en mogelijkheden. Samenlevingsopbouw? Met maatschappelijk kwetsbare groepen Projecten grondrechten (bv wonen, energie-armoede, (geestelijke) gezondheid, arbeid, ...) Vertrekken uit ervaringen mensen die de problemen ondervinden zowel bij analyse als bij de oplossing Streven naar duurzame en structurele oplossingen

Investeren in krachten van mensen. KWARTIERMAKEN EN SAMENLEVINGSOPBOUW Is er een link? Samenlevingsopbouw = niet specifiek bezig met geestelijke gezondheid of ook niet specifiek gericht naar mensen met psychische problemen of een psychische kwetsbaarheid = binnen onze projecten wel groot bereik van mensen met psychische problemen of psychische kwetsbaarheid bv in onze buurtwerkingen, in onze vereniging waar armen het woord nemen, in onze projectgroepen, ...

Investeren in krachten van mensen. KWARTIERMAKEN EN SAMENLEVINGSOPBOUW Waarop baseer ik mij? Materiaal van ons project “Ons Gedacht over geestelijke gezondheid”. (2010) – op basis van ervaringen van deelnemers Ons Gedacht – vereniging waar armen het woord nemen in Lier Werkervaring binnen de projecten van Samenlevingsopbouw Maar vooral ervaringen uit de samenwerking met de Lierse organisaties die laagdrempelig werken (straathoekwerk, sociaal restaurant,, Ons Gedacht /Samenlevingsopbouw, Open School, jeugdwelzijnswerk ...)

Investeren in krachten van mensen. Uit “Ons Gedacht over geestelijke gezondheid” Om problemen op vlak van geestelijke gezondheid te vermijden of op te lossen hebben mensen, naast eventuele hulpverlening, een omgeving nodig die voorwaardenscheppend is en waar mensen positieve ervaringen kunnen opdoen Bv. Mensen geven aan dat Ons Gedacht (=vereniging armoedebestrijding) voor hen een positieve invloed heeft op hun psychisch welzijn

Investeren in krachten van mensen. Uit “Ons Gedacht over geestelijke gezondheid” Om psychisch sterker te staan is er nood aan: Ontspanning (vs een stressvol (over)leven) Andere mensen ontmoeten (vs eenzaamheid) Zonder dat het veel geld kost (vs een samenleving waar veel geconsumeerd “moet” worden en een zeer beperkt budget) Vinden van begrip (vs onbegrip, scheef bekeken worden) Luisterend oor en ondersteuning (vs er alleen voor staan) Ergens bij horen (vs uitsluiting) Jezelf kunnen zijn en zich aanvaard voelen (vs uitsluiting) Iets kunnen betekenen voor anderen, een zinvolle bijdrage leveren (vs geen dagbesteding)  Plek waar mensen groeien, sterker worden, terug meer greep krijgen op hun eigen leven: bv Ons Gedacht, sociaal restaurant, straathoekwerk, belgium homeless cup, ...

Investeren in krachten van mensen. AANBOD Gevarieerd / divers zodat veel mensen hun gading kunnen vinden Bv Ons Gedacht bv themawerking gezondheid: vergaderen, verbouwen of koffie brengen voor de verbouwers, gedichten schrijven, in gesprek gaan met diensten, ... Bv vrijwilligerswerk sociaal restaurant Lier: waar heb je interesse in en waar kunnen wij dit inpassen?

Investeren in krachten van mensen. AANBOD Samenwerking tussen organisaties lokaal Bv straathoekwerk: 1 avond/week in sociaal restaurant Bv Open School die met aantal cursisten komt mee trainen met de homeless-cup: sindsdien heeft de ploeg meer kleur Bv Gezamenlijke activiteiten: ipv elk een eigen kerstfeest/bbq: samen met alle Lierse sociale organisaties 1 kerstfeest zodat er verbindingen kunnen gemaakt worden Bv Ons Gedacht organiseert cursus fotografie met VormingPlus Mensen krijgen zo de kans om aanbod anderen te leren kennen

Investeren in krachten van mensen. AANBOD Laagdrempelig Drempel is hoog voor veel mensen, ook al denken en willen wij zelf een lage drempel voor onze werking Bv nieuwe buurtwerking Niel DUS: Persoonlijk aanspreken Nieuwe mensen goed onthalen Sfeer creëren van “iedereen is welkom” Sfeer van respect voor iedereen

Investeren in krachten van mensen. AANBOD Kunnen proeven Bv mensen kunnen gewoon langskomen op wekelijkse training als supporter Bv na de training samen eten in het sociaal restaurant Bv Ons Gedacht-vergadering aansluitend op schrijfzolder en gezamenlijke maaltijd

Investeren in krachten van mensen. AANBOD NIET PARTICIPEREN IS OOK OK! Onze kracht = ons aanbod is vrijblijvend; deelnemers beslissen of ze meedoen of niet (vs veel ervaringen van “moeten”, voorwaarden om hulp te krijgen, “regels” om ergens gebruik van te mogen maken)  Door het niet moeten kan er veel! Inschatten waarom mensen niet meedoen: evenwicht tussen “niet participeren is ok” en blijven uitnodigen omdat mensen misschien willen maar niet kunnen / niet durven Bv projecten bewonersparticipatie sociale huisvesting: mensen mogen participeren, maar het is iedere bewoner zijn recht om niet te participeren - Ieders stem telt: veel mensen binnen onze projecten zijn niet gewoon dat hun mening gevraagd wordt

Investeren in krachten van mensen. AANBOD Wij zijn bv geen hulpverleners (we verwijzen wel door, zijn ook vaak een luisterend oor) Wij zijn in eerste instantie niet geïnteresseerd in de problemen van mensen, maar spreken mensen aan op wat hen interesseert We spreken mensen aan op hun krachten, op dingen waar ze goed in zijn, of dingen waar ze belang aan hechten Bv gedichten schrijven, voetballen, zich als vrijwilliger inzetten Positieve ervaringen kunnen leiden tot stappen vooruit! Empowerment: meer greep krijgen op eigen leven Belang dat er wel voldoende hulpverlening aanwezig is zodat we kunnen doorverwijzen!

Investeren in krachten van mensen. AANBOD Bij Samenlevingsopbouw vragen wij mensen hun hulp - wij zijn afhankelijk van hun inbreng voor het uitwerken van een thema bv thema geestelijke gezondheid: ik heb hun ervaringen nodig; bv thema energie-armoede: wij willen weten wat het betekent om een budgetmeter te hebben/afgesloten te zijn van nutsvoorzieningen bv. opstart nieuw buurthuis: wij hebben hulp van vrijwilligers nodig  mensen geven ipv te ontvangen  mensen geven graag

Investeren in krachten van mensen. WERKER Presentie: er zijn! Continuïteit: mensen kunnen terugkomen! Veiligheid en respectvolle omgeving creëren Samen doen Authentiek zijn / betrokkenheid Samen dingen doen, jezelf riskeren en verwonderd zijn Successen benoemen (stappen vooruit worden vaak niet gezien) Iedereen zijn plaatsje geven (bv door duo, mogelijkheden zien en mensen daarop aanspreken, ...)

Investeren in krachten van mensen. Samenlevingsopbouw en vermaatschappelijking van de zorg Koele minnaars van de vermaatschappelijking van de zorg Absoluut positief dat er initiatieven ontstaan die ervoor zorgen dat de zorg meer afgestemd is op de noden van mensen met een psychische kwetsbaarheid MAAR het mag geen besparing zijn op zorg Vrijwilligers zijn van onschatbaar belang, maar mensen met psychisch problemen hebben recht op professionele en kwaliteitsvolle hulp

Investeren in krachten van mensen. Samenlevingsopbouw en vermaatschappelijking zorg Koele minnaars van de vermaatschappelijking van de zorg Netwerk - omgeving: ontbreekt bij veel maatschappelijk kwetsbare groepen (vaak gebroken familierelaties) het netwerk is zelf zeer kwetsbaar of bezig met overleven Samenleving zit vaak niet te wachten op de mensen die wij bereiken in onze werking ... Kunstproeven: samenwerking met academies, ok voor workshops bij Ons Gedacht, maar deelname van mensen Ons Gedacht binnen academie moeilijk!

Investeren in krachten van mensen. WERK VOOR HET BELEID Lokale besturen: investeer in laagdrempelige plekken waar aandacht is voor mensen die kwetsbaar zijn Toegankelijk aanbod op vlak van geestelijke gezondheid zodat mensen tijdig, kwalitatieve en geschikte (niet te ingrijpend maar wel wat nodig is) krijgen Een beleid dat investeert in grondrechten van mensen = belangrijke preventie van psychische problemen

CONTACTGEGEVENS Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie vzw Anita Rimaux Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie vzw Brusselsepoortstraat 8 2800 Mechelen 0491/61 92 92 anita.rimaux@samenlevingsopbouw.be