Verzekeren Risico verzekeren risico-aversie, solidariteit, averechtse selectie, eigen risico en moreel wangedrag

risico Scooterdiefstal groeit explosief Scooterrijders opgelet: je loopt een behoorlijke risico dat je scooter gestolen zal worden. Uit cijfers blijkt dat alleen vorig jaar al bijna 17.000 scooters zijn gestolen. Daarmee wordt 1 op de 20 scooters in een jaar gestolen. Bij de term ‘risico’ spelen twee factoren een rol: de kans dat een gebeurtenis zich voordoet en de omvang van de schade in dat geval.

Risico verzekeren Verzekeren = schadekans ruilen voor zekere premie Onzekerheid groter schadebedrag Zekerheid premiekosten Risico-aversie: mensen houden niet van onzekerheid

Verzekeren leggen zo een gezamenlijke pot aan zodat iemand die schade heeft Veel mensen betalen premie die schade kan betalen Solidariteit = samen het risico dragen dat iemand schade kan krijgen (zonder dat je rekening houdt met iemands individuele kans op schade)

Moreel wangedrag = risicovoller gedragen omdat de (financiële) gevolgen voor iemand anders zijn. Kan bewust, maar ook onbewust. Je hebt een nieuwe e-bike gekocht voor € 1999 waar je heel blij mee bent. Je gaat een dagje naar een grote stad (Rotterdam, Amsterdam, Groningen…) waar vaak fietsen gestolen worden. Neem je een extra slot mee? Zet je hem in een betaalde fietsenstalling? Zou je dat ook doen als een verzekering een nieuwe fiets geeft als hij gestolen wordt? € 1999

Fraude ≠ moreel wangedrag Meer verzekeringsclaims na introductie van nieuwe iPhone bron: http://www.iphoneclub.nl (bewerkt) Morgen gaat de nieuwe iPhone in de verkoop. De introductie van zo’n nieuwe smartphone blijkt een strop voor verzekeraars. Veel mensen melden namelijk ‘opeens’ een kapotte of zoekgeraakte smartphone, zo heeft het Centrum voor Verzekeringsstatistiek (CVS) vastgesteld. De verzekeraars vermoeden daarom een oorzakelijk verband. “Wie de nieuwste versie wil, zou kunnen denken: ik meld een defect, verlies of beschadiging, in de hoop zo de financiering van de nieuwe smartphone of iPad te regelen”, zegt de organisatie. Het aantal claims ligt normaal tussen de 15.000 en 20.000 per jaar. Maar bij de introductie van de iPhone vorig jaar kwamen er 35.000 meldingen binnen. Het aantal meldingen van kapotte huiselektronica steeg van 40 à 60 naar 120 à 160 toen de nieuwe iPhone op de markt kwam. Het gaat daarbij waarschijnlijk niet alleen om meldingen van kapotte iPhones, maar ook om andere telefoons die mensen aan de kant willen zetten voor het nieuwste iPhone- model. Bij de lancering van de Samsung Galaxy S was er ook een piek te zien, maar die was minder hoog.

Fraude en moreel wangedrag zo’n 20% van de claims op reisverzekering is vals (fraude) en 10% is te voorkomen door voorzichtiger te zijn (moreel wangedrag) daardoor betaal je dus teveel premie Waarom accepteert de verzekering dit? opsporen fraude is heel duur meeste mensen sluiten tóch wel zo’n verzekering af af en toe kunnen declareren bevestigt het nut van de verzekeren  je blijft je dus verzekeren

Eigen risico Wanneer je het eerste deel van de schade zélf moet betalen. Bijvoorbeeld: Als je fiets van € 700 gestolen wordt Moet je € 100 zelf betalen en krijg je de rest van de verzekering. Effect: Mensen worden voorzichtiger met hun spullen (minder moreel wangedrag) Goedkoper voor de verzekering, dus premie kan omlaag

Verplicht of vrijwillig Om anderen te beschermen: Aansprakelijkheidsverzekering auto Om verzekering betaalbaar te houden (solidariteit): (Basis) ziektekostenverzekering WW - uitkering Als de overheid de keuze aan het individu laat: Aanvullende ziektekostenverzekering Autoverzekering voor eigen schade Reisverzekering Enz..

Asymmetrische informatie Als de ene partij meer informatie heeft dan de andere partij Verzekeraar vraagt iedereen dezelfde premie, omdat hij geen verschil kan maken (door asymmetrische informatie) Hoeveel kans op schade heeft klant …? Verzekeringsmaatschappij Mogelijke klanten

Averechtse selectie bij vrijwillige verzekering Verzekeraar vraagt iedereen dezelfde premie, omdat hij geen verschil kan maken (door asymmetrische informatie) Mogelijke klanten kennen hun risico veel beter. en maken een afweging tussen de kosten en de voordelen van de verzekering “de goede risico’s” gaan zich niet verzekeren – vinden het te duur. klein risico groot risico nauwelijks risico groot risico normaal risico nauwelijks risico groot risico Ik vraag maar gewoon aan iedereen € 100 premie Verzekeringsmaatschappij Mogelijke klanten

Averechtse selectie bij vrijwillige verzekering Verzekeraar vraagt iedereen dezelfde premie, omdat hij geen verschil kan maken (door asymmetrische informatie) “de goede risico’s” gaan zich niet verzekeren – vinden het te duur. De verzekeraar krijgt alleen ‘slechte risico’s’ als klant – verkeerde selectie Premie zou weer omhoog moeten – proces begint opnieuw…. groot risico groot risico normaal risico groot risico Ik vraag maar gewoon aan iedereen € 100 premie Verzekeringsmaatschappij Mogelijke klanten

Mogelijke Oplossingen Tóch verplicht verzekeren denk aan basisverzekering ziektekosten (= verplicht solidair) Vrijwillig eigen risico de verzekerde geeft nu ‘informatie’ over zijn lagere risico aan de verzekeringsmaatschappij (in ruil voor lagere premie → minder afhakers) Bonus-malus regeling: premiedifferentiatie hoe vaker je schade maakt, hoe hoger de premie goede risico’s hoeven nu niet op te draaien voor de slechte risico’s

Schriftelijke CONTROLEVRAGEN Wat is een ‘eigen risico’? Wat is ‘averechtse selectie’? Leg uit of een verplicht eigen risico averechtse selectie kan voorkomen. Leg uit waarom moreel wangedrag minder wordt door een verplicht eigen risico. Leg het begrip solidariteit uit met behulp van de basisverzekering voor ziektekosten in Nederland. Bij welke verzekering geldt een bonus-malus-systeem? Leg uit dat dit averechtse selectie én moreel wangedrag kan voorkomen.