T3. Verbranding en ademhaling Dit thema bestaat uit de volgende basisstoffen: 1. Wat is verbranding? 2. Ingeademde lucht en uitgeademde lucht. 3. Verbranding in organismen. 4. Het ademhalingsstelsel. 5. Inademen en uitademen. 6. Gezonde longen en luchtwegen. 7. Roken. Extra basisstof; 9. De stembanden. 10. Vitale capaciteit. 11. Een onderzoek naar vitale capaciteit. Verrijkingsstof: 1. Gaswisseling bij dieren. 2. De ademhaling van vissen. 3. Wat kan er verkeerd gaan? 4. Leren en werken. 5. Ideeën voor een onderzoek. 6. Werken met de computer. Extra: DISSECTIE VAN DE LONGEN PowerPoint Bouw en werking longen

B1. Wat is verbranding? Bij thema 1 en 2 hoort het practicum verbranding. Puzzel verbranding? Wat is verbranding?

B2. Ingeademde en uitgeademde lucht Samenstelling van de buitenlucht

B3. Verbranding in organismen Gaswisseling mens Gaswisseling mens Toets gaswisseling Alles draait om energie

B4. Het ademhalingsstelsel. Oefening ademhalingsstelsel De longen Trilharen in je longen De luchtwegen Ribademhaling De werking van longblaasjes Longblaasjes Gaswisseling mens

B5. Inademen en uitademen Ademhaling deel 1 Ademhaling deel 2 Buikborstademhaling Ademhaling borstkas Gaswisseling mens De ademhalingsspieren

B6. gezonde longen en luchtwegen. COPD door roken

B7. Roken. Longen Roker niet roker Roken Effect van roken

EB8. De stembanden. http://vakken.tcc-lyceumstraat.nl/bi1/Video%20biologie/3HV/Thema%203.%20Verbranding/Hoe%20werken%20stembanden.flv Hoe werkt een stemband (engels gesproken) De stembanden

EB9. Vitale longcapaciteit.

EB 10. Een onderzoek naar vitale capaciteit. Dit wordt in de klas getest met de spirometer.

V1. gaswisseling bij dieren. Trachee van een insect De adembuis van een muggelarf

V2. De ademhalingsorganen van vissen. Gaswisseling vis Kieuwen

V3. Wat kan er verkeerd gaan? Mond op mond beademing Flauwvallen

V4. Leren en werken

V5. Ideeeën voor onderzoek

V6. Werken met de computer

DISSECTIE VAN DE LONGEN

Overzichtsfoto

strottenhoofd slokdarm luchtpijp Longen

Het verschil tussen de linker- en de rechterlong

Linkerlong bestaat uit twee longkwabben

Rechterlong bestaat uit 3 longkwabben

De longen omgeven door een beschermend vlies

Longvlies longweefsel

De slokdarm en de luchtpijp: 2 verschillende wegen in de kijker

De vergelijking

slokdarm luchtpijp

Het verschil: aan de binnenkant bekeken

vlies aan de binnenzijde van de slokdarm luchtpijp slokdarm

De luchtpijp: beter bekeken

kraakbeenringen slokdarm

Een beschermend vlies: aan de buitenkant en de binnenkant

vlies kraakbeenringen

vetweefsel vlies slokdarm

Het strottenhoofd: van dichtbij bekeken

schildkraakbeen bekervormige kraakbeentjes stembanden

Situering van het hart ten opzichte van de longen

hart longkwab longen

De longen: beter bekeken

longen Luchtpijp met kraakbeen hart

longweefsel luchtpijptak

De longen: een doorsnede

longweefsel longtakje longtak met kraakbeen

Bloed stroomt door de longen

longtakje ader

longtakjes slagader

Het middenrif: een gespierde plaat

luchtpijp long longvlies middenrif (spierweefsel)

Spierweefsel en longweefsel: het verschil

Spier- en longweefsel: afgewogen

longweefsel weegschaal 100 gram

spierweefsel weegschaal 100 gram

Het verschil in volume: beter bekeken

100 gram longweefsel 100 gram spierweefsel

Een ander, opmerkelijk verschil tussen spier- en longweefsel

SPIERWEEFSEL LONGWEEFSEL

EINDE

Het ademhalingsstelsel Bouw en werking van de longen

Situering van de ademhalingsorganen borstkas middenrif

De weg die de (in)geademde lucht volgt neus(holte) - goede filter (stof en ziekteverwekkers) - betere opwarming - vochtigere lucht keelholte mond(holte) strotklepje strottenhoofd luchtpijp long(en) Bronchiën 10 – 12 blaasjes per longzakje longzakjes met longblaasjes

Inwendige bouw van een long luchtpijp met kraakbeenringen 2 bronchiën of Luchtpijptakjes Luchtpijptakje mond uit in een lonzakje longblaasjes of alveolen

De gaswisseling in de longblaasjes longzakje met 10 tot 12 longblaasjes luchtpijptakje longblaasje zuurstof : longblaasjes > longhaarvaten (bloed) = IN koolstofdioxide: longhaarvaten(bloed)> longblaasjes = UIT

De weg die de (in)geademde lucht volgt mond – en neusholte > luchtpijp met > strottenhoofd 2 bronchiën > long > luchtpijptakken > fijne longtakjes > longzakjes met longblaasjes > longhaarvaten = bloed Per long hebben we 350 miljoen longblaasjes ! De oppervlakte van de longblaasjes van de beide longen = 100 m ² (= volleybalveld)

Uitwendige bouw longen

splitsing luchtpijp in 2 bronchie luchtpijptakje luchtpijptakje eindigend op een longzakje met 10 tot 12 longblaasjes in uit

Longweefsel van een roker en niet-roker aangetast longweefsel = roker de luchtpijptakjes zijn aangtast door teer… gezond longweefsel = niet - roker

hart rokerslong niet-rokerslong

onvoldoende= rokershoest luchtpijp inwendig cellen die slijm produceren = houden stof tegen trilhaartjes = voeren slijm + stof af bij rokers gebeurt dit onvoldoende= rokershoest

Waarom je gezondheid in rook laten opgaan? Tabaksrook bestaat uit meer dan 4000 irriterende, toxische en kankerverwekkende stoffen. Tabak veroorzaakt naast longkanker ook o.a. kanker aan het strottenhoofd,de blaas,de slokdarm,baarmoederhals… Verhoogde hartslag en een vernauwing van de bloedvaten zijn ook het gevolg van roken en verhogen de kans op een hartinfarct, beroerte… 4. Chronische ademhalingsziekten : hoesten,kortademigheid, bronchitis… 5. Ook passief roken is schadelijk voor de gezondheid.