ADHD: zeker geen modegrill Thema: ADHD ADHD: zeker geen modegrill Dr. Pieter Hoekstra Accare/UMCG 23-2-2019

Wat zijn de kenmerken van ADHD? ADHD=Attention Deficit Hyperactivity Disorder: Concentratieproblemen (‘aandachtstekort’) Hyperactiviteit-impulsiviteit Begin voor zevende jaar In meerdere situaties (school, thuis, vrije tijd) Er zijn duidelijke beperkingen in sociale, school- of beroepsmatig functioneren 23-2-2019

Subtypen ADHD Voornamelijk met concentratieproblemen Voornamelijk met hyperctiviteit-impulsiviteit Gecombineerde type 23-2-2019

ADHD is vaak in combinatie met andere problemen 23-2-2019

Is ADHD iets van onze tijd? 1775 eerste beschrijving door Melchior Adam Weikard 1902 kinderarts Dr. Still beschreef 43 kinderen: Ernstige problemen met volgehouden aandacht Vaak agressief en/of opstandig Weinig rem in hun handelen Leren niet van consequenties Ging ervan dat deze problemen aangeboren zijnaangeboren 1968: eerste diagnostische criteria (gewijzigd in 1980, 1987 en 1994) 23-2-2019

Huidige criteria van aandachtstekort Onvoldoende aandacht voor details/veel slordige fouten Moeite aandacht bij taken of spel te houden Lijkt vaak niet te luisteren bij direct aanspreken Volgt aanwijzingen niet op en maakt werk niet af Moeite met organiseren van activiteiten Vermijdt vaak of heeft hekel aan inspannende taken Raakt veel dingen kwijt Gemakkelijk afgeleid door prikkels van buiten Vergeetachtig 23-2-2019

Criteria hyperactiviteit-impulsiviteit Beweegt onrustig met handen of voeten, of draait in stoel Staat vaak op in de klas of in andere ongepaste situaties Rent vaak rond of klimt overal op in ongepaste situaties Kan moeilijk rustig spelen is vaak "in de weer" of "draaft maar door“ praat vaak aan een stuk door Gooit antwoord er al uit voordat vragen afgemaakt zijn Heeft vaak moeite op beurt te wachten Verstoort vaak bezigheden van anderen of dringt zich op 23-2-2019

Hoe wordt een ADHD diagnose vastgesteld Gedetailleerde informatie van ouders over het gedrag van het kind in allerlei dagelijkse situaties Precieze informatie van leerkracht over gedragingen kind op school Onderzoek naar beperkingen in het sociale, school- of beroepsmatig functioneren Onderzoek naar eventuele bijkomende problemen 23-2-2019

Hoe vaak komt ADHD voor? 5% van de kinderen 6-12 jaar 3% van de adolescenten 2% van de volwassenen Ongeveer vier keer zo vaak bij jongens 23-2-2019

Voorkomen van ADHD in verschillende landen 23-2-2019

Er is geen scherpe overgang tussen ADHD en geen ADHD Aantal kinderen Aantal symptomen 23-2-2019

Beloop van ADHD Hyperactiviteit Impulsiviteit Concentratiezwakte Tijd

ADHD is behoorlijk stabiel over de tijd 85% 100 % Voorspellers van beloop: familialiteit bijkomende problemen problemen in omgeving problemen in sociale omgang 15 % Biederman et al., 1996

ADHD en later functioneren Grotere kans op Schooluitval Onderpresteren op werk Geen stabiele relaties Slechte financiele planning Misbruik van alcohol of drugs Chaotisch huishouden Veel jongeren groeien ook op tot prima functionerende volwassenen 23-2-2019

23-2-2019

ADHD komt in families voor 23-2-2019

Zit het ook echt in de genen? Tweelingonderzoek Adoptie onderzoek 23-2-2019

De genen voor ADHD zijn nog grotendeels onbekend 23-2-2019

Ook niet-erfelijke factoren spelen een rol Laag geboortegewicht Roken of alcohol tijdens zwangerschap Geboortecomplicaties Ongunstige gezinsomstandigheden 23-2-2019

Gemiddeld iets minder grote hersenen bij ADHD 23-2-2019

Verminderde activatie van voorste hersendelen 23-2-2019

Behandelingsmogelijkheden Psychoeducatie Medicatie Methylfenidaat Dexamfetamine Atomoxetine Niet-medicamenteus Oudertraining Leerkrachttraining 23-2-2019

Meest gebruikte medicijn bij ADHD Methylfenidaat (Ritalin) Vaak heel duidelijk effect bij veel kinderen met ADHD Werkt snel in en weer uit Is geen kalmerend maar juist stimulerend middel Belangrijkste bijwerkingen: eetlustremming, groeivertraging en slaapproblemen Niet verslavend Lange termijn effecten onduidelijk 23-2-2019

Bedankt voor uw aandacht 23-2-2019